คุณอำนวย : การฝึกทักษะ
เมื่อวานผมเขียนถึงจุดเริ่มต้นของการเป็นคุณอำนวยที่ต้องมี "ใจรัก" หรือ " ทำใจให้รัก" แล้ววันนี้ขอตั้งต้นเป็นธงการเรียนรู้สำกหรับ "คณอำนวย" ในเรื่องของการฝึกทักษะ นะครับ
การฝึกทักษะ ของคุรอำนวย มีหลายๆอย่างครับ แต่ที่สำคัญคือต้อง "ลงมือปฏิบัติ"จริง ฝึกควบคู่ไปกับการ ปฏิบัติ จริง ผมหมายถึง ไม่มัวแต่ไปอ่านตำรา ว่าด้วยเทคนิคการเป็นคุณอำนวย แต่อยากให้อ่านมาแล้วก็ลงมือปฏิบัติ ซึ่งบางทีการปฏิบัติอาจไม่ตรงตามที่อ่านมา ก็ได้
ทักษะข้อหนึ่งของคุณอำนวยก็คือ "การเป็นผู้ฟังที่ดี" การฟังของคุณอำนวย ต้องฟังอย่างลึกซึ้ง ฟังแบบวิเคราะห์ ครับ ฟังอย่างใจเย็น บางทีก็เจอนะครับ ใจไม่อยากฟังเลย แต่ก็ต้องฟังให้จบ แล้วพยายามดึงผู้เรียนให้กลับเข้ามาสู่หัวข้อที่ต้องการจะถ่ายทอด
การดึงผู้เรียน ผมนิยม ใช้ "การตั้งคำถาม" ชวนคิด ชวนคุย ถามไปเรื่อยๆ จนกว่าจะเข้าประเด็นครับ..บางทีก็มีนะครับที่ถามไปถามมา ไปตรงประเด็นซักที ก้ต้องปล่อยไปก่อนครับ..ให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติต่อ แล้วค่อยหาโอกาสคุยกันใหม่ บางทีก็อาศัยกระบวนการกลุ่ม คนนั้นนิดคนนี้หน่อย แล้วก็จูนความคิดเข้าสู่เนื้อหาประเด็นเดียวกัน
ทักษะอีกอย่างหนึ่งของคุรอำนวยที่ผมคิดว่าควรจะมี นั่นคือ "การคิดเชื่อมโยง" ครับ ผมหมายถึงเมื่อเราฟังแล้ว ต้องจับประเด็นที่ได้ฟัง แล้ว คิดเชื่อมโยงไปสู่เนื้อหาที่เราต้องการที่จะถ่ายทอด ครับ
ได้เวลาทำงานแล้วครับ คงฝากประเด็นการเรียนรู้ไว้เท่านี้ก่อนนะครับ หากขาดตกตรงไหนกรุณาช่วยเติมเต็มให้ด้วยนะครับ ผมอยากให้เป็นเวทีการเรียนรู้ร่วมกันของกลุ่ม "ชุมชนนายอำนวย" ครับ..
ความเห็น (10)
ขอบพระคุณมากครับ ที่นำสิ่งดีมาแลกเปลี่ยนกันตั้งแต่ยามเช้า
สิ่งที่ผมเคยใช้ ในระหว่างการฟัง ก่อนที่เราจะตั้งคำถาม คือนอกจากที่เรามีการฟังอย่างตั้งใจแล้ว บางครั้งผมเองต้องใช้ทักษะการตีความด้วยครับ
คือ พยายามคิดหาคำตอบ และเชื่อมโยงอย่างที่พี่เรวัตรว่า แต่จะยังไม่สรุปว่าใช้หรือไม่ใช่ แต่จะใช้การถามคำถาม เพื่อให้ผู้เล่า เล่าให้เข้าประเด็นนั้นๆ หรือ ลงรายละเอียดเพิ่มมากขึ้น หรือ ถามเพื่อให้ผู้เล่าขยายความเพิ่มขึ้น
ไม่ทราบว่าพอจะเป็นทักษะที่คุณอำนวยต้องมีได้หรือไม่ครับ
สวัสดีค่ะ อาจารย์
- ส่วนตัวคิดว่าตัวเองยังต้องฝึกอีกมากเลยค่ะ สำหรับการเป็นคุณอำนวย
- คงต้องเข้ามาอ่านบล๊อกของอาจารย์มากขึ้น
- ขอบคุณมากค่ะ
ขอบคุณครับ
- พี่สิงห์ป่าสัก..พอดีตอนเช้าๆวันนี้ระหว่างนั่งรอพี่ๆจาก สนง.เกษตรจังหวัดสระบุรี มา ลปรร.กันก็เลย เข้ามา G2K ก่อนครับผม
- คุณมณฑล..ยอดเยี่ยมครับที่ช่วยต่อเติมทักษะคุณอำนวยเพิ่มเติม โดยทั่วไปแล้วส่วนใหญ่ก็จะใช้คำถามนั่นแหละคำ แต่การคิดเชื่อมโยงที่ผมพูดถึง ก็เหมือนกับการคิดที่จะตั้งคำถาม เพื่อให้โยงถึงประเด็นได้อย่างไร ด้วยครับ
- pa daeng ..ด้วยความยินดีครับ แต่ต้องออกตัวก่อนนะครับว่าสิ่งที่ผมบันทึกไม่ได้อิงหลักวิชาการ แต่อิงจากสิ่งที่ผมปฏิบัติ แล้วนำมาเล่าสู่กันฟัง ผิดหรือถูก ก็ลอง ลปรร.กันนะครับ
สวัสดีค่ะคุณภูคา
ตอนนี้ ที่กังวลที่สุดคือ ยังขาดทักษะในการตั้งคำถาม (ที่ดี) ที่สำคัญ คำถามจะต้องได้คำตอบที่สามารถเชื่อมโยงไปอีกหลาย ๆ คำถามได้
การตั้งประเด็น หรือ การเปิดประเด็นคำถาม เป็นสิ่งที่สำคัญ เพราะถ้าเราตั้งประเด็น หรือเปิดประเด็นดี ๆ เราก็จะได้ความรู้ที่พรั่งพรูออกมาอย่างไม่หยุดยั้ง
ในกรณีของการตั้งประเด็นคำถามนี้ พี่ขอหารือนิดนึงนะคะว่า ในฐานะคนที่เป็นคุณอำนวย ควรจะ list หัวข้อคำถาม แล้วส่งให้ผู้ที่เราเชิญเขามาร่วมแลกเปลี่ยน เพื่อเขาได้มีการเตรียมประเด็นที่จะตอบ
หรือ เราควร list ไว้ แล้วค่อยไปยิงคำถามในวันนั้นเลยค่ะ
จริงอยู่ว่า หากมีการเตรียมไปก่อน บรรยากาศก็จะเป็นอีกแบบหนึ่ง แต่ถ้ามองในอีกประเด็น ก็จะทำให้เขาได้มีการเตรียมตัวหาข้อมูลไว้ล่วงหน้า
ขอหารือค่ะ
ขอบคุณครับพี่รัตติยา...เห็นด้วยกับการเปิดประเด็นคำถามครับพี่ ผมจะใช้วิธีอย่างนี้ครับ...ผมจะเตรียมหรือตั้งธงไว้ว่าเป้าหมายที่เราอยากจะสื่อคือเรื่องอะไร แล้วเปิดประเด็นคำถามแรกให้ตรงประเด็นที่เราต้องการจะสื่อ..หลังจากนั้นผมจะปล่อยให้ผู้เรียนได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน...ซึ่งระหว่างนี้จะเกิดประเด็นความคิดที่หลากหลายมาก ผมจะฟังและจดบันทึกตามที่ผู้เรียนแลกเปลี่ยนกัน หากว่าเรื่องที่แลกเปลี่ยนกันยังอยู่ในประเด็นที่เราต้องการผมก็ปล่อยไปเรื่อยๆ หากเห็นว่าหลุดออกนอกประเด็น..แล้วยังไม่มีผู้เรียนคนไหนชวนกลับ เราก็จำตั้งคำถาม ซึ่งส่วนใหญ่ก็เก็ยเอาจากที่เขาคุยกันนั่นแหละครับมาตั้งคำถามต่อ..
กับข้อหารือของพี่ที่ถามว่า เราควร list คำถามไว้แล้วส่งให้ผู้ที่เราเชิญมาแลกเปลี่ยน มั้ย...ผมยังไม่เคยทำครับ เพราะว่า ผมต้องการความเป็นธรรมชาติ แต่ก็พอนึกภาพออกว่าถ้าเราส่งคำถามให้ก่อน บรรยากาศหรือคำตอบที่ออกมา จะแข็งๆ หรือไม่ก็ไม่ได้เป็นความรู้ที่เกิดจากการปฏิบัติจริง ..ในความเห็นของผมยังไม่อยากให้มีการเตรียมหรือส่งคำถามให้กับผู้ที่มาแลกเปลี่ยน เพียงแต่ควรจะแจ้งหัวข้อหรือขอบเขต เรื่อง หรือประเด็นที่จะมีการแลกเปลี่ยนกันเพื่อที่เขาจะได้เตรียมข้อมูลมาบ้าง ส่วนคำถามเราก็ตั้งไว้ให้อยู่ในขอบเขตหรือประเด็นที่ต้องการแลกเปลี่ยนครับผม....
สวัสดีค่ะ คุณภูคา
ขอบคุณมากค่ะ พอจะได้ idea แล้วค่ะ เราเพียง list ประเด็นกว้าง ๆ โดยอาจจะใช้ CAR technique เป็น guidelint ก็ได้ใช่ไหมค่ะ ส่วนประเด็นอื่น ๆ ให้เกิดจากการอยากเรียนรู้ร่วมกัน ระหว่างผู้เล่า กับผู้ร่วมแลกเปลี่ยน เพื่อให้ได้บรรยากาศที่เป็นธรรมชาติ
ขอบคุณมากคะ
สวัสดียามเช้าพี่รัตติยา ...ไม่ทราบว่าถูกหรือผิดนะครับ แต่เป็นเพียงประสบการณ์และความคิดของผมครับ ..
เข้ามาเก็บเกี่ยวและขอร่วม share ด้วยคนคะ ไม่แน่ใจว่าเป็นทักษะหรือไม่นะคะ แต่คุณอำนวยต้องยึดคุณกิจเป็นศูนย์กลางคะ ไม่ใช้ยึดตนเองเป็นศูนย์กลาง เปิดใจ จริงใจไม่จิงโจ้คะ...หรือให้ความรักก่อนให้ความรู้คะ คุณอำนวยจึงสามารถยึดใจคุณกิจไว้ได้ พร้อมที่พลีกาย ถวายใจให้คะ
ขอบคุณคะ
น้องเม
ขอบคุณครับน้องเม..
เห็นด้วยอย่างยิ่งคร๊าบ..ที่คุณอำนวยต้องยึดคุณกิจเป็นศูนย์กลาง เป็นหลักการเรียนการสอนแบบ "ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง" ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญที่คุณอำนวยต้องมีครับ..การให้ความรักก่อนให้ความรู้ก็เป็นเรื่องสำคัญ ตามแบบฉบับ ของ "ครูสมพรคนสอนลิง" ครับ ...โถ ถึงขั้นพร้อมพลีกาย ถวายใจ ถ้าเป็นน้องเมพูด คงมีคนอยากเป็นคุณเยอะแน่ๆเลยครับ (รวมทั้งผมด้วย 555)..แต่ถ้าเป็นผมพูดนี่..คงไม่มีใครมาเป็นคุณกิจอย่างแน่นอน..ครับ..