การประชุม AGB 90 ถึงจุดสุดยอดในวันสุดท้าย   ในการนำเสนอเรื่อง Lessons Learned in Academic Transformation โดย Carol Twigg, president, National Center for Academic Transformation  เท่ากับวันแรกของ AGB 90 เป็นการนำเสนอปัญหา ในระดับวิกฤต ที่ท้าทายอุดมศึกษา ว่าจะปรับตัวรับสภาพที่งบประมาณต้องลดลงอย่างมาก  โดยมีภารกิจที่ต้องทำงานมากขึ้น ใช้อุดมศึกษารับใช้ชาติให้มากขึ้น ผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพสูงขึ้น ได้อย่างไร

          คำตอบแบบกำปั้นทุบดินคือ ต้องไม่ทำแบบเดิมๆ

          แล้วในวันสุดท้าย Prof. Carol Twigg ก็มาตอบด้วยของจริงที่ทดลองทำมาแล้ว   พิสูจน์แล้วว่าได้ผลจริง   ในมหาวิทยาลัยจำนวนมาก นับสิบแห่งที่เข้าร่วมโครงการ   ไปดูตัวอย่างจริงได้

          ด้วยการออกแบบการเรียนรู้ใหม่ ใช้ ไอที เพื่อให้ได้ผลทั้ง เพิ่มผลสัมฤทธิ์ของการเรียนรู้  และลดค่าใช้จ่าย

          การเรียนรู้แบบใหม่นั้น เป็นทั้ง Team Learning  และ Team Teaching   เปลี่ยนห้องเรียนจาก class room เป็น Emporium Model  ซึ่งก็คือ Studio นั่นเอง  เปลี่ยนห้องเรียนเป็นห้องทำงาน   เปลี่ยนบทบาทของอาจารย์ จากเป็นผู้สอน เป็นผู้แนะนำการทำงาน   เปลี่ยนการเรียน จาก passive learning เป็น active learning

          หัวใจของการเปลี่ยนแปลงคือ ต้องออกแบบการเรียนรู้ใหม่ทั้งวิชา   ไม่ใช่ทำเพียงบางส่วนของวิชา   และใช้วิธีรับสมัครอาจารย์ที่ต้องการเข้าร่วม ไม่บังคับ   จัดการเรียนรู้ ๒ สายไปพร้อมกัน เพื่อพิสูจน์ว่าวิธีไหนดีกว่า   และเมื่อประเมินผลที่ตัวอาจารย์ อาจารย์ที่เข้าร่วมบอกว่าชีวิตความเป็นอาจารย์ดีกว่า สนุกกว่า

          ผมเอ่ยขึ้นในโต๊ะอาหารระหว่างรับประทานด้วยกันในกลุ่มผู้ร่วมเดินทางไปศึกษาดูงาน ว่านี่คือสิ่งที่ผมได้เกินคาด   และคิดว่าต้องเอากลับไปทำประโยชน์แก่อุดมศึกษาไทยให้ได้   น่าจะหาทางเชิญ Carol Twigg ไปพูดในประเทศไทย   ดร. จรรยา พุคยาภรณ์ รองอธิการบดี ม. ศรีปทุม บอกว่าได้ไปเชิญไว้แล้ว   ท่านบอกว่าไปได้ปีหน้า   ผมบอกว่าต้องไม่ใช่แค่เชิญไปพูด ต้องหาทางวางแผนการจัดการการเปลี่ยนแปลงไว้ล่วงหน้า   แล้วใช้ท่านให้เกิดประโยชน์ต่อการขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง   นัดกันว่า จะไปคุยเรื่องนี้ต่อที่กรุงเทพ   คาดว่า SEAMEO-RIHED, สกอ. และ สถาบันคลังสมอง น่าจะร่วมกันเป็นเจ้าภาพ

          จะเป็นการเปลี่ยนโฉมวิชาการ (Academic Transformation) อย่างแท้จริง

          ผมบอกตัวเองว่า หากผลักดันเรื่องนี้ได้สำเร็จ ค่าใช้จ่ายในการเดินทางตั้งกว่า ๓ แสนบาท ที่มหาวิทยาลัยมหิดลออกให้ผม ก็จะยิ่งกว่าคุ้มค่า

วิจารณ์ พานิช
๖ เม.ย. ๕๔
โรงแรม InterContinental Los Angeles Century City