วิถี Happy Ba: ประโยชน์สุข...ประโยชน์ขั้นสูง
สวัสดีค่ะ เวลาล่วงเลยมานานทีเดียวที่เราได้คุยกันถึงความสุขขั้นต้นตาม
อรรถ ๓ หรือ ประโยชน์ ๓ ซึ่งทางธรรมเมื่อกล่าวถึงความสุข ก็ใช้คำว่า
ประโยชน์ นั่นเอง และเราคุยกันได้แค่
ประโยชน์ขั้นต้น หรือ ประโยชน์ปัจจุบันที่ตามที่มองเห็นได้ชัดเจน พร้อมทั้งวิธีปฏิบัติเพื่อให้ถึงประโยชน์สุขดังกล่าว
ในโอกาสมงคล เรามักให้ หรือ ได้รับคำอวยพรให้มี อายุ วรรณะ สุขะ พละ ก็เป็นความสุขในขั้นต้นนี้เท่านั้น
พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล ท่านเทศนากล่าวถึงชาวพุทธจำนวนมากว่ายังคงติดสุขอยู่กับประโยชน์ขั้นต้น
“...หวังแต่ประโยชน์เฉพาะหน้า หวังแต่ความสุขในชีวิตนี้ ซึ่งไม่ได้เป็นหลักประกันที่ยั่งยืนเลย มีอายุ วรรณะ สุขะ พละ ก็ใช่ว่าจะไม่ทุกข์ อายุร้อยปีก็ยังทุกข์ ทุกข์เพราะลูก ทุกข์เพราะหลาน ร่ำรวยเป็นหมื่นล้านก็ยังกลุ้มใจ หวาดกลัวความตายอยู่นั่นเอง
แม้ อายุ วรรณะ สุขะ พละ จะไม่ได้เป็นหลักประกันความสุขที่แท้จริง แต่ชาวพุทธไทยเราก็หวังแค่นี้ ทั้งที่มนุษย์เราสามารถจะไปให้ไกลกว่านั้นได้...”
(หนังสือ นิพพาน...ที่นี่...เดี๋ยวนี้ สำนักพิมพ์อมรินทร์ธรรมะ)
ประโยชน์สุขทางโลกในประโยชน์ขั้นต้นนั้นพระพุทธศาสนาไม่ได้ปฏิเสธ แต่ก็สอนต่อว่า มีความสุขที่สูงกว่านั้น หรือ สัมปรายิกัตถะ หรือ ประโยชน์ขั้นสูง
ประโยชน์ขั้นสูง ขึ้นมาอีกระดับนี้ เลยจุดหมายขั้นตาเห็น เพราะเป็นประโยชน์ที่ละเอียด ประณีตขึ้นมาอีกขั้น คำพระท่านว่า เป็นประโยชน์สำหรับภายหน้า คือหวังได้ถึงเป็นประโยชน์ในภพใหม่กันเลย อย่างไรก็ตาม ประโยชน์ขั้นสูง นี้เราทุกคนก็รู้สึกได้ตอนยังมีชีวิตอยู่ เพราะเป็นความสุขทางใจ เป็นคุณค่าของชีวิตซึ่งทำให้เกิดความสุขลึกล้ำภายใน ไม่ต้องรอให้ตายก่อนค่อยไปเก็บเกี่ยว กล่าวคือ อะไรก็ตามที่ทำแล้วบรรลุผลเกิดความสุขดังนี้
- มีความอบอุ่นซาบซึ้งสุขใจ ไม่อ้างว้างยึดเหนี่ยวใจให้เข้มแข็ง (ศรัทธา)
- มีความภูมิใจในชีวิตสะอาดที่ได้ประพฤติแต่การอันดีงาม ด้วยความสุจริต(ศีล)
- มีความอิ่มใจในชีวิตมีคุณค่าที่ได้ทำประโยชน์ตลอดมาด้วยน้ำใจเสียสละ(จาคะ)
- มีความแกล้วกล้ามั่นใจที่จะแก้ไขปัญหา นำชีวิตและภารกิจไปได้ (ปัญญา)
- มีความโล่งจิตมั่นใจ มีทุนประกันภพใหม่ ด้วยได้ทำไว้แต่กรรมที่ดี
สรุปการจะบรรลุประโยชน์ขั้นนี้ มีหลักธรรมต้องปฏิบัติเพื่อจะอำนวยให้ได้รับประโยชน์ขั้นสูง คือ
๑. ถึงพร้อมด้วยศรัทธา
๒. ถึงพร้อมศีล
๓. ถึงพร้อมด้วยจาคะ หรือ ด้วยการเสียสละ
