กลุ่มพันธมิตร จังหวัดลำปาง
มหาวิทยาลัยชีวิต กลุ่มพันธมิตร จังหวัดลำปาง การจัดการความรู้เพื่อพัฒนาชุมชนท้องถิ่น นักศึกษา

การทำไส้อั่ว


ไส้อั่วเป็นอาหารพื้นบ้านของชาวลำปาง ที่รู้จักกันดี นิยมรับประทานกับข้าวเหนียว หรือรับประทานคู่กับน้ำพริกก็ได้ และในปัจจุบันเป็นอาหารที่คู่กับงานขันโตกแบบพื้นเมืองล้านนาต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง ไส้อั่วพื้นบ้านจริงๆ แล้ว ไม่นิยมรับประทานกับผักเหมือนกับไส้กรอก คำว่า อั่ว หมายถึง แทรก หรือยัดไว้ตรงกลางไส้อั่ว จึงหมายถึงไส้ที่มีการนำสิ่งของยัดไว้ การทำไส้อั่วนิยมใช้ไส้หมูและเนื้อหมู ในอดีตเมื่อยามเทศกาลหรือเมื่อการจัดงานใด ๆ ถ้ามีการล้มหมู มักมีเนื้อจำนวนมาก จนบางครั้งนำมาทำอาหารไม่ทันก็เน่าเสียได้ จึงมีการนำเอาเนื้อเหล่านั้นมาถนอมอาหารโดยการตากแห้งหรือย่างไฟ หรือนำมาประกอบอาหาที่สามารถเก็บไว้กินได้นาน เข่น ทำแหนม เป็นต้น ในการทำไส้อั่วก็เช่นกัน ถือเป็นการทำอาหารที่สามารถเก็บไว้กินได้นาน ๑ - ๒ วัน นอกจากนี้ ยังเป็นการนำเศษเนื้อและเครื่องในพวกไส้มาทำให้เกิดประโยชน์ด้วย องค์ความรู้ด้านสาระคุณค่า ไส้อั่วสีแดงคล้ำส่งกลิ่นหอมรับประทานกับข้าวเหนียวอุ่นๆทำให้หลายคนที่ได้รับประทานแล้วต้องพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า อร่อย เมื่อย้อนกลับไปในสมัยรุ่นปู่ ย่า ตา ยาย ของเราการทำไส้อั่วเป็นการนำเอาภูมิปัญญาท้องถิ่นทางด้านการถนอมอาหารด้วยการรมควันมาใช้เพราะในสมัยก่อนไม่มีตู้เย็นจึงไม่สามารถที่จะเก็บเนื้อไว้รับประนานๆได้ การทำไส้อั่วจึงเป็นอีกวิธีหนึ่งในการถนอมอาหารที่คนทางภาคเหนือนิยมทำกันนอกจากเป็นอาหารที่มีลักษณะเป็นอาหารที่แห้งเหมาะสำหรับรับประทานกับข้าวเหนียวและส่วนผสมส่วนใหญ่จะมีสมุนไพรเข้ามาเป็นส่วนประกอบซึ่งก็เป็นภูมิปัญญาที่เรียกกันว่ากินพืชผักให้เป็นยาจะสังเกตได้ว่าคนในรุ่นปู่ ย่า ตา ยายของเรามักจะไม่ค่อยเจ็บไข้ได้ป่วยและไม่ต้องพึ่งพาหมอเหมือนในสมัยนี้ ในปัจจุบันการทำไส้อั่วถือได้ว่าเป็นการแปรรูปอาหารที่ทำจากเนื้อหมูและพืชสมุนไพรซึ่งก็อาศัยการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นจากญาติผู้ใหญ่เป็นการนำวัตถุดิบที่มีในชุมชนมาใช้ให้เกิดประโยชน์ เกิดการเรียนรู้ที่จะพัฒนาเรื่องการทำไส้อั่วตามที่แต่ละคนถนัดการทำไส้อั่วไว้รับประทานเองเป็นการช่วยลดรายจ่ายของครอบครัวลงและได้สุขภาพดีจากการได้รับประทานสมุนไพรที่หลากหลาย