การพัฒนากระบวนการคิดด้วยการใช้คำถามหมวกความคิด 6 ใบ (อย่างง่าย)

ทำไมต้องเป็นหมวก 6 ใบ?           

-หมวกเป็นของใช้ที่ใช้ได้ทุกเพศ  ทุกวัย  ใช้ใส่ศีรษะซึ่งเป็นที่อยู่ของสมอง  เราใช้สมองในการคิด                      - หมวก 6 ใบ  แทนการคิด 6 มุม                    -หมวกมี 6 สี  แต่ละสีเป็นสัญลักษณ์ที่กำหนดมุมมองหรือทิศทางการคิด

สีขาว (เปรียบเสมือนความเป็นกลาง)    ใช้คำถามที่กระตุ้นให้เสนอข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริง           

 ตัวอย่างคำถาม     1. มีข้อเท็จจริงอะไรบ้างจากเรื่องที่อ่าน                                                                          2. เราหาข้อมูลที่ต้องการด้วยวิธีใดได้บ้าง                                         3. จากการทดลองเราสังเกตเห็นอะไรบ้าง                                                                      4. โจทย์ปัญหาที่กำหนดให้บอกข้อมูลอะไรบ้าง

สีแดง (เปรียบเสมือนไฟ ความโกรธ ความรู้สึก)   ใช้คำถามกระตุ้นให้อธิบายความรู้สึกต่อข้อมูล เรื่องราว            หรือเหตุการณ์           

ตัวอย่างคำถาม     1. คุณรู้สึกอย่างไรกับเรื่อง.....................                                               2. คุณพอใจกับผลงานชิ้นนี้หรือไม่ อย่างไร

สีดำ  (เปรียบเสมือนความสุขุม รอบคอบ ระมัดระวัง)    ใช้คำถามที่ค้นหาข้อดี หรือจุดเด่นของข้อมูล        เรื่องราว หรือเหตุการณ์         

ตัวอย่างคำถาม     1. เรื่องนี้มีจุดอ่อนตรงไหน                                                                 2. อะไรคือสิ่งที่ยุ่งยากและปัญหา                                                                                     3. การทำงานครั้งนี้มีข้อบกพร่องอะไรบ้าง

สีเหลือง (เปรียบเสมือนความสว่าง การมองในด้านบวก ความเป็นไปได้)    ใช้คำถามให้ค้นหาข้อดี หรือจุดเด่นของข้อมูล เรื่องราว หรือเหตุการณ์         

ตัวอย่างคำถาม     1. ข้อดีของเรื่องนี้คืออะไร                                                                      2. การทดลองนี้มีประโยชน์อย่างไรบ้าง                                                                             3. ความคิดเห็นของทุกคนมีคุณค่าอย่างไร

สีเขียว (เปรียบเสมือนความเจริญ ความอุดมสมบูรณ์)    ใช้คำถามให้เสนอวิธีแก้ไข คิดในมุมมองใหม่       คิดสร้างสรรค์  คิดพัฒนา             

ตัวอย่างคำถาม     1. การแก้ปัญหาเรื่องนี้มีทางเลือกกี่ทาง                                            2. ถ้าคุณต้องการให้ผลงานชิ้นนี้ดีขึ้นจะต้องปรับปรุงแก้ไขอย่างไร                         3. คุณจะนำความรู้เรื่องนี้ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนได้อย่างไร

สีฟ้า (เปรียบเสมือนท้องฟ้าที่ครอบคลุมทุกสิ่ง ความเยือกเย็น)   ใช้คำถามให้สรุปข้อมูล  ให้จัดระบบ  ให้     ตัดสินใจ    

ตัวอย่างคำถาม     1. เรื่องที่เกิดขึ้น หรือการทดลองที่ทำ สรุปได้ว่าอย่างไร               2. นักเรียนวางแผนในการจัดกีฬาสีไว้อย่างไร

ถ้าผู้เรียนได้รับการฝึกให้มองหลายๆมุม  คิดหลายๆทาง จนติดเป็นนิสัย จะส่งผลให้ นักเรียนเป็นคนรอบคอบ  มีเหตุผล  มีวิจารณญาณ  คิดเป็น  ทำเป็น  แก้ปัญหาได้   ข้อสำคัญครูจะต้องเตรียมตั้งคำถามไว้ล่วงหน้า และฝึกให้นักเรียนตั้งคำถามจากมุมมองหลายๆมุมด้วย