๔. ถึงพร้อมด้วยปัญญา
ผู้เขียนได้เห็นเรื่องราวมากมายที่เหล่ากัลยาณมิตรโกทูโนว์ส่วนใหญ่ทำให้เกิดประโยชน์นั้นมาถึงประโยชน์ขั้นสูงนี้ จำได้ว่าพระท่านเรียกบุคคลที่ดำเนินชีวิตอย่างน้อยให้ได้สองขั้นของประโยชน์สุข(ประโยชน์ขั้นต้น และ ประโยชน์ขั้นสูง)นี้ว่า “บัณฑิต” ค่ะ
โอกาสหน้ามาเรียนรู้ด้วยกันถึง ประโยชน์ขั้นสูงสุด น่าสนใจยิ่งนักค่ะ เพราะเป็นประโยชน์สุขอันเป็นความสงบเย็น นั่นหมายถึงเราช่วยเหลือผู้อื่น ช่วยเหลือสังคม แม้จะเป็นเรื่องหนักหนาแต่ใจเราไม่เป็นทุกข์ ไม่ใช่ทำไป ทุกข์ไป
Happy Ba ความสุขที่ออกแบบได้... แล้วพบกันใหม่ค่ะ
ความเห็น (31)
สาธุ ขอร่วมโมทนาสาธุในบทความอันเป็นสาธารณะกุศลนี้ ขอบคุณครับ
Happy Ba สุข..สงบเย็น เป็นประโยชน์ครับพี่นุช
ว้าว...สาธุ ขอบคุณมากๆค่ะพี่นุชขา...
เมื่อคืน สวดมนต์ให้แม่ฟังจบ ก็นั่งระลึกทบทวน...
ออกมาเป็นบันทึกอนุทินฉบับส่วนตั๊วส่วนตัวน้อยๆค่ะ :)
เช้านี้ หลังจากปฏิบัติกิจดูแลปรับสุขภาพกาย ใจแล้ว
ดูแลอาหารเช้าคุณแม่เรียบร้อย... สวมกอดไปสามหน... บอกรักไปสามที :))
รู้สึกกระหาย...อยากอ่านเหลือเกินค่ะ เนื้อหาสาระธรรมประมาณนี้...
เป็นอาหารจิตวิญญาณแบบ...จานกำลังพอเหมาะเลย :)
ไม่หนักเกินไป สำหรับการย่อย :)
................................
ประโยชน์ขั้นสูง ขึ้นมาอีก...ระดับนี้ เลยจุดหมายขั้นตาเห็น
เพราะเป็นประโยชน์ที่ละเอียด ประณีตขึ้นมาอีกขั้น
คำพระท่านว่า เป็นประโยชน์สำหรับภายหน้า
คือหวังได้ถึงเป็นประโยชน์ในภพใหม่กันเลย
อย่างไรก็ตาม ประโยชน์ขั้นสูง นี้เราทุกคนก็รู้สึกได้ตอนยังมีชีวิตอยู่
เพราะเป็นความสุขทางใจ
เป็นคุณค่าของชีวิตซึ่งทำให้เกิดความสุขลึกล้ำภายใน
ไม่ต้องรอให้ตายก่อนค่อยไปเก็บเกี่ยว กล่าวคือ อะไรก็ตามที่ทำแล้วบรรลุผลเกิดความสุขดังนี้
- มีความอบอุ่นซาบซึ้งสุขใจ ไม่อ้างว้างยึดเหนี่ยวใจให้เข้มแข็ง (ศรัทธา)
- มีความภูมิใจในชีวิตสะอาดที่ได้ประพฤติแต่การอันดีงาม ด้วยความสุจริต(ศีล)
- มีความอิ่มใจในชีวิตมีคุณค่าที่ได้ทำประโยชน์ตลอดมาด้วยน้ำใจเสียสละ(จาคะ)
- มีความแกล้วกล้ามั่นใจที่จะแก้ไขปัญหา นำชีวิตและภารกิจไปได้ (ปัญญา)
- มีความโล่งจิตมั่นใจ มีทุนประกันภพใหม่ ด้วยได้ทำไว้แต่กรรมที่ดี
โอกาสหน้ามาเรียนรู้ด้วยกันถึง
ประโยชน์ขั้นสูงสุด น่าสนใจยิ่งนักค่ะ
เพราะเป็นประโยชน์สุขอันเป็นความสงบเย็น
นั่นหมายถึงเราช่วยเหลือผู้อื่น
ช่วยเหลือสังคม
แม้จะเป็นเรื่องหนักหนาแต่ใจเราไม่เป็นทุกข์ ไม่ใช่ทำไป ทุกข์ไป...
