จากการศึกษาดูงาน ณ จังหวัดสมุทรสงคราม
สิ่งที่ได้เรียนรู้ในวันนี้ คือ การทำน้ำหมักชีวภาพ การสร้างผลิตภัณฑ์ในชุมชน จากภูมิปัญญาท้องถิ่น ได้รู้ขั้นตอนในการในการทำ สบู่จากน้ำหมักชีวภาพ นำยาล้างห้องน้ำ และได้รู้ว่าเอาขี้เถ่ามาแช่เป็นการทำน้ำด่างน้ำได้
ความรู้จากการผลิตน้ำตาลจากมะพร้าว รวมถึงขั้นตอนต่างๆ ทำให้ผมเข้าใจมากขึ้น มากกว่าใหนังสือ
การเรียน มหาวิชชาลัยภูมิปัญญาท้องถิ่น ทำให้ทราบถึงสภาพปัจจุบันของการนำเอาความรู้จากท้องถิ่นมาใช้ใหม่ การสร้างเครือข่ายในชุมชน เป็นการแบ่งปันผลประโยชน์ซึ่งกันและกัน และยังได้รู้ถึงการเผาถ่านใช้เองขนาดเล็กจากถังนำมัน การเพราะเห็ดในโอ่ง การทำนำอุ่นใช้เอง เป็นสิ่งชุมชนสอนผมให้รู้จักการพัฒนาจากสิ่งที่มีอยู่ใกล้ตัวก่อน พึ่งตนเองก่อน
การทำนาเกลือ ที่ดูจะง่ายจากที่คิดเอาไว้
แต่ในความเป็นจริงแล้วมีการทำหลายขั้นตอน จนผมคิดว่า เกลือนี้ไม่ธรรมดาจริงๆ ได้รู้ว่าเลือก็มีเกลือตัวผู้ ตัวเมียเหมือนกัน มีหลายระดับแต่ละเกลือก็มีคุณค่าต่างกันไป
จากนั้นก็ไปศึกษาชุมชนชายฝั่ง (สร้างแนวกันคลื่น) ดูการเผาถ่าน จากไม้โกงกาง การเรียนรู้การสร้างเตาการเผา การตลาด และที่สำคัญการอนุรักษ์ป่าโกงกาง
คงไม่มีอะไรที่จะสำคัญเท่ากับการเรียนรู้จริง การเห็นจริง จากสิ่งต่างๆเหล่านั้น