การผลิตผึ้งนางพญาพรหมจรรย์
การผลิตผึ้งนางพญาจากถ้วยพลาสติกและถ้วยไขผึ้ง สิ่งสำคัญที่ผู้เพาะเลี้ยงหรือผู้สนใจที่จะทำการเพาะหรือผลิตผึ้งนางพญาจะต้องมีคือ ความรู้และประสบการณ์ ความรู้ในที่นี้คือ การศึกษาหาข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งที่จะทำเช่นศึกษาเกี่ยวกับชีววิทยาของผึ้ง และขั้นตอนการทำต่างๆ ประสบการณ์นั้นเป็นสิ่งที่สำคัญไม่น้อยกว่าความรู้ประสบการณ์นั้นจะช่วยให้การทำงานราบรื่นยิ่งกว่าเดิม
การผลิตผึ้งนางพญาจากถ้วยพลาสติกและถ้วยไขผึ้งนั้นก็เพื่อ
เปรียบเทียบดูว่าผึ้งนางพญาที่ได้จากถ้วยพลาสติกหรือไขผึ้งอย่างไหนดีกว่ากัน
ในด้านรูปร่างสัณฐานรวมไปถึงการทำหน้าที่หลักๆ เช่นการวางไข่
การจัดการรัง และอื่นๆ
มารู้จักเกี่ยวกับวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ผลิตผึ้งนางพญาพรหมจรรย์
- ถ้วยพลาสติกและถ้วยไขผึ้ง
- เข็มเขี่ย
- บาร์ไม้
- กล่องกักขังนางพญา
- แปรงปัดผึ้ง
- รอยัล เจลลี่(Royall jelly)
- กล่องเลี้ยงผึ้ง
ขั้นตอนการทำ
วัสดุอุปกรณ์นั้นบางอย่างต้องสั่งทำและสั่งซื้อ
ถ้วยพลาสติกนั้นเราจะสั่งซื้อส่วนถ้วยไขผึ้งนั้นเราสามารถที่จะผลิตขึ้นมาเองได้
ขั้นตอนการผลิตถ้วยไขผึ้งนั้นก็ไม่ง่ายและไม่ยากมากนัก
เริ่มแรกต้องทำการทำแม่พิมพ์ของหลอดผึ้งนางพญา
โดยการเหลาไม้สอดเข้าไปในหลอดรวงผึ้งนางพญาจากธรรมชาติแม่พิมพ์ที่ได้ต้องเหลาให้เกลี้ยงไม่มีเสี้ยน
หลังจากได้แม่พิมพ์หลอดรวงผึ้งนางพญาแล้วทำการต้มไขผึ้งให้ละลายซึ่งอุณหภูมิต้องไม่ร้อนเย็นเกินไป(ในขณะเดียวกันต้องใส่น้ำลงไปด้วย)
เพราะจะทำให้ไขไม่ติดหรือติดไม้แม่พิมพ์ยากเกินไป
กล่องกักขังนางพญาที่ใช้มีความพิเศษในด้านการที่เราสามารถมองเห็นผึ้งนางพญาที่อยู่ข้างในกล่องได้
เพราะว่าใช้กระจกใสติดกับกล่องกักขัง
เราสามารถใช้ในกรณีที่จะศึกษาถึงรูปร่างสัณฐานของผึ้งนางพญาได้
ขั้นตอนการตักตัวหนอน
เริ่มแรกต้องทำการเตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม
และจัดทำตารางวงชีวิตของผึ้งนางพญาตั้งแต่ไข่จนถึงการออกจากหลอดรวง
(อายุประมาณ 16 วัน)
ก่อนซึ่งตารางที่ทำขึ้นจะช่วยทำให้การปฏิบัติงานนั้นมีความแม่นยำขึ้น
ขั้นตอนต่างๆ มีดังนี้
- การเตรียมรังที่จะเลี้ยง
รังที่จะเพาะเลี้ยงนั้นต้องเป็นรังที่แข็ง หมายความว่ารังนั้น
ต้องมีจำนวนผึ้งงาน เกสรดอกไม้
น้ำหวานนหรืออาหารที่มากพอไม่เช่นนั้นผึ้งที่ทำการแยกและฝากเลี้ยงผึ้งนางพญาอาจจะได้หลอดนางพญาที่ไม่สมบูรณ์ก็ได้
-
รังที่จะเพาะเลี้ยงนั้นต้องเอาผึ้งนางพญาออก
-
คอนผึ้งที่แยกมี 4 คอนภายใน 4 คอนนี้ประกอบด้วย
คอนอาหาร 2 คอน และคอนดักแด้ 2 คอน
ซึ่งคอนอาหารจะขนาบข้างอยู่ด้านนอกสุดและคอนดักแด้อยู่ถัดเข้ามาข้างในและเว้นที่ว่างตรงกลางสำหรับบาร์ที่จะผลิตผึ้งนางพญา
-
บาร์ที่จะผลิตผึ้งนางพญา ประกอบด้วย ถ้วยพลาสติกและถ้วยไขผึ้งประมาณ
15 – 16 ถ้วยต่อแถว
2.
