เที่ยวป่าดอนโจร
เนื่องจากเป็นคนชอบเที่ยวป่า และเลือกที่จะท่องเที่ยวในสถานที่ธรรมชาติมากกว่าที่เที่ยวอื่นๆ ครั้งหนึ่งได้ไปเที่ยวป่าพื้นบ้าน ในชุมชนแห่งหนึ่งของบุรีรัมย์ เห็นความร่วมมือร่วมใจของชาวบ้านที่จะดูแลป่าของเขาก็นำมาเล่าสู่กันฟัง....
ป่าดอนโจร เป็นป่าที่ราบดั้งเดิมของชุมชนบ้านหนองยางไทรโยง ซึ่งเป็นหมู่บ้านเก่าแก่อีกแห่งหนึ่ง ตั้งอยู่ตำบลลำไทรโยง อ.นางรอง จ.บุรีรัมย์ ห่างจากตัวอำเภอ 16 กิโลเมตร เดิมมีสภาพเป็นป่าทึบ มีต้นยางใหญ่ขึ้นรอบหนองน้ำ มี
ลำห้วยลำไทรโยง ไหลผ่านทางทิศใต้หมู่บ้าน
ในช่วงระยะหนึ่งมีการบุกรุกแผ้วถาง นำไม้ไปใช้และทำอาชีพเผาถ่าน จนป่าเสื่อมโทรมลง จนเมื่อปี 2526 ชุมชนได้เริ่มมีแนวคิดในการรักษาป่า โดยมีการกำหนดแนวเขตป่า ทำการรังวัดออกหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวงเพื่อป้องกันการบุกรุกจับจองที่ดิน และกันพื้นที่ด้านทิศตะวันออกไว้เป็นที่ทำเลเลี้ยงสัตว์สาธารณะ ให้ชุมชนใช้ประโยชน์ ประมาณ 1,500 ไร่ และช่วยกันปลูกป่าทดแทนพื้นที่ป่าที่ถูกแผ้วถางเสื่อมโทรม
ในปี 2540 มีการจัดตั้งกลุ่มอนุรักษ์ป่าดอนโจรขึ้นดำเนินกิจกรรมการอนุรักษ์ป่าอย่างต่อเนื่อง โดยจัดทำโครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าดอนโจร ซึ่งปัจจุบันมีพื้นที่กว่า 3,200 ไร่ มีการสำรวจและจัดทำข้อมูลสัตว์ป่า ไม้ยืนต้น ผักพื้นบ้าน
ผลไม้ป่า สมุนไพร และเห็ด มีการจัดทำประชาคมกับชุมชนรอบป่า 5 หมู่บ้าน ตั้งคณะกรรมการอนุรักษ์ป่าชุมชนระดับเครือข่ายตำบลลำไทรโยง มีนายประกอบ จันทร์ไทย เป็นประธาน และคณะกรรมการป่าชุมชนดอนโจร มีนายประเทือง มากชุมแสง เป็นประธาน มีกลุ่มเยาวชนอาสาสมัครพิทักษ์ป่า เพื่อตรวจตราดูแลรักษาป่า พร้อมกับกำหนดกฎระเบียบการใช้ประโยชน์จากป่า โดยความเห็นชอบของทุกคนในชุมชน ได้แก่ ห้ามล่าสัตว์ห้ามจับสัตว์น้ำ และห้ามตัดไม้ทุกชนิด ห้ามบุกรุกพื้นที่ป่า ห้ามทิ้งขยะที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ และกำหนดเวลาเข้า-ออกป่า มีการเก็บค่าบำรุงรักษาป่า สำหรับผู้ที่เข้าไปใช้ประโยชน์ เช่น เก็บหาพืชผักต่างๆ โดยเก็บครั้งละ 10 บาท สำหรับชาวบ้านในตำบลลำไทรโยง ส่วนบุคคลภายนอก ครั้งละ 20 บาท สำหรับผู้ทำผิดกฎต้องถูกปรับ คนละ 200 บาท หรือส่งเจ้าเจ้าหน้าที่ตำรวจดำเนินคดีตามกฎหมาย
ส่วนองค์การบริหารส่วนตำบลลำไทรโยง ก็สนับสนุนจัดสรรงบประมาณ สร้างแนวกันชนล้อมพื้นที่ป่า ระยะทาง 10 กิโลเมตร
. ป่าชุมชนดอนโจรในปัจจุบัน กำลังฟื้นฟูสภาพเป็นป่าเต็งรังที่เติบโต อุดมสมบูรณ์ เอื้อประโยชน์แก่ผู้คนในรอบป่า และชุมชนใกล้เคียง เป็นที่อาศัยของสัตว์ป่าขนาดเล็ก สัตว์เลื้อยคลาน นก แมลงนานาชนิด และยังเพิ่มปริมาณสัตว์ที่เป็นอาหารของคนอีสาน เช่น กบ เขียด และอึ่ง มากขึ้นด้วย
ในขณะเดียวกัน พืชสมุนไพร และผักพื้นบ้านหลากหลายให้เก็บหาได้ตลอดปี เช่น ผักหวาน กระโดน แต้ว เสม็ด อีนูน กระเจียว ดอกดิน และกระบก ฯลฯ โดยเฉพาะเห็ดป่า ซึ่งคิดเป็นมูลค่านับแสนบาทในแต่ละปี อำนวยประโยชน์ต่อคนในชุมชนรอบป่าให้ดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างพอเพียงและยั่งยืน
ความเห็น (2)
- ผมอยู่กับภูเขาตั้งแต่เด็ก เห็นธรรมชาติค่อยๆ เสื่อมโทรม น่าอ่อนใจจริงๆ
ป่าจะอยู่ได้ อยู่ที่คน โดยเฉพาะคนที่อยู่กับป่านั้นๆ ปี 2553 ชุมชนรอบป่าดอนโจรมีข่าวดี คือได้รับ รางวัลลูกโลกสีเขียว ชุมชนอนุรักษ์ป่า ซึ่งจะรับรางวัลในเดือนพฤศจิกายน
ข่าวนี้ คงจะเป็นกำลังใจให้น้าฮูกได้ ว่าป่าดีๆ ยังมีอยู่ในบ้านเรา