การช่วยกันทำไส้อั่วร่วมกันของคนในครอบครัวเป็นการสร้างสัมพันธ์ที่ดีระหว่างคนในครอบครัวและยังเป็นการถ่ายทอดภูมิปัญญาและเรียนรู้การทำไส้อั่วให้กับคนในครอบครัวอีกด้วย ด้านการผลิตการทำไส้อั่วไม่ได้ยุ่งยากอย่างที่หลายคนคิด วัสดุอุปกรณ์ก็สามารถหาได้ง่ายในชุมชนท้องถิ่นและราคาถูก ขั้นตอนการทำก็ไม่สลับซับซ้อนมากนักแต่จะอร่อยหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับเทคนิควิธีการและประสบการณ์ของผู้ทำแต่ละคนในที่นี้ผู้จัดทำจะนำเสนอการทำไส้อั่วตามสูตรของป้าชัยที่ขึ้นชื่อในเรื่องคุณภาพความอร่อย และถูกสุขอนามัย วัสดุอุปกรณ์เครื่องปรุง เนื้อหมูสามชั้นส่วนคอ 2 กิโลกรัม, หมูเนื้อแดง 3 กิโลกรัมไส้หมู3ขีดตะไคร้ กิโลกรัม,ข่า 1 ขีด, กระเทียม 1 ขีด, หอมแดง 1 ขีด,พริกแห้ง 5 เม็ด, ใบมะกรูดหั่นฝอย และ ขมิ้นเล็กน้อย เครื่องปรุงรส ประกอบด้วย เกลือป่น,น้ำตาล, ซีอิ้วขาว อุปกรณ์ที่ใช้ในการทำไส้อั่วมีดังนี้เครื่องบดเนื้อหมู (ถ้าไม่มีใช้วิธีสับเอาก็ได้)กรวยสำหรับยัดไส้อั่ว หรือเครื่องยัดไส้อั่วตะแกรง เตา ถ่าน กาบมะพร้าว สำหรับใช้ย่างไส้อั่ว วิธีการทำไส้อั่ว 1.นำเนื้อหมูสามชั้นส่วนคอ 2 กิโลกรัมและ หมูเนื้อแดง 3 กิโลกรัมมาบดให้ละเอียด 2.นำตะไคร้กิโลกรัม, ข่า 1 ขีด, กระเทียม 1 ขีด, พริกแห้ง 5 เม็ด, และขมิ้น มาบดรวมกันให้ละเอียด และนำไปผสมกับเนื้อหมูที่บดเตรียมไว้โรยด้วยใบมะกรูดหั่นฝอย 3.นำเครื่องปรุงรสเกลือป่น, น้ำตาล, ซีอิ้วขาว มาผสมรวมกันคลุกส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน 4.ล้างไส้หมูให้สะอาดทั้งด้านนอกและด้านใน 5.นำส่วนผสมที่เตรียมไว้ไปยัดไส้โดยใช้กรวย หรือเครื่องยัดไส้อั่วที่ดัดแปลงมาจากเครื่องบดเนื้อ 6.ก่อนนำไปย่างไฟควรใช้ไม้แหลมจิ้มเพื่อไล่อากาศนำไปบนย่างเตาถ่านด้วยไฟอ่อน ๆ ประมาณ 1 ชั่วโมง ต้องหมั่นพลิกบ่อย ๆ เพื่อให้ไส้อั่วสุกทั่วถึงเนื้อข้างในและจะทำให้สีสวยสม่ำ
หมายเลขบันทึก: 126348เขียนเมื่อ 8 กันยายน 2007 19:52 น. ()แก้ไขเมื่อ 19 มิถุนายน 2012 20:24 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (2)

สวัสดีค่ะ กลุ่มพันธมิตร จังหวัดลำปาง
เรื่อง :วิธีทำไส้อั่ว

หนูอยากทำไส้อั่วเป็นเพราะอยากทำให้คุณแม่ทานเป็นการให้ของขัวญและอิ่มท้องด้วย ขอบคุณสำหรับสูตรนะกรุณาส่งวิธีงาน E-Mail ด้วยนะค่ะ

 

อร่อยมากครับ ขอบคุณมากๆนะครับที่ทำให้ผมได้รู้จักไส้อั่วอร่อยจริงๆครับ เเวะซื้อตลาดมา อร่อยมากที่ลำปาง

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท