278 ดูการร่อนทองที่แม่น้ำโขง


ผู้มาจากเมืองสยามไม่มีทางรู้เลยว่า ทรายมหึมาที่เราย่ำไปทีละก้าวนั้น ใต้รองเท้าของเราได้เหยียบลงไปบนเกล็ดทองคำ ทองคำจริงๆครับ ธรรมชาติส่งมอบมาให้โดยไม่ได้ป่าวประกาศใดๆ ผู้มีปัญญาเท่านั้นที่จะค้นหาพบ...ผู้มีทักษะและความพยายามเท่านั้นจะได้สัมผัสเรา..

เราผู้มาจากแดนไกลบินข้ามประเทศมาล่องแม่น้ำโขงที่เมืองหลวงพระบาง เมืองไชยบุรี เมืองนาน เราใช้เรือเดินทางไปเยี่ยมชาวบ้านตามลำน้ำโขง ก่อนขึ้นหมู่บ้านเราต้องย่ำไปบนหาดทรายผสมก้อนกรวดทั้งเล็กใหญ่สุดลูกหูลูกตาตามชายฝั่งแม่น้ำโขง ที่แรงน้ำพัดพามา   

ผู้มาจากเมืองสยามไม่มีทางรู้เลยว่า ทรายมหึมาที่เราย่ำไปทีละก้าวนั้น ใต้รองเท้าของเราได้เหยียบลงไปบนเกล็ดทองคำ ทองคำจริงๆครับ ธรรมชาติส่งมอบมาให้โดยไม่ได้ป่าวประกาศใดๆ ผู้มีปัญญาเท่านั้นที่จะค้นหาพบ...ผู้มีทักษะและความพยายามเท่านั้นจะได้สัมผัสเรา.. 

ไปดูเขาหาทองกันดีกว่า 

มารู้จักเครื่องมือประกอบการร่อนหาแร่ทองคำ     

(1) เรียกว่า "แหว่ก" เป็นเครื่องมือประจำบ้านเหมือนเสียมเหมือนจอบ ใช้สำหรับดายหญ้า และขุดดินแบบงานเล็ก

(2) เรียกว่า "เพาะ" เป็นภาชนะสำหรับเก็บดินทรายจากการใช้แหว่กขุดเอามาใส่เพาะนี้ไปร่อนหาทองต่อไป   

ภาชนะรูปนี้ไม่ทราบว่าเรียกอะไร ขอเรียกว่า ตะกร้าตาห่างสำหรับใส่ทรายจากเพาะเพื่อกรองเอากรวดก้อนใหญ่ๆออกจากบ่าง   

(4) คือบ่างเป็นเครื่องมือร่อนทรายหาทอง ทำด้วยไม้เนื้อแข็ง ขุดเป็นรูปคล้ายกระทะก้นตื้นๆ มีที่จับตรงขอบ

(5) กะละมังใบเล็ก ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ฟุต มีผ้าไนล่อนคล้ายมุ้งปิดอยู่ สำหรับใส่เศษทรายสุดท้ายที่มีเศษทองปนอยู่ โดยจะเอาน้ำใส่ไว้ด้วย  

ขั้นตอนการร่อนทอง

   

เด็กๆจะเอาแหว่ก(เครื่องมือขุดทราย)ไปขุดเอาทรายที่มักผสมกรวดตามชายหาด แล้วเอาใส่เพาะ      

 

แม่รับเอา เพาะมาจากลูก  แม่จะเอาบ่าง(เครื่องมือร่อนทอง) วางลง เอาตะกร้าตาห่างวางลงบนบ่างแล้วเอาทรายผสมกรวดในเพาะเทใส่ลงในตะกร้าตาห่างนั้น แล้วยกเอาบ่าง และตะกร้าตาห่างลงแช่น้ำ เขย่าตะกร้าตาห่างนั้นทรายก็จะตกลงไปในบ่าง ก้อนกรวดใหญ่ๆก็จะไม่รอดลงไป จะอยู่ในตะกร้าตาห่างนั้น ก็เอาตะกร้าตาห่างยกเอาก้อนกรวดออกไปจากบ่าง 

ใน บ่างก็จะเหลือเพียงทรายเม็ดเล็กๆ แม่ก็จะทำหน้าที่ร่อนทรายโดยเอาน้ำใส่เข้าไปพอสมควรแล้วก็ร่อนค่อยๆเอาทรายออกจากบ่างทีละน้อยๆ     

เมื่อร่อนจนเหลือเศษทรายสุดท้ายก็จะตรวจสอบด้วยสายตาว่ามีเศษทองเล็กๆอยู่หรือไม่ ซึ่งสามารถใช้สายตาดูได้ จะเห็นความต่างของเศษทองกับสิ่งอื่นๆในส่วนที่เหลือก้นบ่างนั้น เมื่อพบว่าการร่อนครั้งนี้ได้เศษทองชิ้นเล็กๆ ก็จะยกบ่างไปที่กะละมังใบเล็กที่เตรียมไว้แล้วนั้น ค่อยๆบรรจงเทเศษทองพร้อมทรายที่ติดมานั้นลงในกะละมังที่เอาน้ำใส่ลงไปด้วย      

รูปนี้ที่วงแดงๆคือเศษทองชิ้นเล็กๆที่ปนอยู่กับเศษทรายที่ผ่านการร่อนจนเหลือติดก้น บ่าง   

แล้วไปเริ่มขั้นตอนที่หนึ่งใหม่ วนเวียนเช่นนี้ทั้งวัน จนในกะละมังมีเศษทองมากเพียงพอก็มาทำขั้นตอน การจับทอง     

การจับทองเป็นขั้นตอนที่สำคัญ ในขวด(ลิพโพนั้น)มีธาตุปรอทแช่น้ำอยู่ด้านในปริมาณที่เห็นสัก 10 CC ถ้าเราเอียงขวดไปมา ปรอทจะกลิ้งไปมาภายในขวดนั้น แม่ร่อนคนนี้เทปรอทออกจากขวดลงไปในกะละมังนั้นที่มีเศษทองปนอยู่กับทรายแล้วก็กลิ้งปรอทไปมาจนทั่ว การทำเช่นนี้เพื่อให้ปรอทกลิ้งไปมาจับเศษทอง ซึ่งเป็นคุณสมบัติธาตุปรอท ที่จะจับทองเข้ามาในตัวเอง หรือหุ้มเอามาไว้ในตัวเอง  แต่ปรอทจะไม่จับสิ่งอื่นๆเลย ????  การจับหรือหุ้มนั้นเพียงจับหรือหุ้มเฉยๆ ปรอทไม่ได้ละลายเศษทองจนเป็นเนื้อเดียวกัน นี่คือภูมิปัญญาผู้รู้กฎเกณฑ์ทางธรรมชาติของปรอท...  

