เพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯ ตอนที่ 2 "ใครคือ ผู้ที่เห็นคุณค่า"
เพลงอีแซว
สายเลือดสุพรรณฯ
บนถนนสายวัฒนธรรม
ตอนที่ 2 “ใครคือ ผู้ที่เห็นคุณค่า”
ชำเลือง มณีวงษ์
วงเพลงพื้นบ้านของผม มีการสลับผลัดเปลี่ยนรูปแบบในการแสดงตามความต้องการของผู้ชม เล่นตามคำขอ ถึงแม้ว่าบนเวทีเขียนป้ายชื่อคณะว่า “เพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯ” แต่เมื่อท่านผู้ชมต้องการชมการแสดงเพลงฉ่อย เราก็จัดให้ (เล่นได้เป็นชั่วโมงมิใช่แค่ลง สองลงแล้วเลิกเลิก) ท่านชอบลำตัด ถามหาว่าเล่นได้ไหม เราก็จัดให้เป็นการแสดงลำตัด เช่นเดียวกันเล่นได้เป็นชั่วโมง หรือจะเป็นเพลงพื้นบ้านอื่น ๆ ที่ผมได้ฝึกหัดให้เด็ก ๆ เขาแสดงกันก็ 10 ชนิด ส่วนผมยังจำได้เท่าที่ประสบการณ์เคยเล่นมาก็ 19 อย่าง
วันนี้ศิลปะการแสดงเพลงพื้นบ้าน ผมทำตามใจท่านผู้ชม จะต้องมีการปรับเปลี่ยนไปตามสถานการณ์ในขณะนั้น มิใช่ทำตามใจผู้เล่น หรือทำตามใจครูผู้ฝึก หากขืนเตรียมมาอย่างไรเล่นอย่างนั้น มีหวังเล่นกับเวที ขาดผู้ชมไม่มีคนดูอย่างแน่นอน อย่างเช่น เมื่อกลางเดือนตุลาคม 2550 วงเพลงของผมไปแสดงที่ กำแพงแสน เราเตรียมมุขตลก สนุก ๆ ไปกันอย่างเต็มที่ ผู้ชมก็มาดูเรามาก ผม กับ ยุ้ย และ อิม ประเมินสถานการณ์ตลอดการแสดงนาทีต่อนาที จนมาทราบว่า ผู้ชมชอบให้ร้อง ไม่ต้องการให้พูดเจรจา (ความจริงผู้แสดงเหนื่อยก็มีหยุดพูดบ้าง) หลังจากการแสดงผ่านไป 2 ชั่วโมง ผมบอกกับเด็ก ๆ ทั้งวงว่า วันนี้เราแสดง 4 ชั่วโมงกว่า ท่านผู้ชมต้องการชมการร้องมากกว่าการพูด เด็ก ๆ ตอบกลับมาว่า “บางครั้งเหนื่อยก็เลยต้องพูดขัดการร้องบ้าง” แต่เราปฏิเสธผู้ที่เห็นคุณค่ามิได้
ผมรับเอาความเห็นของท่านผู้ชมมาพิจารณา และขอถือปฏิบัติตาม โดยตัวผมเองเป็นผู้ออกไปแสดงร่วมกับเด็ก ๆ ในจังหวะที่เพลงเริ่มอ่อนลงไม่เข้มข้น เราก็ไปจับประเด็นหลัก ๆ ร้อง เช่น “วัยรุ่นกับวัยเก๋า” หรือ “ความน่าสงสารของนักแสดง” เด็ก ๆ หลายคนในวงกำพร้า อยู่กับแม่เพียงคนเดียว บางคนก็อยู่กับพ่อ อยู่กับปู ย่า ตา ยาย น่าสงสาร ผมก็เก็บเอาความจริงตรงนี้ นำมาร้องด้นสด ๆ ขอความเมตตาที่หน้าเวที สลับกับการแสดงท่าทางในลีลาที่สุภาพเรียบร้อย แต่มีความสวยงาม ขำขัน ผ่อนคลายอารมณ์เป็นสนุกสนานและเกิดความสงสารเด็ก ๆ ได้
