กระทงสาย
อาจจะช้าไปสักหน่อยที่จะพูดถึงเทศกาลลอยกระทงอันลือชื่อของจังหวัดตาก นั่นคือการลอยกระทงสาย ไหลประทีปพันดวง แต่เนื่องจากติดภาระกิจนานัปการ ต้องขออภัยด้วยที่ไม่ได้เล่าสู่กันฟังตั้งแต่ช่วงเทศกาล แต่คิดว่าเล่าวันนี้ก็คงไม่สายนะคะ ประเพณีลอยกระทงสาย นั้นมีมาแต่โบราณ ที่แปลกจากที่อื่นก็คือแทนที่จะนำกระทงที่ทำจากดอกไม้ใบตองมาลอย ก็จะนำกะลาจำนวนมากมาลอยแทน ซึ่งการลอยกระทงกะลาจำนวนมาก ซึ่งภายในกระทงจุดไฟประทีป เป็นภาพที่สวยงามมาก โดยเฉพาะลำน้ำปิงจะมีร่องน้ำที่กระแสน้ำไหลแรงไม่เท่ากัน กระทงกะลาเหล่านั้นก็จะลอยคดเคี้ยวไปตามกระแสน้ำที่ไหลแรง เกิดเป็นภาพดวงไฟไหลตามกระแสน้ำเป็นสายไม่ขาดตอน เคยมีนักข่าวนำไปเขียนว่า "การลอยกระทงสายที่จังหวัดตากใช้เชือกผูกติดกะลาเป็นสายยาว แล้วนำไปลอยในลำน้ำ" คนเมืองตากตกใจมากว่าผู้ที่นำไปเขียนได้ข้อมูลมาอย่างไร หรือว่าไปนั่งดูกระทงสายแล้วคาดเดาเอาเองว่าเป็นอย่างนั้น หลายคนอาจไม่รู้ว่าการที่กระทงกะลาจำนวนนับพันใบที่ลอยได้ระยะ ไม่ขาดสายนั้น ต้องใช้เทคนิคการลอยเฉพาะตัวที่จะทำให้เกิดภาพสวยงามอย่างนั้น คนปล่อยกระทงต้องเก่งเรื่องกระแสน้ำ ต้องรู้ว่ากระแสน้ำอย่างไรต้องปล่อยกระทงอย่างไรจึงจะทำให้กระทงลอยไปไม่ขาดสายและเกิดเป็นภาพที่สวยงาม ไฟในกระทงต้องไม่ดับ กระทงต้องไม่พลิกคว่ำ หรือแตกแถวเสียก่อน ทำให้เกิดการแข่งขันการลอยกระทงสายทุกปีว่าการลอยของชุมชนใด หมู่บ้านใดที่จะชนะเลิศในสายตาของกรรมการที่ต้องเฝ้าดูกระทงสายแต่ละจุด กรรมการจึงมีหลายชุดตลอดคุ้งน้ำที่กำหนดไว้
การลอยกระทงสายนั้นก่อนที่แต่ละหมู่บ้านหรือแต่ละชุมชนจะทำการลอย จะต้องมีการลอยกระทงนำ ซึ่งเป็นกระทงขนาดใหญ่ทำด้วยดอกไม้ใบตองประดิดประดอยจนสวยงาม บรรจุเครื่องผ้าป่า เช่น ผ้าสบง หอม กระเทียม กับข้าวคาวหวาน เป็นต้น เพื่อเป็นการทอดผ้าป่าน้ำ มีการทำพิธีขอขมาแม่น้ำเสียก่อน เมื่อเสร็จพิธีก็จะลอยกระทงนำไปก่อน แล้วลอยกระทงสายที่ทำด้วยกะลา ขณะที่ลอยกระทงสายก็จะมีกองเชียร์ร้องรำทำเพลงตั้งแต่เริ่มลอยและเพลงต้องจบพอดีกับการสิ้นสุดการลอยกระทง เพลงที่ใช้ในการร้องเชียร์ก็จะเป็นเพลงพื้นบ้านทั้งหมด เมื่อลอยกระทงสายจบสิ้นแล้ว จะต้องลอยกระทงตาม ซึ่งเป็นกระทงลักษณะเดียวกับกระทงนำแต่มีขนาดเล็กกว่าและไม่ต้องมีเครื่องทอดผ้าป่า การลอยกระทงตั้งแต่เริ่มจนจบเรียกว่าเป็นสาย ในแต่ละคืนก็จะมีการลอยหลายสาย ทั่วท้องน้ำจะสว่างไสวด้วยแสงไฟจากกระทงนับพัน ๆ ใบ สวยสมกับคำว่า ไหลประทีปพันดวงจริง ๆ
ความเห็น (3)
- สวัสดีค่ะ
- มารอดูกระทงสาย ได้ความรู้เพิ่มขึ้นค่ะ
- เคยเขียนเรื่องคล้ายๆแบบนี้ไว้ที่นี่ค่ะ
- living out door(2)ภาพนู้ดภาคจบ:night life:มหัศจรรย์แห่งสายน้ำยามค่ำคืน