เมื่อแน่ใจว่าปรอทจับเศษทองหมดสิ้นแล้ว ก็เอาปรอทนั้นเทลงในเศษ ผ้าไนล่อนบางๆผืนเล็กนั้น  

แล้วทำการม้วนผ้านั้น แล้วบิดผ้านั้นลงบนปากขวด(ลิพโพ) คุณสมบัติอันวิเศษของปรอทอีกเช่นกันจะถูกแรงบีบ แรงบิดผ้าเล็ดลอดออกจากผ้าไนล่อนออกมาหยดลงในขวดลิพโพเช่นเดิม จนหมดสิ้น ในผ้านั้นก็จะเหลือเศษทองที่เขาจับหรือหุ้มเอาไว้ก่อนนั้น แม่ร่อนก็จะเอาเศษทองล้วนๆในผ้ามาขยำทำให้เป็นก้อนกลมๆ   

ซึ่งมักจะเอาก้อนทองซึ่งมีสีเงินๆนั้นเอาใส่ขวดเล็กๆไว้เพื่อป้องกันการหล่นหายไป  สิ่งที่ได้นี้คือสิ่งสุดท้ายของกระบวนการร่อนทอง   ทองที่ได้นี้เขาเรียกว่า คำ 8” หรือทองคำ 80% สามารถจะซื้อขายได้เลย โดยมีหน่วยน้ำหนักของทองนี้คือ 10 ลี้เท่ากับ 1 หุน 10 หุนเท่ากับ 1 สลึง 4 สลึงเท่ากับ 1 บาท 10 สลึงเท่ากับ 1 ฮอง เท่าที่สอบถามทองราคา หุนละ 70 พันกีบ หรือประมาณ 250 บาท เมื่อเทียบทอง 1 บาทก็ประมาณ 10,000 บาท 

ปกติพ่อค้าก็ซื้อ คำ 8” จากชาวบ้านไปทำเป็นคำ 10” เพื่อให้บริสุทธ์มากขึ้น หรือเพิ่มมูลค่าทองนั่นเอง 

ชาวบ้านกล่าวว่า ใช้เวลาประมาณ 2-3 วันจะได้คำประมาณ 1 หุน  ดังนั้น ในระยะเวลา 20-30 วันจะขายคำได้เงินประมาณ 2,500 บาท 

ชาวบ้านกล่าวว่าคนที่มาทำการร่อนคำนั้นก็ทำกันเป็นทุกครัวเรือน เป็นอาชีพของสตรีเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งจะคู่กับเด็กเล็ก และมิได้หมายความว่าหาดทรายทุกบ้านจะมีเศษคำ แล้วแต่การพัดพามาของน้ำตามธรรมชาติ  

ผู้บันทึกเชื่อว่า น้อยคนนักจะได้เห็นและทราบว่าการร่อนทองทำกันเช่นไร และมีอาชีพนี้อยู่ในโลกนี้ ขอบันทึกไว้เป็นข้อมูลสาธารณะครับ...

------------

หมายเหตุ: ภาพทั้งหมดถ่ายที่บ้านปากไผ่ เมืองไชยบุรี ลาว เมื่อวันที่ 16 มกราคม 2551     

               การเรียกชื่อภาชนะและต่างๆนั้น ผมสกดตามภาษาพูดที่ได้ยินมา หากคลาดเคลื่อนจากคำจริงๆ ท่านผู้รู้กรุณาแจ้งให้ทราบด้วยจะเป็นพระคุณยิ่งครับ        

หมายเลขบันทึก: 161390เขียนเมื่อ 25 มกราคม 2008 18:24 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 มิถุนายน 2012 19:32 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (32)

สวัสดีค่ะพี่บางทราย

ชอบๆๆๆๆๆ เพิ่งเคยเห็นชัดๆนี่แหละค่ะ รายได้เค้าไม่เลวเลยนะคะ แล้วมีการทะเลาะแย่งพื้นที่กันบ้างมั้ยน้อ ? 

น่าแปลกที่เค้าเป็นสาธารณรัฐ แล้วไม่ต้องมีสัมปทานเหรอคะ ? อย่างภูเขาของเราที่พิจิตรยังต้องมีการประมูลพื้นที่กันเลย ^ ^

ขอบคุณมากค่ะสำหรับข้อมูลดีๆ เบิณดืเพิ่งเคยเห็นอุปกรณ์ร่อนทองแบบดั้งเดิม และเพิ่งทราบว่าคุณสมบัติของปรอทจะดูดซับทอง ! 

ไม่ทราบว่ามีคนเจอก้อนใหญ่ที่สุดแค่ไหน เจอเกล็กเล็กๆ เป็นการฝึกความอดทน   ดีกว่าอยู่บ้านเฉยๆ ภาพสวยมาก บรรยายจนเหมือนไปร่อนทองด้วย

สวัสดีน้องสาว

 

ไม่แย่งพื้นที่ครับ เพราะส่วนใหญ่ ไปรับจ้างขนทรายที่หมู่บ้านท่าเดื่อ รายได้ดีกว่า  ชาวบ้านบอกว่าเสียเวลาเยอะทั้งวัน  หรือเข้าป่าไปหาของป่า การร่อนทองจึงเป็นบทบาทสตรีเพศและเด็กๆ เหนื่อย เพราะแช่น้ำทั้งวัน โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาว จะไม่ค่อยร่อนทองกัน

ข้อมูลที่เพื่อนๆแยกกันเก็บข้อมูลนั้นบอกว่าบางบ้านทำการร่อนทองมาก อาจเพราะมีทองมากกว่าที่อื่น และเมื่อเทียบกับการทำอย่างอื่นแล้วการร่อนทองดีกว่า เพราะบ้านนั้นห่างไกลบริเวณที่มีการจ้างขนทรายกันครับน้องเบิร์ด

ไม่มีสัมปทาน ไม่มีการแย่ง ไม่มีการประมูลพื้นที่ ใครๆอยากทำก็เอาเล้ยยย... ช่วงที่พี่ไป เห็นสตรีเพียง 3 คนเท่านั้นเองครับ เด็กมากกว่าเพราะเด็กช่วยแม่ไป...และเล่นไปด้วย..อิอิ ตามประสาเด็ก

พี่ก็เพิ่งเห็นครั้งแรกครับ ตื่นตาตื่นใจเห็นของแปลก

เรื่องปรอทก็เช่นกันพี่ก็เพิ่งรู้คุณสมบัติของเขาครับ  ...