Happy Ba ความสุขที่ออกแบบได้
.............................
ขอบพระคุณอีกครั้งนะคะ
Happy Ba สาธุค่ะ
พี่นุชครับ ดูแล้วงดงาม เป็นความสุขในเบื้องปลายนะครับ
จิตและกายที่ถึงพร้อมด้วย ทาน ศีล สมาธิ ภาวนา พิจารณาธรรมแห่งวิถีพุทธ..ปลอดโปร่งเบาสบาย..ขอร่วมอนุโมทนาธรรมด้วยค่ะ
Happy Ba. ค่ะพี่นุช....
ช่วงนี้ ไม่ทราบว่า พี่อยู่พิกัดไหนคะ....
Happy ba ค่ะ ไปอยุธยามา เสียดายไม่ได้พบกัน โอกาสหน้าแก้วจะบอกล่วงหน้าค่ะ
สาธุ ได้ใช้มาเตือนใจให้ทำประโยชน์ต่อ ๆ ไปค่ะพี่นุช ขอบคุณนะคะ
สวัสดีจ้ะคุณนุช ขอบคุณบันทึกดี ๆ มีความสุขจ้ะ
ความสุขที่ไปถึงได้ยากยิ่ง..เพราะความลึกล้ำซับซ้อน..(ในธรรมชาติ)..คือ..การหลุดพ้น..ทั้งสิ่งทั้งปวง..(แอบคิด..อิอิ)..อยากให้คุณนุชมาช่วยถอดบทเรียนภูมิปัญญาคนแก่ๆจัง..ยายธี
สวัสดีค่ะพี่นุช สุดสวาทบาดใจ
หนังสือ ที่นี่ เดี๋ยวนี้ น่าสนใจจังค่ะ อ่านแค่บทนำ ยัง ... นึกถึงอีกเล่ม now
ยังพยายามฝึกจิต ให้อยู่แค่ ปัจจุบัน ก็ยังมิวาย ลอย
พี่นชุสบายดีนะคะ ยังรฤกถึงเสมอ แม้ห่างหาย :) น้องปู
ขอบคุณครับ
ประโยชน์ขั้นสูง = ประโยชน์ในภพหน้า
- ขอบคุณคะ อ่านแล้ว ให้ครุ่นคิดถึงเหตุการณ์เมื่อสามปีก่อน ที่มีเหตุให้ไปหลงทางในเมืองกรุงยามค่ำคืน หาโรงแรมไม่พบ
- เข้าไปถามทางในร้าน 7/11 ก็มีคนขายเด็กผู้หญิงวัยรุ่นอาสาพาไปส่ง บอกว่าเลิกงานพอดีและโรงแรมอยู่ไม่ไกล
- ก็เดินตามไป ที่ไหนได้เดินเข้าซอยลึก ผ่านช่วงก็เปลี่ยว ใจเริ่มไม่ดี ว่าหลอกเรามาหรือเปล่า
- แต่สุดท้ายเขาก็พาไปส่งถึงโรงแรมจริงๆ ยื่นเงินให้เป็นสินน้ำใจ เขาก็ไม่รับ
- ทำให้คิดได้ว่า ณ ตอนนั้น เงินทอง ยศตำแหน่ง หรือกระทั่งคนในครอบครัว ก็ช่วยเราไม่ได้หากเกิดอะไรขึ้น สิ่งที่ทำให้เราผ่านความไม่แน่นอน คือหลักประกันที่เราก่อไว้ดังที่อาจารย์กล่าวคะ
อ่านแล้วอุ่นใจจัง...มีความสุขที่ได้มาอ่านครับ
ขอบคุณคุณเครื่องหมาย ? คำถามเดี่ยว เช่นกันค่ะ ยินดีมากที่ได้ร่วมเส้นทางเดียวกันค่ะ