การเขี่ยหรือตักตัวหนอน
การตักตัวหนอนควรตักหนอนอายุไม่เกิน 24 ชั่วโมง
ตักครั้งแรกจะตักหนอนที่มีอายุ 1 วัน
โดยการตักหนอนมาวางใส่ถ้วยนั้นลักษณะของตัวหนอนที่ตักมาจะต้องอยู่ในรูปแบบเดียวกับที่อยู่ในหลอดรวงธรรมชาติ
ซึ่งเราจะทำการตักอ้อมหลังของตัวหนอนเราจะต้องทำอย่างนิ่มนวลไม่ให้กระทบกระเทือนเพราะอาจจะทำให้ตัวหนอนตายได้
วิธีปฏิบัติ
1.
นำคอนถ้วยนางพญาที่เตรียมไว้ ใส่ลงไปในรังผึ้งที่เตรียมไว้
(รังที่ไม่มีผึ้งนางพญา) แช่ไว้ประมาณ 1-2 ชั่วโมงหรือ ประมาณ 1
คืนก็ได้แล้วแต่ความสะดวก
การแช่คอนถ้วยนางพญานั้นก็เพื่อให้ผึ้งงานทำความสะอาดถ้วยที่จะผลิตผึ้งนางพญา
2.
ถ้วยนางพญาที่จะตักตัวหนอนนั้นเมื่อนำขึ้นมาตักตัวหนอนจะต้องทำการรองก้นถ้วยด้วย
รอยัล เจลลี่ หรือน้ำผึ้งก็ได้
การรองก้นถ้วนั้นก็เพื่อเร่งการสร้างรอยัล เจลลี่ ของผึ้งงาน
สำหรับเลี้ยงตัวหนอน
3. การเขี่ยหรือการตักตัวหนอน
ควรจะเขี่ยหนอนมาใส่ให้ลงอยู่ในระดับเดียวกับที่อยู่ในรวงธรรมชาติ
โดยให้ตัวหนอนลอยอยู่บนรอยัล เจลลี่ อยู่ตรงกลางถ้วย
อย่าให้หนอนติดข้างถ้วย เพราะอาจจะทำให้หนอนแห้งตายได้
4.
นำคอนถ้วยนางพญาที่เขี่ยเสร็จใส่ลงไปในรังที่เตรียมไว้แช่ไว้ประมาณ 24
ชั่วโมง
5. ต้องทำการ feed
น้ำตาลทุกวัน จนถึงระยะดักแด้การให้น้ำหวานจึงลดช่วงเวลาได้ 3
วันต่อครั้ง ปกติถ้าผึ้งแข็งจะให้ 1 สัปดาห์ต่อครั้ง
(ให้ครึ่งหนึ่งของ Feeder)
6. หลังจาก 24 ชั่วโมง
ผึ้งงานจะทำการดึงหลอดและป้อนรอยัล เจลลี่ให้กับตัวหนอน
ขั้นต่อไปนำคอนถ้วยนางพญาที่แช่ไว้ออกมาตักตัวหนอนครั้งที่ 2
โดยทำการตัดหลอดที่ผึ้งงานต่อรวงออกมาจากการตักในครั้งแรกออก
และทำการตักเหมือนการตักตัวหนอนเหมือนกับการตักครั้งที่ 1 แต่รอยัล
เจลลี่ไม่ต้องใส่เพราะมีอยู่แล้ว
เมื่อทำการตักเสร็จเรียบร้อยแล้วก็นำคอนไปฝากเลี้ยงในรังเดิม
โดยฝากไว้จนกว่าจะถึงกำหนดการ
7. เมื่อระยะเวลาครบ 10-12
วันหลังจากการเขี่ยครั้งแรก
เราก็นำคอนดังกล่าวมาแยกหลอดผึ้งนางพญาใส่ติดกับกล่องกักขังนางพญา
โดยให้หลอดรวงอยู่ในลักษณะเดิมเมื่อทำการติดเสร็จแล้วเราก็นำไปฝากเลี้ยงที่รังเดิม
จนอายุครบ 16 วัน ผึ้งนางพญาก็จะออกจากรวง
หมายเหตุ
: จากข้อ 1 – 6 เราจะไม่ทำการพ่นควันหรือเขย่าคอน
เพราะจะทำให้การเขี่ยผึ้งนางพญาไม่ติด
ข้อมูลที่ได้นี้ได้มาจากท่านผู้มีประสบการณ์ ครูโรจน์ จ.
อุตรดิตถ์
ขั้นต่อไปคือการเตรียมผสมพันธ์และวางไข่ ยังอยู่ระหว่างการทดลอง
ขอขอบพระคุณ
อาจารย์ สมลักษณ์, อาจารย์เสวก และ ครูโรจน์ ที่ให้ความอนุเคราะห์ด้านองค์ความรู้ อุปกรณ์การทำ ทุนทรัพย์ และสถานที่การปฏิบัติงานในครั้งนี้
เรียบเรียงโดย ธวัชชัยและสามารถ