น้องเบิร์ด เชียงรายหนาวไหม วันสองวันนี้หนาวลงมากเลย มีฝนตกพรำๆด้วย ต้องใส่เสื้อ 2 ชั้นแน่ะ...แต่ชอบหนาวครับน้องเบิร์ด..

สวัสดีครับท่านครูบา P 2. ครูบา สุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์

 

ขนาดของเศษทองที่ผมเห็น เล็กนิดเดียวถ้าไม่สังเกตจริงๆก็ไม่เห็น และหากไม่ใช่ผู้คุ้นเคยจริงๆก็จะไม่รู้ว่านั่นคือทอง เพราะมันก็คล้ายๆ เหมือนๆกับเศษเปลือกหอยเล็กๆ และอื่นๆ  คนโบราณหรือคนลาวที่มีอาชีพนี้เก่งจริงๆ แยกแยะได้ออก

ขนาดใหญ่สุดที่ผมสอมถามมาว่าเท่าขนาดหัวไม้ขีดไฟครับ ซึ่งนานๆจะพบสักที

จริงครับดีกว่าอยู่บ้านเฉยๆ  ทราบว่าช่วงเดือนกุมภาพันธ์พออากาศอุ่นขึ้น จะมีชาวบ้านลงร่อยทองกันมากกว่าช่วงที่ผมไป อาจเพราะอากาศหนาวนะครับ

อดทนจริงๆครับทั้งวัน เช้าจรดเย็น  และ 2-3 วันได้ 1 หุน ก็ขนาดเมล็กถั่วเหลืองครับ  ผมกะจะตามไปดูจุดรับซื้อ แต่ไม่มีเวลา หากมีโอกาศในช่วงฤดูแล้งน่าจะไปอีกสักครั้งครับ

สวัสดีค่ะ

รีบเข้ามาอ่าน เพราะ ครอบครัว มีการทำเหมืองอยู่ที่กาญจนบุรี แต่ไม่ใช่เหมืองทองนะคะ

แต่ชาวบ้าน จะมาร่อนทองแบบนี้ละค่ะ ได้เป็นเศษทองเอาไปขาย เคยไปช่วยเขาร่อนมาแล้ว สนุกดีค่ะ

สวัสดีครับท่านพี่ใหญ่ P 5. Sasinanda

 

ผมว่าสภาพแบบลาวนั้นก็เหมาะที่จะใช้เวลาว่างไปร่อนทองครับ ผมเห็นคนไม่น้อยนั่งๆนอนๆกันที่ใต้ถุนบ้าน  หากลงชายหาดทรายร่อนทองสะสมไว้ก็จะได้เงินใช้พอสมควรเหมือนกันครับ

แต่บางหมู่บ้านบอกว่าร่อนทั้งวันก็ไม่ได้ หรือได้น้อยมากๆเหมือนกัน  ขอบคุณครับ พี่ใหญ่

แหม พูดเพราะจริงๆนะคะ

แต่ที่เคยเห็นเขารอน ก็ไม่ได้มากมายอะไรนะคะ

เป็นเกล็ดเล็กๆ นานๆจะเห็นเป็นก้อนเล็กๆ

แต่พวกผู้หญิงก็มีงานทำขึ้น

ทำไม เขาไม่หาอะไรทำ นอกจากนี้ล่ะคะ

สวัสดีค่ะพี่บู๊ท

หนิงเพิ่งกลับมาจากลาวค่ะ  อิอิ  แต่ไปแค่เหยียบแผ่นดินชายแดนลาวนะคะ  pa_daeng พาไปเที่ยว ร้านค้าปลอดภาษีค่ะ  แล้วกลับมากินแหนมเนืองเจ้แดง ริมโขงค่ะพี่ อร่อยมากค่ะ

23-24 มค. พวกเรา (pa_daeng / หนิง / ครูเสือ  /ขจิต ฝอยทอง ) ไปช่วยคุณหมอ KP อบรมการทำ web blog ของทีมเบาหวานอุดรธานี มาค่ะ

แต่มาอ่านบันทึกพี่บู๊ท รู้จักลาวมากกว่าที่ไปแบบเทียบไม่ได้เลยเนอะ อิอิ

สวัสดีค่ะ อาจารย์บางทราย

  • ตอนนั่งเรือเลียบโขง ก็เห็นชาวบ้านร่อนทองกันเป็นระยะ
  • แต่มาเห็นระยะใกล้ชิดขนาดนี้
  • ก็ที่ อาจารย์เอามาให้ดูนี่แหละค่ะ  ตื่นตาดี
  • อาจารย์ ถ่ายทอดกรรมวิธีได้ชัดเจนมากค่ะ
  • ดีจังนะ  พี่น้องลาว อยากได้ทองเค้าก็ร่อนทอง
  • แต่พี่ไทย (เฉพาะบางจำพวก)
  • อยากได้ทอง ก็"ตกทอง"  รึไม่ก็  "ปล้นร้านทอง" ไปเลย
  • เจริญจังเลย  ประเทศไทยที่รักของข้าพเจ้า
  • อิอิ

ท่านพี่ใหญ่ ไม่มีรูป . sasinanda 

แต่ที่เคยเห็นเขารอน ก็ไม่ได้มากมายอะไรนะคะ

เป็นเกล็ดเล็กๆ นานๆจะเห็นเป็นก้อนเล็กๆ

แต่พวกผู้หญิงก็มีงานทำขึ้น

ทำไม เขาไม่หาอะไรทำ นอกจากนี้ล่ะคะ

เป็นคำถามที่ผมตั้งประเด็นไว้ และทีมงานผมต้องนำเสนอเขาด้วยครับ ที่ตั้งหมู่บ้านมีข้อจำกัดในการใช้การคมนาคมต่างๆ ไป มาลำบาก หากไปทางเรือค่าจ้างก็แพงมาก ชาวบ้านธรรมดาจะไปๆมาๆได้ไม่บ่อยนักครับ

