พ.ร.บ.สภาครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ.๒๕๔๖ กำหนดให้คุรุสภามีอำนาจหน้าที่ กำหนดมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณของวิชาชีพ และข้อบังคับคุรุสภาว่าด้วยมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณวิชาชีพ พ.ศ.๒๕๔๘ ได้กำหนดให้ผู้บริหารสถานศึกษามีคุณวุฒิไม่ต่ำกว่าปริญญาตรีทางการบริหารการศึกษาหรือเทียบเท่า หรือคุณวุฒฺอื่นที่คุรุสภารับรอง โดยต้องมีความรู้ ๑๐ มาตรฐาน และต้องผ่านการอบรมในหลักสูตรที่คุรุสภารับรอง โดยผู้บริหารควรมีสมรรถนะที่สำคัญ ๙ ประการ ประกอบด้วย
สมรรถนะที่ ๑ ความสามารถทางเชาวน์ปัญญา (IQ - Intelligence Quotient) ผู้บริหารต้องมีความสามารถทางสติปัญญาทั่วไปในระดับสูง เพื่อจัดการกับความซับซ้อนยุ่งยากที่เกิดจากบทบาทหน้าที่ในการบริหาร ได้แก่ การเข้าใจความคิดรวบยอด การวิเคราะห์ สังเคราะห์ ประยุกต์ การคิดเชิงกลยุทธ์ รวมทั้งความสามารถในการใช้ไหวพริบแก้ไขสถานการณ์
สมรรถนะที่ ๒ ความฉลาดทางอารมณ์ (EQ-Emotional Quotient) ผู้บริหารต้องมีความมั่นคงทางอารมณ์ สามารถอ่านและรับรู้ความรู้สึกของบุคคล คาดการณ์ได้ล่วงหน้าถึงปฏิกริยาโต้ตอบของผู้อื่น เข้าใจถึงขวัญและบรรยากาศในการทำงาน รวมทั้งเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์และวัฒนธรรมองค์กร
สมรรถนะที่ ๓ ความสามารถในการจัดการความรู้ (Knowledge Management) ผู้บริหารต้องมีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องแจ่มชัดในหน้าที่การงาน รวมถึงความสามารถในการจัดการความรู้ (Knowledge Management) และสามารถประยุกต์องค์ความรู้ใชในการบริหารงานอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผล
สมรรถนะที่ ๔ การพัฒนาตนเอง (Personal Development) ผู้บริหารต้องมุ่งมั่นพัฒนาศักยภาพของตนเองอยู่เสมอ เป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้ เข้าร่วในสถานการณืและการเรียนรู้ใหม่ๆโดยการลงมือปฏิบัติจริง รู้จักยืดหยุ่น ผ่อนปรน เต็มใจรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น รู้จักใช้วิกฤตให้เป็นโอกาสในการเรียนรู้ และส่งเสริมให้ผู้อื่นมีการพัฒนาตนเองด้วย
สมรรถนะที่ ๕ ความมั่นคงหนักแน่นในตนเอง (Strong Sense of Self) ผู้บริหารต้องมีความมั่นคง หนักแน่น ไม่หวั่นไหว ยอมรับในผลอันเกิดจากการกระทำของตนเอง รวมทั้งปฏิบัติงานด้วยความซื่อสัตย์สุจริตและยึดมั่นในคุณธรรมจรรยาบรรณของวิชาชีพ
(มีต่อภาคสอง)