จงทำกับเพื่อนมนุษย์โดยคิดว่า

จงทำกับเพื่อนมนุษย์โดยคิดว่า..

เขาเป็นเพื่อน เกิด แก่ เจ็บ ตาย ของเรา.

เขาเป็นเพื่อน เวียนว่ายอยู่ในวัฏฏสงสาร ด้วยกันกะเรา.

เขาก็ตกอยู่ใต้อำนาจกิเลสเหมือนเรา ย่อมพลั้งเผลอไปบ้าง.

เขาก็มี ราคะ โทสะ โมหะ ไม่น้อยไปกว่าเรา.

เขาย่อมพลั้งเผลอบางคราว เหมือนเรา.

เขาก็ไม่รู้ว่าเกิดมาทำไม เหมือนเรา ไม่รู้จักนิพพาน เหมือนเรา.

เขาโง่ในบางอย่าง เหมือนที่เราเคยโง่.

เขาก็ตามใจตัวเองในบางอย่าง เหมือนที่เราเคยกระทำ.

เขาก็อยากดี เหมือนเรา ที่อยาก ดี-เด่น-ดัง.

เขาก็มักจะกอบโกย และเอาเปรียบ เมื่อมีโอกาสเหมือนเรา.

เขามีสิทธิ ที่จะบ้าดี - เมาดี - หลงดี - จมดี เหมือนเรา.

เขาเป็นคนธรรมดา ที่ยึดมั่น ถือมั่นอะไรต่างๆเหมือนเรา.

เขาไม่มี หน้าที่ ที่จะเป็นทุกข์ หรือตายแทนเรา.

เขาเป็น เพื่อนร่วมชาติ ร่วมศาสนา กะเรา.

เขาก็ ทำอะไร ด้วยความคิดชั่วแล่น และผลุนผลัน เหมือนเรา.

เขามีหน้าที่รับผิดชอบ ต่อครอบครัวของเขา มิใช่ของเรา.

เขามีสิทธิ ที่จะมีรสนิยม ตามพอใจของเขา.

เขามีสิทธิ ที่จะเลือก(แม้ศาสนา) ตามพอใจของเขา.

เขามีสิทธิ ที่จะใช้สมบัติสาธารณะ เท่ากันกับเรา.

เขามีสิทธิ ที่จะเป็นโรคประสาท หรือบ้า เท่ากับเรา.

เขามีสิทธิ ที่จะขอความช่วยเหลือ เห็นอกเห็นใจจากเรา.

เขามีสิทธิ ที่จะได้รับอภัย จากเราตามควรแก่กรณี.

เขามีสิทธิ ที่จะเป็นสังคมนิยม หรือ เสรีนิยม ตามใจเขา.

เขามีสิทธิ ที่จะเห็นแก่ตัว ก่อนเห็นแก่ผู้อื่น.

เขามีสิทธิ แห่งมนุษย์ชน เท่ากันกับเรา สำหรับจะอยู่ในโลก.

ถ้าเราคิดกันอย่างนี้ จะไม่มีการขัดแย้งใดๆเกิดขึ้น.

พุทธทาส อินทปัญโญ  
สวนโมกขพลาราม ไชยา
๒๒ พฤษภาคม ๓๑

จาก ปกหลังหนังสือ แก่นพุทธศาสน์ ธรรมสภา  จัดพิมพ์เผยแพร่ (หนังสือที่ได้รับรางวัลชนะเลิศจากองค์การสหประชาชาติ)