รัฐมีข้อจำกัดในการเข้าไปส่งเสริมอาชีพต่างๆ ซึ่งห่างชั้นจากบ้านเรามาก  เห็นใจเขาครับ เพราะตัวรัฐบาลเองก็มีข้อจำกัดมาก เงินงบประมาณก็มีไม่มาก ตัวข้าราชการเองก็ยากจน ต่างมุ่งหาความอยู่รอดของตัวเองมากเหมือนกันครับ

ผมมิได้มองเขาไม่ดีนะครับ แต่ข้อเท็จจริงที่พบ ยกตัวอย่าง  หากมีฝรั่งมาเมืองไทยเพื่อมาช่วยแนะนำการทำงานต่างและติดต่อข้าราชการเพื่อไปดูงานที่ชนบทสักแห่งสองแห่ง หัวหน้าหน่วยงานก็คงจะมอบหมายให้ใครสักคนที่เหมาะสมนำพาไปโดยให้บริการทุกอย่าง เช่น เอารถสำนักงานพาไป เอาคนที่พูดภาษาต่างประเทศชาติให้ไปช่วยอธิบาย  และอาจจะทำสำเนาข้อมูลชุมชนนั้นๆให้ไปด้วย 

ท่านพี่ใหญ่ครับ ที่นั่นตรงข้ามครับ ใครที่ถูกเจ้านายมอบหมายให้ไปก็ต้องจ่ายเบี้ยเลี้ยงให้ ซึ่งแพงมากครับ 50 เหรียญต่อวัน ไม่ให้ไม่ได้เพราะเขาบอกว่าไม่ว่าใครมาก็ต้องคิดอัตรานี้  หากเราต้องการข้อมูลก็ต้องจ่ายค่าข้อมูลอีก มากพอสมควร....แรกๆผมผิดหวังว่าทำไมถึงเอาแต่เงิน เงิน เงิน...นี่เรามาช่วยนะครับ...  แต่ก็พยายามเข้าใจ ถึงความยากจนของเขาครับ

ด้วยข้อจำกัดต่างๆของรัฐบาล ของที่ตั้งชุมชน และอื่นๆ สตรี หรือประชาชนจึงไม่มีการส่งเสริมอาชีพอื่นๆ  จึงเป็นหน้าที่ทางฝ่ายส่งเสริมอาชีพจะต้องศึกษาศักยภาพและนำเสนออาชีพเสริมต่างๆให้สอดคล้องกับเงื่อนไขของเขาครับ ผมมีส่วนบ้างนิดหน่อยครับ ท่านพี่ใหญ่ครับ

สวัสดีครับน้องหนิง P  8. DSS "work with disability" ( หนิง )

หนิงเพิ่งกลับมาจากลาวค่ะ  อิอิ  แต่ไปแค่เหยียบแผ่นดินชายแดนลาวนะคะ  pa_daeng พาไปเที่ยว ร้านค้าปลอดภาษีค่ะ  แล้วกลับมากินแหนมเนืองเจ้แดง ริมโขงค่ะพี่ อร่อยมากค่ะ

23-24 มค. พวกเรา (pa_daeng / หนิง / ครูเสือ  /ขจิต ฝอยทอง ) ไปช่วยคุณหมอ KP อบรมการทำ web blog ของทีมเบาหวานอุดรธานี มาค่ะ

แต่มาอ่านบันทึกพี่บู๊ท รู้จักลาวมากกว่าที่ไปแบบเทียบไม่ได้เลยเนอะ อิอิ

มันเป็นสิ่งที่พี่สนใจและมีโอกาสน่ะครับ เมื่อได้จังหวะรีบใช้เวลาให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยเฉพาะการเข้าใจเขาครับ

สวัสดีค่ะพี่บางทราย

   เข้ามาชมการร่อนทองด้วยคนนะคะ เขาว่ากันว่า เวลามีบุญ หยิบถ่านยังกลายเป็นทอง เวลาหมดบุญ หยิบทองยังกลายเป็นถ่าน

 ทรัพย์แผ่นดิน จึงเป็นของจำเพาะ เหมือนที่พี่บอก ใช่ว่า จะมีทอง มากองหน้าบ้านของทุกคน

  เกิดมาเพิ่งจะเห็นครบกระบวนร่อนทอง ก็คราวนี้แหละค่ะ

ขอบคุณพีมากๆค่ะ คิดเงินให้ได้ทอง คิดทองให้ได้เงินนะคะ

สวัสดีครับน้องสาว P  9. coffee mania

  • ตอนนั่งเรือเลียบโขง ก็เห็นชาวบ้านร่อนทองกันเป็นระยะ
  • แต่มาเห็นระยะใกล้ชิดขนาดนี้
  • ก็ที่ อาจารย์เอามาให้ดูนี่แหละค่ะ  ตื่นตาดี
  • อาจารย์ ถ่ายทอดกรรมวิธีได้ชัดเจนมากค่ะ
  • ดีจังนะ  พี่น้องลาว อยากได้ทองเค้าก็ร่อนทอง
  • แต่พี่ไทย (เฉพาะบางจำพวก)
  • อยากได้ทอง ก็"ตกทอง"  รึไม่ก็  "ปล้นร้านทอง" ไปเลย
  • เจริญจังเลย  ประเทศไทยที่รักของข้าพเจ้า
  • อิอิ

พี่ละนั่งขำอยู่คนเดียว เรื่องตกทอง ปล้นทอง อิอิ..  จริงๆ ถ้าพวกนั้นอยากได้ทองไปริมโขงลองร่อนดู อาจจะได้ก้อนใหญ่ก็ได้นะ... พี่แวะตามหมู่บ้านใช้เวลามากกว่าครึ่งวัน จึงซัก ซัก ซัก ถาม ถาม ถาม และถ่ายรูป รูป รูป มากที่สุดเลย  นี่ขนาดมีเวลาพอสมควรนะ กลับมาบ้านเราแล้วยังมีคำถามอีกมากมาย...