ขอบคุณค่ะ อ.นุ เป็นการช่วยกันให้กำลังใจผู้ที่กำลังทำงานหนักเพื่อสาธารณประโยชน์นะคะ
อ่านสิ่งที่คุณTawandin ปฏิบัติกับคุณแม่แสนน่ารัก น่าชื่นชมยินดีจริงๆเลยค่ะ คุณแม่ต้องมีความสุข ชื่นใจเหลือเกินนะคะ
การนำเรื่องราวมาฝากก็ต้องเรียบเรียงจากความเข้าใจ บวก การปฏิบัติของเราด้วยค่ะ พี่เลยได้แค่เขียนอะไรที่ไม่ได้ยาก ซับซ้อนเกินการทำได้ในชีวิตจริง หากตัวเองยังทำไม่ได้ก็ไม่กล้าเที่ยวพูดเรื่องนั้นเรื่องนี้ คิดตามประสาคนลักษณ์ ๘ ค่ะ^___^ ดีใจที่คุณตะวันดินชอบอ่านแบบนี้
ยังมีความสุขที่เหนือขึ้นไปอีกค่ะอาจารย์ขจิต ฝอยทอง จะค่อยๆเรียบเรียง จะยากหน่อยเพราะพี่เองก็ยังทำได้กระพร่อง กะแพร่ง พยายามอยู่ค่ะ
ขอบคุณค่ะพี่ใหญ่นาง นงนาท สนธิสุวรรณ ที่ให้กำลังใจนุชเสมอ กำลังอยู่บนเส้นทางค่ะ ค่อยๆขัดเกลาตัวเองไปทีละเล็ก ทีละน้อยน่ะค่ะ นับว่าโชคดีที่ได้มีดวงตาเห็นแสงธรรมให้ใจสว่างนำทางการปฏิบัติตนให้เกิดประโยชน์สุขค่ะ
555 น้องชาดา ~natadee ยังกะมีตาทิพย์เห็นพี่ไปโน่น ไปนี่เรื่อย ตอนนี้พิกัดอยู่เมืองกรุงเก่าค่ะ
เดี๋ยวปลายเดือนก็จะขึ้นเชียงใหม่สักสามสี่วัน
นั่นซีคะคุณแก้ว..อุบล ตอนน้องเจี๊ยบโทรบอก พี่อยู่ในเมือง แล้วเวลามันจะไม่พอดีกันเลยไม่ได้พบกัน
ต้องมีอีกหลายโอกาสค่ะ
คุณหมออ้อทพญ.ธิรัมภา ได้ปฏิบัติอยู่ทุกๆวัน มีความสุขทุกวัน อ่านแล้วตรงทุกข้อที่คุณหมออ้อและทีมงานมีประจำในการทำงาน
ขอให้คุณหมออ้อและทีมงานมีพลังยังประโยชน์สุขได้มากมายนะคะ
ขอบคุณคุณคุณมะเดื่อ ค่ะที่มาช่วยให้กำลังใจ มามีความสุขในเส้นทางนี้
ความสุขไปตามทาง ไปอย่างรู้ตัวก็ไม่ค่อยซับซ้อนเท่าไรนะคะคุณยายธี ไม่ต้องตั้งเป้าคาดคั้นตัวเองให้ถึงขั้นหลุดพ้น เราไม่ใช่นักบวช
