พี่จุดขอเล่าเรื่อง Discharge Planning ที่บรรยายโดย คุณสุห้วง พันธ์ถาวรวงศ์ ต่อนะคะ เธอให้ชื่อตอนนี้ว่า Discharge Planning ตอน Life Style ค่ะ
คนไข้รายนี้มา รพ. ด้วยเรื่อง อุบัติเหตุจากมอเตอร์ไซต์ล้ม เป็นผลทำให้คนไข้ถูกเจาะคอและใส่เครื่องช่วยหายใจ รักษาอยู่ที่ รพ. นานกว่า 2 เ ดือนแล้ว จากระดับคะแนนโคม่า ที่ต่ำมาก จนเดี๋ยวนี้ค่าคะแนนโคม่า เพิ่มมากขึ้น แต่ปรากฎว่าคนไข้ยังมีปัญหาเรื่องหย่าเครื่องช่วยหายใจไม่ได้เลย
คนไข้ ผอม ลงมาก น้ำหนักจาก 27 กก. เหลือแค่ 22 กก. ช่วงแรกที่ให้อาหารทางสายยางก็ไม่มีปัญหาอะไร แต่มาช่วงหลังๆ เมื่อให้อาหาร จะอ๊วก ตลอดเลย ผอมมากจนเห็นหนังหุ้มซี่โครง ในการดูแลรักษาคนไข้ เราได้ใช้กระบวนการ C3 THER ร่วมด้วยช่วยกันในทีมสาขาวิชาชีพ เพื่อร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและประสบการณ์ช่วยกันดูแลคนไข้ให้ถึงที่สุด ดังเช่นคนไข้รายนี้
= ช่วงแรกหมอสั่งให้ pan 300 ซีซี x 4 มื้อ แต่พี่สุห้วงเสนอความคิดเห็นว่า ปริมาณ 300 ซีซี / มื้อ จะมากเกินไปสำหรับคนไข้เด็กที่มีน้ำหนัก 27 กก. หรือไม่
= หมอจึงลดปริมาณนมต่อมื้อลง แต่เพิ่มจำนวนมื้อมากขึ้นแทนเป็น pan 200 ซีซี x 6 มื้อ แต่คนไข้ก็ยังอ๊วก……อีก !!!
= พี่สุห้วงจึงปรึกษาหมอว่า เป็นไปได้มั้ยที่คนไข้ อาจจะแพ้นม……..??
= หมอจึงลองเปลี่ยน จาก นม pan เป็น Blendelige ให้ แต่คนไข้ก็ยัง อ๊วก…… อีก !!!
= น้องผู้ช่วยพยาบาลก็พูดขึ้นมาลอย ๆ ว่า “สงสัยน้องเค้าไม่ชอบนมละมั้ง”
= คุณสุห้วงก็ปิ๊งแว๊บขึ้นมาเลยว่า “ทำไมเราไม่เคยคิดถึงเรื่องนี้แหะ!” พี่สุห้วงจึง ถามพ่อและพี่ชายคนไข้ เค้าก็บอกว่า น้องคนนี้เกลียดนมเป็นชีวิตจิตใจ ไปโรงเรียนเมื่อไหร่ ครูที่โรงเรียนจะให้นมมาก็จะต้องฉีกทิ้งให้หมากินทุกครั้งเลย
“ยุคนี้เป็นยุคของระบบบริการสุขภาพที่มีหัวใจของความเป็นมนุษย์” เมื่อก่อนนี้ระบบบริการสุขภาพที่ทันสมัย อะไรก็ modern nice ไป หมด แต่จริง ๆ แล้ว คน มันไม่ใช่แค่ ไข้ ถ้าคุณ ใช้ระบบบริการที่ 1 นั้นคือคุณรักษาแค่ไข้ของเค้าแต่ถ้าเป็นระบบที่ 2 คุณต้องรักษา ทั้งคนทั้งไข้
ประโยคของ อ. ประเวศ วะสี ข้างต้น ทำให้คุณสุห้วงคิดถึงการดูแลรักษาคนไข้รายนี้ ใช่เลย…….สังเกตมั้ยเราเปลี่ยนแผนการรักษามาตั้ง 5 ครั้งแล้ว แต่เราไม่ได้คิดถึงเรื่องวิถีชีวิตของคนไข้เลย (Life Style) เราเริ่มเรียนรู้และมีประสบการณ์จริงจากการดูแลคนไข้รายนี้