ยังคิดเล่นๆว่า เอ...ความก้าวหน้าทาง Science และวิศวกรรม น่าที่จะมีเครื่องมือที่ดีกว่านี้ในการเอาทองออกจากทรายนะครับ  หากใครทำได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่า ทรายมหาศาลตามริมน้ำโขงในลาวนั้นน่าที่จะเก็บทองได้เป็นกิโลเลยมั๊ง...อิอิ คิดไปเรื่อยเปื่อย...น้องกาแฟครับ  ว่าแล้วก็ดื่มกาแฟซะ 1 โฮก..อิอิ..

อาจารย์บางทรายคะ

น่าจะมีบทลงโทษ น่ารัก ๆ ให้กับพวกตกทอง ปล้นทองนะคะ

อย่างเช่น  ถ้าจับได้

"ตัดสินให้ไป ร่อนทอง  จับทอง ตามกรรมวิธี ให้ได้ทองบริสทุธิ์

ไปชดใช้ เท่าที่ฉกฉวยจากเขาไปดีไหมคะ อาจารย์"

ทำ 5 ปีไม่รู้จะเสร็จหรือเปล่า อิอิ

  <--ถือ เอสเปรสโซ มาฝากค่ะ

สวัสดีครับน้องรุ่งครับ  P  12. ตันติราพันธ์

   เข้ามาชมการร่อนทองด้วยคนนะคะ เขาว่ากันว่า เวลามีบุญ หยิบถ่านยังกลายเป็นทอง เวลาหมดบุญ หยิบทองยังกลายเป็นถ่าน

 ทรัพย์แผ่นดิน จึงเป็นของจำเพาะ เหมือนที่พี่บอก ใช่ว่า จะมีทอง มากองหน้าบ้านของทุกคน

  เกิดมาเพิ่งจะเห็นครบกระบวนร่อนทอง ก็คราวนี้แหละค่ะ

ขอบคุณพีมากๆค่ะ คิดเงินให้ได้ทอง คิดทองให้ได้เงินนะคะ

พี่เชื่อว่าหลายคนไม่เคยเห็น(แม้พี่เอง) เลยเอาซะละเอียดเลยครับน้องรุ่ง บ้านเราก็มี แต่พี่ก็ไม่เคยเห็นเช่นกัน  เรามาดูนวัตกรรมคนโบราณกัน ที่ยังปฏิบัติกันในประเทศเพื่อนบ้านเรานะครับ

 แหม...สมพรปากเถอะ ขอบคุณครับ 

 

น้องกาแฟ 

ดีดี พี่ว่าพวกหัวขโมยทองต้องเอาโซ่ล่ามติดเสาใหญ่ริมโขงให้ร่อนทองตลอดวันเลยนะ  หากไม่ได้เท่าที่เขาขโมยก็ไม่ปลดโซ่ อิอิ พี่ว่าตัวคงซีดขาวไปเลยนะ  ข้าวปลาไม่ให้กิน  ได้ทองเท่าไหนก็ให้ข้าวเท่านั้น หุหุ (ไอ้วัง..ตายแน่  ตายแน่..ไอ้หวัง...)  ขอบคุณครับกาแฟ ของโปรดพี่..วันหลังต้องมาชนแก้วกาแฟนะ อิอิ..

พี่มีเศษทองติดมือกลับมาฝากหนูบ้างมั้ยคะ สักสองสามบาทก็พอ อิ อิ ร่อนยากขนาดนี้ถ้ามีคนมาปล้นนะแย่เลย เหมือนที่เมืองจันมีคนปล้นพริกไทยตอนช่วงราคาดี มาทีปล้นหมดโกดังหลายแสน พวกนี้ไม่ยักกะมาปล้นตอนยังไม่เก็บ อยู่คาต้นมีปัญญาก็ปล้นไปเลย นิสัยไม่ดีทำความเดือดร้อนให้คนอื่น

หนูเห็นทองที่มีเงินผสมแล้วนึกถึงรายการกบนอกกะลาค่ะพี่ เขาพาไปดูวิธีการหลอมทองจนมาขายเป็นทองแท่งและทองรูปพรรณอย่างที่เราเห็นในร้าน ตอนแรกก็สีเงินแบบนี้เหมือนกัน ต้องไปแยกเอาเงินออกก่อน ความรู้เรื่องทองคำนี่ต้องแม่หนูถึงจะเซียน แกขายมานาน หนูแค่ลักจำมาเท่านั้น หางอึ่งค่ะ

สวัสดีครับพี่บางทราย

        สบายดีไหมครับพี่ชาย?

        น่าสนใจนะครับ ขอบพระคุณมากครับ สำหรับวิถีทางของชาวบ้านนะครับ ผมเคยดูตอนที่เป็นข่าวเรื่องภูเขาทองคำที่เคยเกิดเรื่องในเมืองไทย แล้วมีการเข้าไปขโมยดินในพื้นที่ใส่กระสอบแบกหามดินลงมาที่ฝั่งแ่่ม่้น้ำ แล้วก็ร่อนคัดแยกได้ก็เก็บไว้ ก็ขึ้นไปแอบขนดินมาอีก รายการทีวีตามไปเก็บรายละเอียด บางที่เป็นหลุมลึก เป็นโพรง น่าสนใจดีครับ

        มองอีกนัยหนึ่ง การขุดทองแบบนี้ ทำให้ผมนึกถึง การขุดเขาขุดดินละลายแม่น้ำเลยครับ(ประมาณตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ) ส่วนผลที่ได้จะพบทองแบบไหนหรือสิ่งมีค่าแบบไหนนั้นก็น่าคิด หากเรามองให้พ้นจากกรอบตัวเอง ให้ไปอยู่ในระดับกรอบสิ่งแวดล้อม ก็น่าคิดนะครับ หากภูเขาไร้ดิน ฦาต้นไม้จะอยู่ได้ หากดินคือสิ่งที่ปกคลุมหินบนภูเขา ฦาต้นไม้จะงอกบนหินได้

        ทองเป็นธาตุธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม ท้ายที่สุดก็คืนกลับสู่ธรรมชาติ คนเราเป็นกันในสิ่งที่แตกต่าง กันไป แต่ท้ายที่สุดก็เหมือนกัน มิแบ่งแยก เมื่อกลายเป็นสิ่งที่ใครมองไม่เห็น