สำหรับนุช แค่มีทุกข์ เห็นทุกข์ พยายามทำความเข้าใจเหตุปัจจัยที่ทำให้เกิดทุกข์(ไม่ว่าจะเล็กจิ๊ดๆ หรือใหญ่เป้ง) แล้วหาทางสร้างเหตุปัจจัยใหม่ที่จะเปลี่ยนสถานการณ์ ไม่ใช่ทุกข์แล้วนั่งปรุงแต่งคิดวนเวียน พูด ถาม รำพึงกับตัวเองไม่รู้จบแต่ไม่ลงมือสร้างการเปลี่ยนแปลง สงสัยนุชชาตินี้ก็คงพยายามได้แค่แบบนี้ล่ะค่ะ 555 คงอีกหลาย.........ชาติกว่าจะหลุดพ้น
สวัสดีค่ะน้องปูจ๋า Boo พยายามต่อไป อย่าท้อ ฝึกจิตใจไม่ใช่เรื่องง่าย แค่รู้ตัวว่าจิตกำลังไปไหนๆ ก็เป็นสัญญาณเริ่มต้นที่ดีค่ะ เพราะปกติเราชินกับการคิดไปเรื่อยๆ ฟุ้งซ่านไปเรื่อยๆ จากเรื่องโน้นไปเรื่องนี้วันเป็นหมื่นเรื่อง แต่ไม่รู้ตัว พอเราเริ่มหันมาดูสิ่งที่เกิดขึ้นภายในเราจึงได้เห็นว่า จิตมันซนมากๆวิ่งไปโน่นไปนี่อย่างกับลิง
หมั่นรู้ตัวไปเรื่อยๆ ทำบ่อยๆ ขอให้เจริญในธรรมค่ะ
ดีใจจังที่คุณทองหยอด มาเยี่ยมเยียน คนใต้ไปอยู่เมืองเหนือ ลูกช้างเหมือนกัน สักวันเราคงได้พบกันนะคะ
วันที่ 1 มีนาคมที่ชาวโกทูโนว์นัดกันที่เชียงใหม่ ไปร่วมงานด้วยไหมคะ
ค่ะคุณหมอ.ป. พี่ก็เชื่อมั่นเช่นเดียวกันว่าการสร้างบุญกุศล มีศีล สมาธิ ปัญญา ในการดำเนินชีวิตประจำวันเป็นสิ่งที่รักษาเราค่ะ
เป็นคนช่างหลงทางเหมือนพี่เลย ^___^
ระยะหลังๆที่พี่เจริญสติบ่อยๆจนค่อนข้างชิน จะรู้ตัวว่าเราเป็นคนที่มักหลงทิศ หลงทาง เวลาต้องไปไหนคนเดียวจะยิ่งระวังตัว ต้องสังเกตและจดจำเส้นทางอย่างเอาใจใส่ เดี๋ยวนี้ดีขึ้นมากค่ะ
ดีใจที่ได้มาอ่านบันทึกนี้ค่ะพี่นุช
วันก่อนคุยกับกัลยาณมิตรเรื่องพระวักกลิ หัวข้อธรรมจนเพื่อนแนะนำให้อ่าน โพธิปักขิยธรรม
วันนี้มาอ่านบันทึกพี่นุช
ธรรมจัดสรร
ขอบคุณพี่นุชอีกครั้งค่ะ
มาร่วมรับสิ่งดีๆ ที่มาช้าแต่มาด้วยใจที่เบิกบาน กับความสุขใจของเจ้าของบันทึกค่ะ งานสันทรายขอพี่นุชได้ร่วมเสวนาด้วยนะคะบนเวทีเพื่อชี้แนะเรื่องอาหารเพื่อสุขภาพ ขอบคุณคะ่
สวัสดีค่ะ อาจารย์ 
ยุวนุช
ขอบคุณที่นำบทความดีๆ มาให้อ่านค่ะ
อ่านไปได้นิดหน่อยค่ะ วันนี้ยุ่งที่สุดในโลกค่ะ แต่ชอบ จะกลับมาซึมซับใหม่เร็วๆ นี้ค่ะ