พี่จุดขอสรุปบทเรียนจาก discharge planning รายนี้ สอนให้เราเกิดการเรียนรู้ว่า การดูแลรักษาพยาบาล เราต้องดูแล คน ที่มีทั้งร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ที่แตกต่างกันไปตามแต่วิถีชีวิต และวัฒนธรรมของแต่ละคนแต่ละครอบครัว อย่าลืมอย่าละเลย ที่จะดูแลเค้าให้ครอบคลุม……ทั้งคนและทั้งไข้ เหมือนดัง พระราชดำรัสของพระราชบิดาที่ตรัสไว้ว่า
“ ฉันไม่ต้องการให้เธอมีความรู้ทางการแพทย์อย่างเดียว ฉันต้องการให้พวกเธอเป็นคนด้วย ”
ประทานโทษค่ะพี่จุดขา
คืออ่านแล้วไม่ค่อยเข้าใจตรงนี้
" ตอนวัดค่าเพื่อระบายเสมหะออกก็ยากมาก เพราะเด็กก็คือเด็กวัดไม่ได้ พอวัดเสร็จกลับค่าเดิม วัดเสร็จก็กลับค่าเดิมอีก "
งงคำว่า "วัดค่า" น่ะค่ะ
แต่เดาเอาจากความทรงจำ ไม่ทราบคือ "จัดท่า" รึเปล่าคะ
ขอบคุณค่ะ
พี่จุดถ่ายทอดได้ยอดเยี่ยมอีกตามเคยค่ะ ชมแล้วก็ชมอีกได้ทุกทีที่อ่านสิ่งที่พี่จุดนำมาเล่า เพราะรู้สึกอย่างนั้นจริงๆค่ะ เป็นพรสวรรค์ส่วนตัวของพี่จุดแน่นอนเลยค่ะ
อ่านท่อนท้ายๆแล้วทำให้คิดถึงคำพูดที่ปรมาจารย์ทางการแพทย์ของฝรั่ง ที่คุณหมอ Dr. Robert Centor นำมาเล่าให้ฟังใน MedScape ล่าสุดที่ว่า
"The good physician treats the disease; the great physician treats the patient who has the disease"
คงใช้ได้กับพวกเราทุกคนในแวดวงการดูแลสุขภาพผู้อื่นนะคะ
น่าจะเป็น "จัดท่า" มากกว่า "วัดค่า" ไหมครับ ผป.ใน ICU หรือคนไข้ neuro เราจะจัดนั่งท่า Fowler เพื่อช่วยลด aspitation pneumonia และสะดวกในการเคาะปอด
นึกถึงที่พี่สุข (ICU) เล่าให้ฟังกรณีที่ลุงคนนึงฟังเทปธรรมะแล้วยิ่งกระสับกระส่าย หงุดหงิด ปรากฏว่าเป็นเสียงของหลวงพ่อองค์ที่แกไม่ชอบหน้ากัน!! การดูแล "คน" นั้น ต้อง "เข้าใจ" เขาก่อนจริงๆ จึงจะสามารถดูแลได้ครับ ขอเพียงอย่าด่วนสรุปว่าเราเข้าใจเขาแล้วก็จะลดปัญหาลง เราเคยทำ workshop difficult patient ในกิจกรรมเสวนา palliative care พบว่า เกือบทั้งหมดของ difficult patient กลายเป็น difficult nurse, difficult doctor คือกลายเป็นพวกเราเอง guilt ที่ไม่ได้ เข้าใจ ผป. แต่แปลเป็นผป.หรือญาติไม่ให้ความร่วมมือ