        อิๆๆๆๆ ผมขอเขียนในอีกมุมมองหนึ่งแทนนะครับ นี่เป็นความนิยมในธาตุทอง หากวันหนึ่งมีคนนิยมในธาตุคาร์บอน ต้นไม้ก็อาจจะไม่เหลือ เพราะอาจจะต้องเอามาเผาถ่านหรือกระบวนการอื่นๆ จริงๆ เพชรที่น้ำงามไม่งาม นั่นก็นิยมในธาตุคาร์บอนเช่นกันครับ  เพราะหามองให้ลึกลงไปเราก็จะเจอธาตุพื้นฐานเหล่าี้นี้ เพียงแต่เราเรียกกันว่ามันเป็นนั่นนี่ตามสมัยนิยม

        เป็นเรื่องน่าคิดครับ ว่าหากมีการละลายกันหนักๆ แบบที่เหนือกว่าที่ชาวบ้านจะทำนะครับ เราคงได้ตะกอนปากแม่น้ำอีกเพียบเช่นกันครับ

        เขียนมาเพื่อนำเสนอในมุมของสิ่งแวดล้อมและธรรมชาตินะครับพี่ ว่าเราจะทำตามวิถีหรือทำตามนิยม...

ขอบคุณมากครับ 

สวัสดีครับน้อง P  17. Little Jazz \(^o^)/

พี่มีเศษทองติดมือกลับมาฝากหนูบ้างมั้ยคะ สักสองสามบาทก็พอ อิ อิ ร่อนยากขนาดนี้ถ้ามีคนมาปล้นนะแย่เลย เหมือนที่เมืองจันมีคนปล้นพริกไทยตอนช่วงราคาดี มาทีปล้นหมดโกดังหลายแสน พวกนี้ไม่ยักกะมาปล้นตอนยังไม่เก็บ อยู่คาต้นมีปัญญาก็ปล้นไปเลย นิสัยไม่ดีทำความเดือดร้อนให้คนอื่น
เท่าที่พูดคุยกันยังไม่ได้ยินการปล้นนะครับ พี่เดาว่าไม่มีในชนบท แต่อาจจะมีในเมืองนะครับ  เพราะในชนบทฐานะไม่ต่างกันมาก พอพอกัน นอกจากจะร้ายจริงๆ ซึ่งก็อยู่ในหมู่บ้านไม่ได้ เพราะเป็นการปกครองแบบลัทธิที่เข้มงวดเรื่องเหล่านี้ พี่กะว่าชะซื้อเขามาดู แต่เขาบอกว่ามันเล็กน้อยเกินไป เอาไปทำไรก็ไม่ได้ อิอิ  

หนูเห็นทองที่มีเงินผสมแล้วนึกถึงรายการกบนอกกะลาค่ะพี่ เขาพาไปดูวิธีการหลอมทองจนมาขายเป็นทองแท่งและทองรูปพรรณอย่างที่เราเห็นในร้าน ตอนแรกก็สีเงินแบบนี้เหมือนกัน ต้องไปแยกเอาเงินออกก่อน ความรู้เรื่องทองคำนี่ต้องแม่หนูถึงจะเซียน แกขายมานาน หนูแค่ลักจำมาเท่านั้น หางอึ่งค่ะ
ใช่ พี่ก็นึกถึงรายการกบนอกกะละ ในหลายๆเรื่องหากรายการนี้เข้าไปทำนะจะเห็นตั้งแต่ต้นจนจบของกระบวนการหรือการ flow ของสาระ ไม่ว่าการร่อนทอง การเอาเครือเหมือดป่ามาทำเป็นธูป ??? การผลิตข้าวโพดในลาวแล้วมาขายในไทยหรือจีนเมื่อแปรเป็นอาหารสัตว์ก็กลับไปขายเขาอีก..ฮิฮิ..มันซ้ำแบบกันนะธุรกิจ และอีกมากมาย  น้องซูซานบอกทีมงานกบนอกกะลาหน่อยซิ คนจะได้เข้าใจว่าเราน่ะอิงธรรมชาติจนมากเกินไปแล้วครับ...  อ้อ..... ถ้ากบนอกกะลาตกลงและเข้าไปทำรายการร่อนทองอย่าลืมให้เขาสัมภาษณ์คุณแม่น้องซูซานด้วยนา   น้องเป็นคนสัมภาษณ์ก็ได้...เข้าท่า เข้าท่า... 

สวัสดีค่ะท่านพี่...บางทราย (คนเข็นครก ขึ้นภูเขา)

  • เข้ามาหาเพราะ   อยากให้พี่ชายเรียกว่า...น้องสาว  อยากรู้สึก...อบอุ่น
  • เข้ามาหา  เพราะมาอ่าน  การร่อนทองที่น่าสนใจ
  • เคยได้ยิน ได้ฟัง เขาเล่าว่า  เพิ่งจะมาเห็น มาอ่าน อย่างละเอียด  มีภาพให้ชมด้วย
  • เป็นวิทยาทานจริงๆค่ะท่านพี่

ขอให้ท่านพี่  และครอบครัว มีความสุขมากๆเลยนะคะ

คิดถึงเสมอค่ะ

สวัสดีครับน้องเม้ง P  18. เม้ง สมพร ช่วยอารีย์

        น่าสนใจนะครับ สำหรับวิถีทางของชาวบ้านนะครับ ผมเคยดูตอนที่เป็นข่าวเรื่องภูเขาทองคำที่เคยเกิดเรื่องในเมืองไทย แล้วมีการเข้าไปขโมยดินในพื้นที่ใส่กระสอบแบกหามดินลงมาที่ฝั่งแ่่ม่้น้ำ แล้วก็ร่อนคัดแยกได้ก็เก็บไว้ ก็ขึ้นไปแอบขนดินมาอีก รายการทีวีตามไปเก็บรายละเอียด บางที่เป็นหลุมลึก เป็นโพรง น่าสนใจดีครับ

        มองอีกนัยหนึ่ง การขุดทองแบบนี้ ทำให้ผมนึกถึง การขุดเขาขุดดินละลายแม่น้ำเลยครับ(ประมาณตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ) ส่วนผลที่ได้จะพบทองแบบไหนหรือสิ่งมีค่าแบบไหนนั้นก็น่าคิด หากเรามองให้พ้นจากกรอบตัวเอง ให้ไปอยู่ในระดับกรอบสิ่งแวดล้อม ก็น่าคิดนะครับ หากภูเขาไร้ดิน ฦาต้นไม้จะอยู่ได้ หากดินคือสิ่งที่ปกคลุมหินบนภูเขา ฦาต้นไม้จะงอกบนหินได้

สิ่งที่เม้งคิดเห็นนั้น "ถูกต้องแล้วครับ..." พี่เห็นด้วยและนี่คือประเด็นใหญ่ของงานพัฒนาด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เพราะชาวบ้านเขาไม่ได้คิดอย่างที่เราคิด หรือคิดอย่างที่เราคิดแต่การบีบคั้นทางเศรษฐกิจทำให้เขาต้อง...ขอทำก่อนเถอะ ขอทำเพื่อเงิน เพื่อรายได้ และอาจจะหมายถึงความจำเป็นอีกมากมายในชีวิตเขาเหล่านั้นที่เราไม่รู้.....