ท่านผู้ชมทุก ๆ งานที่พวกเราไปแสดงปีละมาก ๆ และในหลายสถานที่ คือ ผู้ที่เห็นคุณค่าของศิลปะประจำท้องถิ่น ท่านสู้อุตส่าห์เดินทางมาจากสถานที่ไกล ๆ มาติดต่อให้ผมนำชาวคณะเพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯ ไปแสดง ท่านต้องเสียค่าใช้จ่ายในการจัดงาน เสียเงินเป็นค่านักแสดงและยังให้รางวัลนักแสดงมาอีก นับว่า เป็นพระคุณที่หาสิ่งใดมาทดแทนมิได้ หากวันนี้ ผมไม่มีท่านผู้ชมให้ความเมตตา เด็ก ๆ จำนวน 25 คน ในวงเพลงที่ผมดูแลอยู่ พวกเขาจะเอาเงินที่ไหนมาใช้ในการดำรงชีวิต และยังเหลือเก็บ บางคนเหลือเอาไว้ให้ครอบครัว ใช้ในการเรียนได้อีกด้วย
ผมบอกกับพวกเขาเสมอมาว่า ท่านผู้ชม คือผู้ที่มีบุญคุณต่อพวกเรามากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นเวทีไหน ๆ งานใหญ่ระดับประเทศ หรือเล็กที่สุดที่เขาหาเราไปดูเฉพาะในครอบครัว มีความ สำคัญของงานมีเท่าเทียมกันคือ เราจะต้องทำให้ดีที่สุดทุกครั้งที่ได้ไปแสดง สำหรับในช่วงเวลาของเทศกาลลอยกระทงในปี 2550 นี้ ผมมีโอกาสได้พาเด็ก ๆ ในวงเพลงอีแซวไปร่วมงานลอยกระทงหลายสถานที่ ที่สำคัญ ๆ เล่นตลอดงานก็มี 3-4 ที่ ได้แก่
15 พฤศจิกายน 2550 แสดงในงานโครงการบ้านมั่นคง ที่สวนอัมพร กรุงเทพฯ
23 พฤศจิกายน 2550 แสดงที่วัดลาดเป้ง ต.นางตะเคียน อ.เมือง จ.สมุทรสงคราม
24 พฤศจิกายน 2550 แสดงที่วัดท่าโบสถ์ อำเภอหันคา จังหวัดชัยนาท
24 พฤศจิกายน 2550 แสดงที่คุ้มหม่อมไฉไล อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม
นอกจากนั้นยังมีงานที่เล่นเพียงระยะเวลาสั้น ๆ และงานทำขวัญนาคอีกหลายสถานที่โดยเฉพาะ ในวันที่ 25 พฤศจิกายน 2550 หลังวันลอยกระทง 1 วัน ยังมีงานเข้ามาด้วย แต่วงเราไม่สามารถรับงานได้ เนื่องจากผมมีภารกิจสำคัญที่รับงานส่วนตัวเอาไว้ก่อนแล้ว จึงทำให้ไม่มีคนไปคุมเด็กแทนผมได้ จึงต้องงดรับงานไปอย่างน่าเสียดาย
ตัวอย่างบทเพลงวันลอยกระทง ครับ
(ชาย) เอ้ย…ที่เขามากันคืนนี้ ทุกคนมีจุดประสงค์
มาร่วมงานลอยกระทง ประเพณีของไทย
ไหน ๆ ก็มาเจอกัน พี่นั้นอยากจะถาม
ในลิขิตถ้อยคำ ที่พี่ยังสงสัย
ว่าลอยกระทงงาม ๆ ประวัติความเป็นมา
เขาลอยด้วยศรัทธา หรือว่ามีความหมาย
ช่วยชี้แจงแถลงการณ์ ช่วยไขขานให้รู้ (เอย..) ว่าให้รู้
จะยกให้เป็นครู เชียวนะแม่เรไร (เอย..) . แม่เรไร
(หญิง) คืนวันเพ็ญเดือนสิบสอง ที่เราต้องลอยกระทง
นั้นมีจุดประสงค์ น้องจะแถลงไข <p style="margin: 0cm -18pt 0pt 0cm; line-height: 110%; tab-stops: 35.45pt 5.0cm" class="MsoHeading7"> ตั้งแต่แรกแต่เริ่ม ตั้งแต่เดิมมา</p> <h1 style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 110%; tab-stops: 35.45pt 5.0cm"> ตั้งแต่ปู่ตั้งแต่ย่า ตั้งแต่ตาตั้งแต่ยาย</h1> <h1 style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 110%; tab-stops: 35.45pt 5.0cm"></h1> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 110%; tab-stops: 35.45pt 5.0cm" class="MsoNormal"> ตั้งแต่ยุคเก่า ๆ ที่เขาเล่าขาน</p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 110%; tab-stops: 35.45pt 5.0cm" class="MsoNormal"> จะนับย้อนโบราณ ก็ตั้งแต่สุโขทัย</p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 110%; tab-stops: 35.45pt 5.0cm" class="MsoNormal"> อยากจะทราบอยากจะรู้ ให้เอียงหูเข้ามา (เอย..) เอียงเข้ามา</p> แต่แกเป็นคนโตกว่า ขอให้มาอธิบาย (เอย…) อธิบาย <p></p> ในเดือนธันวาคมก็มีงานเข้ามาหลายสถานที่ ทั้งในต่างจังหวัด และที่กรุงเทพฯ โดยเฉพาะที่กรุงเทพฯ ในเดือนธันวาคม วงเราได้แสดง 3 สถานที่ มีที่ธนาคารกรุงเทพฯ สาขาใหญ่ ที่ห้างสรรพสินค้า และที่ชุมชนคลองเตย ทั้งหมดนี้แหละ ครับ คือบุคคลที่ให้ความเมตตาพวกเรา ผมและเด็ก ๆ ในวงเพลงซาบซึ้งในความกรุณา คงได้แต่ตอบแทนท่านผู้ที่มีจิตเมตตาด้วยการกระทำความดีและตั้งใจนำเสนอผลงานให้สุดฝีมือ เพราะทุกงาน ทุกสถานที่ที่เราได้ไปรับใช้คนที่เห็นคุณค่าของศิลปะการแสดงประจำท้องถิ่น เพลงพื้นบ้านเพลงอีแซวตัวจริงโดยแท้ <p> </p>
ความเห็น (2)
ขอบคุณอาจารย์ที่มาแสดงให้เราได้ชม เพิ่งดูครั้งแรกถึงจะไม่ได้ดูตลอดเพราะต้องดูความเรียบร้อยของงานแต่ก็รู้สึกว่าสนุกมากทีเดียว งานนี้อาจดูฉุกละหุกไปหน่อยดูแลไม่ทั่วถึงต้องขออภัยอาจารย์ด้วย ขอชมว่าเด็กเล่นได้ดีไม่แพ้มืออาชีพ น้องแป้งเสียงเพราะมากเลยค่ะ ฟังแล้วขนลุกเลย ^.^
- ถึงแม้ว่า "จอย" เพิ่งจะได้ดูเป็นครั้งแรก แต่ก็มีความรู้ในการรับฟังเสียงเพลงพื้นบ้านได้เป็นอย่างดี เก็บลักษณะเด่นได้ทั้งหมด
- ในท่ามกลางของความสนุกสนานยังแอบแฝงซ่อนสิ่งที่ดีมีประโยชน์และเตือนสติเอาไว้ด้วย
- เด็ก ๆ นักแสดงของผมผัดเปลี่ยนกันเข้ามาอยู่ในทีมงานตามกำหนดเวลาที่เขาเรียนอยู่กับเรา
- แต่ในความเป็นนักแสดงอาชีพ จะมีมาตรฐานของการแสดงเสมอกันมาโดยตลอด
- ท็อป-ธีระพงษ์ (นักร้องนำชาย) เป็นเจ้าของรางวัลเหรียญทองร้องเพลงลูกทุ่งระดับจังหวัด-ประเทศ
- แป้ง-ภาธิณี นาคกลิ่นกุล (นักร้องนำหญิง) เป็นเจ้าของรางวัลแม่เพลงดีเด่นระดับจังหวัด ครับ