เรื่องเล่า......เมื่อวันวาน
การจัดการความรู้จะนำสู่การปฏิบัติ .....ในองค์กรของคุณได้อย่างไรประสบการณ์จากคุณอำนวย..... โรงพยาบาลค่ายสมเด็จพระนเรศวรฯ
เป็นที่ทราบกันดีว่าในปัจจุบันสังคมโลกได้มีการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วและแข่งขันกันอย่างรุนแรง การเรียนรู้ให้ทันต่อกระแสการเปลี่ยนแปลงเป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อการอยู่รอด ความรู้ที่ได้จากการเรียนรู้ในองค์กร จำเป็นต้องมีการจัดการอย่างเป็นระบบให้สามารถหยิบใช้และต่อยอดให้สามารถสร้างนวัตกรรมและสร้างการเรียนรู้ใหม่ได้อย่างต่อเนื่องจากการที่ได้เข้าร่วมโครงการพัฒนาการจัดการความรู้กับสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.) และสถาบันวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยนเรศวรได้ประมาณ 5 เดือน บทบาทที่ได้รับในการร่วมโครงการในครั้งนี้เป็นบทบาท ”คุณอำนวย ” หรือ ผู้อำนวยความสะดวกในการจัดการความรู้ (Knowledge Facilitator) ในโรงพยาบาล ทั้งนี้เนื่องจากโดยส่วนตัวแล้วมีความสนใจในเรื่องการการจัดการความรู้ (Knowledge management) อยู่เป็นทุนเดิม บ้างแล้ว และยอมรับว่าการอ่านแต่ส่วนทฤษฎีนั้นเป็นสิ่งที่เข้าใจยากเพราะเป็นเรื่องนามธรรมค่อนข้างมาก จากที่ได้เข้าร่วมกิจกรรมของโครงการได้ประมาณ 3 ครั้ง ( ก.ค.-พ.ย. 47) มีความรู้สึกว่าได้สัมผัสบรรยากาศแบบกัลยาณมิตรจากโครงการการจัดการความรู้ ที่เต็มไปด้วยพลังอันเป็นแรงกระตุ้นให้อยากจะนำไปใช้ (Implement) ในองค์กร โดยมี ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช และ ดร.ประพนธ์ ผาสุขยืด ซึ่งถือได้ว่าเป็น ผู้รู้ (Guru) ที่สามารถถ่ายทอดองค์ความรู้เรื่องการจัดการความรู้ และนำไปสู่การประยุกต์ปฏิบัติ อย่างที่ไม่เหมือนใคร โดยเฉพาะ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ( Share & Learn ) ที่ผู้เข้าร่วมโครงการจะเห็นปรากฏการณ์ของความวุ่นวาย ( Chaos) เกิดขึ้นซึ่งเป็นการบริหารสมองไปในตัว ทำให้คิดได้ถึงวิธีการใหม่ๆ นอกจากนั้นในทุกๆครั้งก็ยังมีการเชิญวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิด้านต่างๆ มาจากทุกสารทิศให้มาร่วมให้ความรู้อีกด้วย (น่าประทับใจจริงๆ)เมื่อกลับมาที่โรงพยาบาลก็ตัดสินใจด้วย ความเชื่อ ( Beliefs) ว่า KM เป็นเครื่องมือตัวใหม่ที่มีประสิทธิภาพ จึงได้นำมา Implement ถือว่าเป็นขั้นตอนของการนำความรู้มาสู่การปฏิบัติคือเป็นการเปลี่ยน Knowledge มาเป็นการกระทำ ( Doing ) ในโรงพยาบาลค่ายฯ โดยมองการจัดการความรู้ว่าเป็นเครื่องมือชิ้นหนึ่งที่ใช้ในการพัฒนาคุณภาพงานให้มีประสิทธิภาพ ซึ่งรพ.ค่ายฯ ก็อยู่ในระหว่างการพัฒนาคุณภาพ ( HA) ปัญหาในการทำการพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาลในขณะนี้คือ การดำเนินงานของทีม PCTในเรื่องการทบทวนการดูแลผู้ป่วย C3THER คำถามก่อนนำสู่การปฏิบัติ สำหรับตัวผู้เขียน คือ ”จะใช้การจัดการความรู้ในการพัฒนาดูแลผู้ป่วย ด้วยC3THER ได้หรือไม่ แล้ววิธีการ ( How to ) ล่ะ จะทำอย่างไร? ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งท้าทายในการนำหลักการมาสู่การปฏิบัติในองค์กรในครั้งนี้การนำ KM มาใช้ในการทบทวนการดูแลผู้ป่วยด้วย C3THER เป็นสิ่งที่ได้มาจากการวิเคราะห์หาจุดอ่อนในการพัฒนาคุณภาพของโรงพยาบาล พบว่าการทำงานของทีม PCT ยังขาดประสิทธิภาพเนื่องจากเปลี่ยนทีมผู้ทำงานบ่อย เพื่อลดจุดอ่อน เพิ่มจุดแข็ง และให้ได้เห็นผลลัพธ์ของทีม PCT ที่ชัดเจน จึงได้ประสานกับประธาน PCT (คนใหม่ ไฟแรง) โดยเสนอว่าสนใจที่จะนำ KM ลงในการพัฒนาทีม PCT ไหม! ซึ่งได้รับคำตอบว่า “สนใจ” จึงได้เขียนโครงการการพัฒนาการจัดการความรู้ในการทบทวนดูแลผู้ป่วยด้วย C3THER ซึ่งผู้บริหารได้อนุมัติโครงการ จึงได้รีบดำเนินโครงการ สำหรับปัญหาก่อนดำเนินโครงการพบว่า 1) มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ( ระหว่างบุคคล หอผู้ป่วย ) ในองค์กรน้อย 2) ความร่วมมือของทีมสหวิชาชีพน้อย 3) เอกสารการพัฒนาคุณภาพซ้ำซ้อนทำเรื่องเดียวกัน 4) ไม่มีบรรยากาศการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 5) มีปัญหาเรื่องการประสานงานของบุคลากร ช่วงการดำเนินการของโครงการจะเน้น การทำงานเป็นทีม การ Coaching และจะสร้างคุณอำนวย ( Knowledge FA ) ไว้ประจำทุกหน่วยงาน (ซึ่ง จะเป็น FA เดิมของการพัฒนาคุณภาพ HA ) จากการดำเนินโครงกามาระยะหนึ่ง ได้มีการประเมินผล พบว่า 1) มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากประสบการณ์ การใช้แนวปฏิบัติที่ดี (Good Practice) ในการดูแลผู้ป่วยมากขึ้น 2 ) ความร่วมมือของทีมสหวิชาชีพ ชัดเจนขึ้น 3) การจัดหมวดหมู่เอกสาร การจัดเก็บความรู้ เพื่อให้ค้นหา สามารถนำไปใช้ได้ง่าย 4) มีบรรยากาศ ไว้วางใจกันในบุคลากร กล้าพูด กล้าแสดงคิดเห็นมากขึ้น 5) การประสานงานของบุคลากรสะดวก ชัดเจนขึ้น 6) ผู้ป่วยได้รับการดูแลตามมาตรฐานวิชาชีพและพึงพอใจE-mail moleudee17@ hotmail.com
ขอบคุณที่ให้คำแนะนำค่ะ ว่างๆจะเล่าประสบการณ์ที่ทำในรพ.แลกเปลี่ยนค่ะ
จานแดง