มีงานวิจัยของจุฬากล่าวว่างานพัฒนาด้านอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมนั้นใช้เวลานานกว่าการพัฒนาด้านอื่นๆถึง 2-3 เท่าตัว  ในเงื่อนไขที่เขาอยู่นั้นเขาอาจจะไม่มีทางออกอื่นใดมากนัก รัฐก็ไม่มีทางเลือกให้เขา เขาต้องดิ้นรนเอง เมื่อมีช่องทางที่เขาทำได้ ก็เอา  แม้ว่านั่นคือการทำลายหน้าดิน องค์ประกอบของการอนุรักษ์ที่สำคัญ .. นี่คืองานใหญ่ที่คนทำงานพัฒนาต้องสร้างหลายๆอย่างมาเข้าถึงเขา  หากไม่ให้เขาไปทำเช่นนั้นก็ต้องมีทางเลือกอื่นๆให้... รัฐมีแค่เข้าไปจับ ห้าม (มันต้องทำตามกฏหมาย) แต่ปัญหาของเขาหาทางแก้ให้เขาด้วยซี.... ก็คุณอาสามาเป็นรัฐบาลก็ต้องคิดและทำ ก็คุณเป็นข้าราชการที่กินเงินเดือนจากภาษีราษฎรจนๆอย่างผมแล้วมาจับผมโดยไม่ให้ทางออกผมหรือ...นี่..พี่เคยได้ยินสิ่งเหล่านี้ครับ...

        ทองเป็นธาตุธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม ท้ายที่สุดก็คืนกลับสู่ธรรมชาติ คนเราเป็นกันในสิ่งที่แตกต่าง กันไป แต่ท้ายที่สุดก็เหมือนกัน มิแบ่งแยก เมื่อกลายเป็นสิ่งที่ใครมองไม่เห็น

        อิๆๆๆๆ ผมขอเขียนในอีกมุมมองหนึ่งแทนนะครับ นี่เป็นความนิยมในธาตุทอง หากวันหนึ่งมีคนนิยมในธาตุคาร์บอน ต้นไม้ก็อาจจะไม่เหลือ เพราะอาจจะต้องเอามาเผาถ่านหรือกระบวนการอื่นๆ จริงๆ เพชรที่น้ำงามไม่งาม นั่นก็นิยมในธาตุคาร์บอนเช่นกันครับ  เพราะหามองให้ลึกลงไปเราก็จะเจอธาตุพื้นฐานเหล่าี้นี้ เพียงแต่เราเรียกกันว่ามันเป็นนั่นนี่ตามสมัยนิยม

มุมมองของเม้งน่าสนใจมากครับ  

        เป็นเรื่องน่าคิดครับ ว่าหากมีการละลายกันหนักๆ แบบที่เหนือกว่าที่ชาวบ้านจะทำนะครับ เราคงได้ตะกอนปากแม่น้ำอีกเพียบเช่นกันครับ

แน่นอน ปีปีหนึ่งรัฐบาลไทยตั้งงบประมาณเพื่อการขุดลอกคูคลอง ฯลฯ..ที่ตื้นเขินเพราะ erosion มากเป็นพันล้านบาท...???? เมื่อรวมทุกกรมกอง ทุกหน่วยงานรวมกันนะครับ เงินจำนวนนี้มีทั้งควรและไม่ควร เพราะหลายหน่วยงานก็อยากใช้งบว่าจ้างเกี่ยวกับงานก่อสร้าง มันอร่อยดี...หุหุ.. 

สวัสดีครับน้องสาว อ้อย  P 20. สิริพร กุ่ยกระโทก

  • เข้ามาหาเพราะ   อยากให้พี่ชายเรียกว่า...น้องสาว  อยากรู้สึก...อบอุ่น
  • เข้ามาหา  เพราะมาอ่าน  การร่อนทองที่น่าสนใจ
  • เคยได้ยิน ได้ฟัง เขาเล่าว่า  เพิ่งจะมาเห็น มาอ่าน อย่างละเอียด  มีภาพให้ชมด้วย

กำลังคิดถึงทั้งคู่เลย  พี่ตอบช้าไปหน่อยเพราะงาน เข้ามาขั้น อิอิ กำลังลุ้นที่จะกลับดงหลวง และก็สำเร็จ...

การร่อนทองพี่ก็เพิ่งเห็นเป็นครั้งแรกเลยเอามาฝากกันครับ  หลายท่านก็คงไม่เคยเห็นเช่นกัน โดยเฉพาะเด็กๆ  เวลาเราเรียนหนังสือครูเขาพูดถึงการร่อนทองในสมัยก่อน  นึกไม่ออกว่าเขาร่อนอย่างไร

คราวนี้ได้เห็นเต็มตาแล้ว อิอิ .... คิดถึงทุกคนในครอบครัวน้องสาวอ้อยช่นกันครับ

สวัสดีครับ พี่

        น่าจะเอาเงินพันล้านนั้นไปจ้าง สร้างงานให้ชาวบ้านให้ยั่งยืนได้นะครับ ดั่งโครงการหลวงที่ทำหลายๆ โครงการ ข้าวราดแกง(ราดกาน)ต้องฉลาดพอที่จะใช้เทคนิคดีๆเหล่านี้เป็นกุศโลบายครับ  แต่ไม่ใช่เอาพันล้านไปละลายแม่น้ำอย่างที่ละลายภูเขาครับ ไม่งั้นก็จมต้องตั้งกรรมการเสียงบหลายพันล้านไปขุดตะกอนคดีความอีกครับ สูญเสียอีกครับ

        กรรมสนองกรรมเสมอเนอะพี่เนอะ ช้าหรือเร็วเห็นผล?  อยู่ที่ว่าเราจะเชื่อมกันได้หรือไม่?

        นักพัฒนาจำเป็นต้องนำเสนอและเข้าใจชุมชนที่แท้จริงอย่างที่พี่ว่าครับ ไม่งั้นเราก็แค่นำสารไปวางให้คนทำ อย่างเลี้ยงหมาน้อยธรรมดาไงครับผม หรือว่า ดร.ควาย ของพี่ TAFS ไงครับผม

ขอบคุณพี่มากๆ นะครับ 

สวัสดีครับน้อง P  23. เม้ง สมพร ช่วยอารีย์

        น่าจะเอาเงินพันล้านนั้นไปจ้าง สร้างงานให้ชาวบ้านให้ยั่งยืนได้นะครับ ดั่งโครงการหลวงที่ทำหลายๆ โครงการ ข้าวราดแกง(ราดกาน)ต้องฉลาดพอที่จะใช้เทคนิคดีๆเหล่านี้เป็นกุศโลบายครับ  แต่ไม่ใช่เอาพันล้านไปละลายแม่น้ำอย่างที่ละลายภูเขาครับ ไม่งั้นก็จมต้องตั้งกรรมการเสียงบหลายพันล้านไปขุดตะกอนคดีความอีกครับ สูญเสียอีกครับ

 

เห็นด้วยว่างบประมาณจำนวนมากมายนี้รัฐไม่ควรเสีย หรือเสียให้น้อยที่สุด หะแรก ที่พี่ได้ยินก็ตกใจ ว่ามากมายขนาดนั้นเชียวหรือ ข้าราชการบางคนกระซิบว่า จริงๆแล้วมากกว่านั้น...  คอยดู อบต.ซิ งบประมาณส่วนใหญ่ของเขาคือสร้างคน ซ่อมถนน ขุดลอก..ฯลฯ  พี่ว่ามีสองเหตผลใหญ่ๆคือ  ไม่เคยแก้ที่ต้นเหตุ มั่วแต่แก้ที่ปลายเหตุ  และสอง ไม่เคยบูรณาการเรื่องนี้กัน แบบว่า งบใครงบมัน อิอิ

        กรรมสนองกรรมเสมอเนอะพี่เนอะ ช้าหรือเร็วเห็นผล?  อยู่ที่ว่าเราจะเชื่อมกันได้หรือไม่?

        นักพัฒนาจำเป็นต้องนำเสนอและเข้าใจชุมชนที่แท้จริงอย่างที่พี่ว่าครับ ไม่งั้นเราก็แค่นำสารไปวางให้คนทำ อย่างเลี้ยงหมาน้อยธรรมดาไงครับผม หรือว่า ดร.ควาย ของพี่ TAFS ไงครับผม

 เราต้องทำงานหนักในเรื่องการให้ความรู้กับประชาชน แต่การทำงานฝ่ายเดียวนั้นหนักหนา นี่เองเราจึงเปลี่ยนเป้าหมาย เปลี่ยนยุทธศาสตร์โดยไปให้น้ำหรักที่ เครือข่ายประชาชน เครือข่ายองค์กรครับ และมีแนวโน้มที่ดีครับ

ที่บ้านเราแถว อ.สังคม จ.หนองคาย หรือ อ.นายูง จ. อุดรธานี ซึ่งเป็นเขตติดต่อกันและติดริมฝั่งแม่นำโขงก็มีการร่อนทองเหมือนกัน ขั้นตอนในการร่อนทองเหมือนกับ คุณ บางทรายเล่าทุกประการอุปกรณ์ที่ใช้ร่อนก็เรียกคล้ายกัน เช่น อุปกรณ์ที่ใช้ขุด บ้านเราเรียกว่า แวก ไม่ใช่ แหว่ก หรืออุปกรณ์ ในการร่อน บ้านเราเรียกว่า บ้าง ไม่ใช่บ่าง ที่จริงผมก็เคยเป็นคนในพื้นที่ อ. สังคมเคยไปลองร่อนทองกับเขาเหมือนกัน ทุกวันนี้ยังอยากไปร่อนอีกอยู่เหมือนกัน แต่ไม่มีเวลา เพราะ เวลาที่เสียไปตอนนี้ไม่คุ้ม แต่ถ้าไปเที่ยวคุ้ม เป็นเส้นทางท่องเที่ยวดีมาก มีสถานที่ท่องเที่ยวมากมาย เช่นน้ำตกยูงทอง น้ำตกธารทอง น้ำตกธารทิพย์ วัดผาตากเสื้อ ถ้ำเพียงดิน หรือที่ชาวบ้านเรียกถ้ำดินเพียง และอีกมาก ผม เล็ก บุรพา ขอแจมเท่านี้ครับ

สวัสดีคุณเล็กครับ

 

เรื่องชื่อเรียกนั้นผมบันทึกจากสำเนียงคำพูดของชาวลาวครับ อาจจะไม่ถูกต้องเพราะผมไม่คุ้นสำเนียง และภาษาที่ผมใช้บันทึกกนี่ครับ หากคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริงก็ขออภัยด้วยครับ

ขอบคุณมากครับที่มาเพิ่มเติมครับ

 

ชอบเว็บนี้มากค่ะ

แต่ภาพไม่ค่อยชัดเลย

ขอบคุณครับคุณปาลิตา ภาพไม่ชัดเพราะผมแค่คนถ่ายรูป พอให้ได้รูป ทั้งๆที่อยากให้ได้ภาพดีดีแต่ก็ได้แค่นี้แหละครับ แม้รูปไม่สวยแต่สาระพอใช้ได้ไหมครับ ขอบคุณมากครับ

สวัสดีครับคุณเบญมาศ Oib' คืออะไรครับ

ขอปรึกษาผู้รู้เรื่องทองหน่อยครับผมมีเป็นแร่ครับในรูปของดินขุดที่ความลึก 15-16 เมตร

ไม่ทราบจะเอาอะไรมาแยกเพื่อที่จะให้เป็นคำบริสุทธิ์ครับ

ผมไม่มีความรู้ ผมขอแนะนำว่าไปปรึกษา กรมทรัพยากรธรณี และที่คณะธรณีวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย คณะธรณีวิทยา ม.ขอนแก่น ม.เชียงใหม่ครับ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท