ผลสัมฤทธิ์ของ KM วัดได้อย่างไร? (1)

ฟ้าครับ

หมู่นี้หน่วยงานของผม คือสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) มักจัดประชุมเพื่อคุยกันเป็นการภายใน ทุกครั้งจะต้องไปต่างจังหวัดใกล้ ๆ กรุงเทพฯ ถ้าไม่เขาใหญ่ก็พัทยา

ต้นเหตุของการที่ต้องหารือกันบ่อย ๆ ก็ไม่มีอะไร คือเรากำลังอยู่ในช่วงทบทวนตัวเองเพื่อปรับเปลี่ยนครั้งใหญ่ กระบวนการนี้ทำกันอย่างกว้างขวางจริงจังทั่วทั้งองค์กรที่มีคนทำงานอยู่นับเป็นพัน ๆ ทำให้เราต้องมาต้องสุมหัวกันคิดเรื่องนี้อย่างให้เวลากับมันพอเพียง ไม่สุกเอาเผากิน และไม่ใช่ทำเพราะเป็น “แฟชั่น”

นี่ไม่ใช่เรื่องง่าย...

ยกตัวอย่างเช่น ทุกวันนี้องค์กรวิจัยและพัฒนา (โดยเฉพาะทางวิทยาศาสตร์) มักถูกบังคับจากผู้ถือหุ้นใหญ่ (สำหรับหน่วยงานของรัฐคือนักการเมืองและกลไกรัฐบาล เช่น สำนักงบฯ) ให้ทำผลงานออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ที่เกิดการนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์ “ผลิตภัณฑ์” กลายเป็นตัวชี้วัดความสำเร็จ (KPI) ที่สำคัญที่สุดที่องค์กรเหล่านี้จะต้องวิ่งไล่ตาม และล่ามาเป็นอาหารเย็นให้ได้ทุกวัน

ผลก็คือ การสร้างฐานความรู้ให้กับประเทศเพื่อเป็นทุนทางปัญญาสำหรับใช้ในระยะยาว สำหรับเป็นภูมิป้องกันหรือกอบกู้ประเทศให้พ้นจากวิกฤติ (เมื่อเวลานั้นมาถึง) จึงถูกทำให้ต้องละเลยไป (หรือเปล่า?) ทั้ง ๆ ที่น่าจะเป็นหน้าที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งด้วย

หากเราเน้นแต่ KPI ที่เป็น “วัตถุ” และ “นับได้เป็นชิ้นๆ” เราอาจจะกำลังสร้างจุดอ่อนให้กับประเทศโดยไม่ตั้งใจ ทำให้ไม่สามารถตอบโจทย์ หรือรับมือกับปัญหาความจำเป็นในอนาคตก็เป็นได้

ยังไม่ถึงเรื่อง KM เลย งั้นเดี๋ยวจะมาเล่าต่ออีกนะครับ