ระบบสารสนเทศในโรงเรียน

 

 ระบบสารสนเทศในโรงเรียน

ความเป็นมา

- ระบบสารสนเทศเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นและสำคัญช่วยให้ผู้บริหารปฏิบัติภารกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ การพัฒนาการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในระดับโรงเรียนได้สนับสนุนด้านบุคลากร ด้านงบประมาณ ด้านวัสดุครุภัณฑ์ ด้านการจัดการ ที่มีความจำเป็น การนิเทศ การประเมินผล เพื่อมีระบบสารสนเทศที่เป็นกระบวนการ
กรมสามัญศึกษาได้กำหนดนโยบายที่10 การพัฒนาการบริหารและการจัดการศึกษา ในแผนพัฒนาการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ระยะที่ 8 (พ.ศ.2540-2544)"ปรับปรุงและพัฒนาการบริหารและการจัดการทั้งในด้านรูปแบบ วิธีการ วิทยาการ เทคโนโลยี ข้อมูล สารสนเทศ รวมทั้งการส่งเสริมการกระจายความรับผิดชอบในการจัดการศึกษาไปสู่หน่วยงานระดับจังหวัดและโรงเรียนมากขึ้น"โรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ได้ดำเนินการเพื่อสนองนโยบายดังกล่าวโดยได้ดำเนินการใช้ระบบสารสนเทศในโรงเรียนในด้านการจัดตั้งงบประมาณ การจัดสรรงบประมาณ การวางแผนปฏิบัติการ การรายงานข้อมูล การบันทึกข้อมูล การรวบรวมข้อมูล การประมวลผลข้อมูล การประยุกต์ใช้ข้อมูล เป็นต้น (วาสนา จุฑานันท์, 2540)
สภาพปัจจุบันโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ จำนวน 6 โรงเรียน ผู้บริหารและผู้ช่วยผู้บริหาร จำนวน30 คน เจ้าหน้าที่สารสนเทศ จำนวน 24 คน ที่เกี่ยวข้องกับการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร และเพื่อรายงานผู้เกี่ยวข้อง บุคลากรเหล่านี้มีและใช้ระบบสารสนเทศที่แตกต่างกัน ตามสภาพแวดล้อมของโรงเรียน ทำให้มาตรฐานการใช้ระบบสารสนเทศเกิดความแตกต่างกันทั้งในด้านประสิทธิภาพและผลงานที่ได้ก่อให้เกิดปัญหาในการรายงานข้อมูล และข้อมูลขาดความเชื่อถือ มีปัญหาและวิธีการแก้ปัญหาที่แตกต่างกันอันส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพของการบริหาร
เพื่อให้ได้รับประโยชน์จากระบบสารสนเทศมากที่สุด ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาสภาพปัจจุบัน และการดำเนินการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ ทั้งนี้เพื่อนำข้อมูลไปเป็นแนวทางในการวางแผนและพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารในโรงเรียนมัธยมศึกษาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นต่อไป

แนวคิดทฤษฎี

- 1. ความสำคัญของระบบสารสนเทศต่อการบริหาร
2. ความหมายของข้อมูล สารสนเทศ ระบบสารสนเทศ และระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร
3. แนวความคิดที่เกี่ยวกับระบบสารสนเทศ
4. ระดับการใช้สารสนเทศในโรงเรียน
5. ความสัมพันธ์ระหว่างผู้บริหารกับสารสนเทศ
6. การพัฒนาการจัดการศึกษาแบบสห

วัตถุประสงค์

- เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและการดำเนินงานการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ

สมมุติฐานการวิจัย

-

ระเบียบวิธีวิจัย

- การวิจัยเชิงสำรวจ (Survey Research)

ประชากร/กลุ่มตัวอย่าง

การวิจัยครั้งนี้ศึกษาจากกลุ่มประชากรที่เป็นผู้บริหารโรงเรียน จำนวน 30 คน และเจ้าหน้าที่สารสนเทศจำนวน 24 คน ที่เกี่ยวข้องกับการใช้และการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ จำนวน 6 โรงเรียน

ตัวแปร

-

นิยามศัพท์

- ระบบสารสนเทศ (Information System) หมายถึง กระบวนการผลิตสารสนเทศ ซึ่งมีองค์ประกอบคือ เครื่องมือ บุคคล ความคิดและการกระทำต่างๆ เพื่อรวบรวมข้อมูลและจัดกระทำให้เป็นสารสนเทศ
ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร(Management Information System) หมายถึง กระบวนการเก็บรวบรวมข้อมูล ประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อให้เป็นความรู้ที่สามารถนำไปใช้เพื่อการตัดสินใจ การวางแผนและการควบคุมงานในการบริหารได้ เจ้าหน้าที่สารสนเทศ หมายถึง ข้าราชการครูหรือผู้ที่ได้รับแต่งตั้งให้ปฏิบัติหน้าที่สารสนเทศของโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ
สหวิทยาเขตศรีธาตุ หมายถึง โรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา จำนวน 6 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนศรีธาตุพิทยาคม โรงเรียนตาดทองพิทยาคม โรงเรียนกุงเจริญพิทยาคม โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร โรงเรียนนานกชุมวิทยาคม โรงเรียนคำยางพิทยา

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

- เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นแบบสอบถาม จำนวน 2 ชุด ดังนี้
ชุดที่ 1 แบบสอบถามผู้บริหารโรงเรียน แบ่งออกเป็น 2 ตอน คือ
ตอนที่ 1 สอบถามเกี่ยวกับสถานภาพของผู้ตอบแบบสอบถาม เป็นแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) จำนวน 6 ข้อ เป็นข้อคำถามเกี่ยวกับ เพศ อายุ วุฒิการศึกษา อายุราชการ ระยะเวลาในการดำรงตำแหน่งบริหาร และตำแหน่ง
ตอนที่ 2 เป็นแบบมาตรส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ สอบถามเกี่ยวกับการดำเนินงานการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร มีข้อคำถาม 33 ข้อ แยกได้ดังนี้
1. คุณลักษณะและความรู้ความสามารถของเจ้าหน้าที่สารสนเทศในโรงเรียน จำนวน 14 ข้อ
2. การสนับสนุนให้เจ้าหน้าที่สารสนเทศได้รับการพัฒนาด้านความรู้ ความสามารถด้วยวิธีการต่าง ๆ จำนวน 3 ข้อ
3. การให้การสนับสนุนงบประมาณในการจัดระบบสารสนเทศในโรงเรียน จำนวน 5 ข้อ
4. การจัดระบบสารสนเทศในโรงเรียน จำนวน 3 ข้อ
5. การนำสารสนเทศไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในด้านต่างๆ จำนวน 8 ข้อ และข้อเสนอแนะของผู้ตอบแบบถาม เป็นแบบปลายเปิด (The Open Form)
ชุดที่ 2 แบบสอบถามเจ้าหน้าที่สารสนเทศ แบ่งเป็น 3 ตอน คือ
ตอนที่ 1 สอบถามเกี่ยวกับสถานภาพของผู้ตอบแบบสอบถาม เป็นแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) จำนวน 6 ข้อ เป็นข้อคำถามเกี่ยว
กับ เพศ อายุ วุฒิการศึกษา อายุราชการ ระยะเวลาในการทำหน้าที่เจ้าหน้าที่สารสนเทศ และตำแหน่ง ตอนที่ 2 เป็นแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) มุ่งสำรวจเกี่ยวกับการดำเนินงานการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร มีข้อคำถาม 20 ข้อ
ตอนที่ 3 เป็นแบบมาตรส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ สอบถามเกี่ยวกับปัญหาและความต้องการในการจัดระบบสารสารสนเทศเพื่อการบริหาร มีข้อคำถาม 20 ข้อ แยกได้ ดังนี้
1. ด้านการบริหารและการจัดการ จำนวน 5 ข้อ
2. ด้านบุคลากร จำนวน 5 ข้อ
3. ด้านงบประมาณและวัสดุอุปกรณ์ จำนวน 5 ข้อ
4. ด้านการประเมินผล จำนวน 5 ข้อ และข้อเสนอแนะของผู้ตอบแบบสอบถาม เป็นแบบปลายเปิด (The Open Form) การตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ ให้อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์และผู้เชี่ยวชาญ ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) และรูปแบบของภาษาที่เหมาะสม (Wording) นำแบบสอบถามที่ปรับปรุงแล้วไปทดลองใช้ (Tryout) วิเคราะห์หาค่าความเที่ยง (Reliability) โดยวิธี Alpha Coefficient ของ Cronbach โดยแบบสอบถามชุดที่ 1 สำหรับผู้บริหารโรงเรียนได้ค่าสัมประสิทธิ์ความเที่ยง .94 แบบสอบถามชุดที่ 2 สำหรับเจ้าหน้าที่สารสนเทศได้ค่าสัมประสิทธิ์ความเที่ยง .95

วิธีการรวบรวมข้อมูล

-

การวิเคราะห์ข้อมูล

- การวิจัยครั้งนี้วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ โปรแกรม SPSS for Windows version 8.0 ดังนี้
1. ข้อมูลที่ได้จากแบบตรวจสอบรายการ(Checklist)วิเคราะห์โดยการแจกแจงความถี่และหาค่าร้อยละ
2. ข้อมูลที่ได้จากแบบมาตรส่วนประมาณค่า (Rating Scale) วิเคราะห์โดยการหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

สรุปผลวิจัย

- 1. ในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร โรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ มีคณะกรรมการจัดระบบสารสนเทศของโรงเรียน มีการจัดสรรงบประมาณด้านวัสดุอุปกรณ์ ในการจัดระบบสารสนเทศแต่ไม่เพียงพอ เจ้าหน้าที่สารสนเทศมีความรู้ความสามารถ ด้านสถิติ ด้านการจัดระบบสารสนเทศด้านคอมพิวเตอร์จากการเรียนรู้ด้วยตนเองเครื่องคิดเลขและคอมพิวเตอร์มีประสิทธิภาพพอใช้ เทคโนโลยีสื่อสารส่วนใหญ่ใช้วิทยุสื่อสาร เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลใช้แบบสำรวจของโรงเรียน โดยขอความร่วมมือจากผู้เกี่ยวข้องเก็บรวบรวมข้อมูลให้ การประมวลผลข้อมูลใช้เครื่องคิดเลขและคอมพิวเตอร์ ค่าสถิติที่ใช้คือ ค่าร้อยละและค่าเฉลี่ย เก็บรักษาข้อมูลและสารสนเทศในลักษณะแฟ้มเอกสารและคอมพิวเตอร์ มีการใช้ข้อมูลสารสนเทศในการวางแผนและตัดสินใจ ผู้บริหารโรงเรียนมีความคิดเห็นเกี่ยวกับการดำเนินงานการจัดระบบสารสนเทศอยู่ในระดับ มาก รายการที่เห็นว่าปานกลาง คือ การให้การสนับสนุนงบประมาณในการจัดระบบสารสนเทศในโรงเรียน
2. ปัญหาในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร พบว่า เจ้าหน้าที่สารสนเทศมีความคิดเห็นเกี่ยวกับปัญหาในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารอยู่ในระดับปานกลาง รายการที่เห็นว่าเป็นปัญหามาก คือ ปัญหาด้านงบประมาณและวัสดุอุปกรณ์
3. ความต้องการในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร พบว่า เจ้าหน้าที่สารสนเทศมีความคิดเห็นเกี่ยวกับความต้องการในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารอยู่ในระดับมาก รายการที่เห็นว่ามีความต้องการมากที่สุด คือ ความต้องการด้านงบประมาณและวัสดุอุปกรณ์

ข้อเสนอแนะ

- ข้อเสนอแนะสำหรับโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ 1. ควรสนับสนุนให้มีการพัฒนาเจ้าหน้าที่สารสนเทศ ได้รับการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับการจัดระบบสารสนเทศในโรงเรียน 2. ควรเพิ่มประสิทธิภาพเครื่องมือที่ใช้ในการประมวลผลข้อมูล 3. ควรสนับสนุนในการจัดสรรงบประมาณในด้านห้องปฏิบัติการสารสนเทศ ตลอดจนวัสดุอุปกรณ์อื่นๆ เพิ่มมากขึ้น
ข้อเสนอแนะสำหรับกรมสามัญศึกษา
1. ควรพิจารณากำหนดขอบข่ายงานแผนงานโดยให้มีการกำหนดตำแหน่งเจ้าหน้าที่แผนงานสารสนเทศ และผู้ช่วยฝ่ายแผนงานสารสนเทศ
2. ควรกำหนดนโยบายและมาตรการให้ชัดเจนในการให้โรงเรียนนำข้อมูลและสารสนเทศไปใช้ในการศึกษา โดยมีวิธีการตรวจสอบ ติดตาม และประเมินผลเป็นประจำ
3. ควรติดตามกำกับดูแลและให้ความช่วยเหลือในการติดตามเพื่อโรงเรียนได้รับการสนับสนุน ในการจัดสรรงบประมาณอย่างมีความเสมอภาคเท่าเทียมกันงบประมาณที่พิจารณาจัดสรรในด้านการมีเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ เทคโนโลยีสื่อสาร ควรได้รับการพิจารณาดำเนินการอย่างเร่งด่วน ต่อการพัฒนาประสิทธิภาพตามเป้าหมาย
4. ควรสนับสนุนให้โรงเรียนมีวัสดุครุภัณฑ์ที่มีมาตรฐานในการใช้ที่มีมาตรฐานใกล้เคียงกัน หากสร้างมาตรฐานให้มีมาตรฐานเดียวกันทั้งในด้านวัสดุและครุภัณฑ์ ก็ย่อมเป็นการส่งเสริมให้ประสิทธิภาพในการบริหารมีความใกล้เคียงกัน
5. ควรกำหนดนโยบายและมาตรการให้โรงเรียนจัดระบบสารสนเทศ ทั้งทางด้านเทคนิคและวิธีการ มีมาตรฐานอันเดียวกันเป็นหลักการ เพื่อโรงเรียนสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการบริหารงาน ในการวางแผนและการตัดสินใจของผู้บริหารโรงเรียนต่อไป ข้อเสนอแนะสำหรับการวิจัยครั้งต่อไป
1. ควรศึกษาการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ทุกสหวิทยาเขต
2. ควรศึกษาการใช้ระบบสารสนเทศเพื่อการวางแผนและตัดสินใจของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ทุกสหวิทยาเขต
3. ควรศึกษาการประเมินผลการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ทุกสหวิทยาเขต

[angsth]

น้ำหมดป่าก็หมด

[นางธมลวรรณ ไชยลาภ]

   

     คงเป็นผลการวิจัยหลายปีมาแล้ว แต่ข้อเสนอแนะ จากการวิจัยครั้งนี้ยังมีประโยชน์มากนะคะ