ในการจัดสร้างวัตถุมงคลจาตุคามรามเทพ มีองค์ประกอบตามความเชื่อหลักคือ พิธีกรรมและมวลสารที่นำมาใช้ทำวัตถุมงคล ซึ่งในด้านพิธีกรรมนั้นมีทั้งพิธีกรรมทางพราห์ม และทางพุทธ ซึ่งเรียกเป็นพิธีกรรมต่างๆ ในการจัดทำพิธีนั้นมักจะกล่าวอ้างถึงการรับรู้ขององค์พ่อจตุคามรามเทพที่แสดงอภินิหาริย์ เช่นเกิดปรากฏการณ์ธรรมชาติในช่วงทำพิธีกรรม ที่มักกล่าวอ้างอยู่เสมอคือการเกิดพระอาทิตย์ทรงกลด บางครั้งควบคู่กับการเกิดรุ้งกินน้ำ
ส่วนในเรื่องมวลสารนั้นที่นำมาใช้ทำวัตถุมงคลเพื่อความเข้มขลัง จะต้องเป็นมวลสารที่มีความพิเศษ เช่นจากว่านหายาก จากวัตถุมงคลเดิมที่มีอยู่เดิม ถ้ามีน้ำมาเป็นส่วนผสมก็จะต้องมาจากแหน่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ ในทางฟิสิกส์นั้นคำว่ามวลสารเป็นเพียงคุณสมบัติอย่างหนึ่งที่บ่งบอกให้ทราบว่ามีปริมาณมากน้อยอย่างไร การมีมวลตามกฏของนิวตันนั้นจะมีแรงกระทำอยู่เสมอไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง อย่างน้อยที่สุดก็มีแรงโน้มถ่วงหรือแรงดึงดูดระหว่างมวล
สำหรับมวลสารในวัตถุมงคลนอกจากจะเป็นไปตามกฏทางวิทยาศาสตร์แล้วยังมีความเชื่อที่เป็นมงคล และบำรุงส่งเสริมให้กำลังใจในการมีชีวิตอยู่ เชื่อว่าจะกระตุ้นให้เรามีพลังในด้านต่างๆ เสริมบารมี และบันดารให้เราได้ในสิ่งที่หวัง เช่นความร่ำรวย เป็นต้น