ต้นทุนการเลี้ยง

สภาพภูมิประเทศและสภาพแวดล้อมของบ้านยางตาสาดจึงถือว่าเป็นต้นทุนทางทรัพยากรอาหารที่สำคัญที่เอื้อต่อการเลี้ยงโคของพ่อก้อนมากกว่าต้นทุนอื่น

เมื่อวานได้มีโอกาสไปศึกษาดูงานร่วมกับเจ้าหน้าที่จากบริษัทในเครือซิเมนต์ไทย ที่บ้านยางตาสาด หมู่ 9 ตำบลสะแก อำเภอสตึก เพื่อไปดูการประกอบอาชีพของเกษตรกรที่ได้สร้างรายได้ให้กับครอบครัวด้วยการทำนาและปลูกพริก ผัก ที่ถือได้ว่าเป็นเกษตรกรมืออาชีพ

เหตุที่บอกว่าเป็นเกษตรกรมืออาชีพนั้นเพราะคุณน้าพร ผู้ปลูกพริกและผักนานาชนิด มีสามารถอธิบายทุกขั้นตอนของการปลูกด้วยประสบการณ์ของตนเองและการวางแผนการจัดการการตลาดที่ชัดเจน เพราะเป็นการปลูกเองขายเอง ในขณะที่กำลังเพลิดเพลินอยู่กับแปลงพริกอยู่นั้นก็มีวัวฝูงใหญ่กินหญ้าอยู่ในทุ่งนาข้างแปลงผักของน้าพร วัวฝูงนี้สะดุดตาเป็นพิเศษ เพราะทุกตัวอ้วนท้วนสมบูรณ์มาก ซึ่งถือว่าเป็นปรากฏการณ์ที่ไม่ค่อยพบเห็นในช่วงนี้มากนัก เพราะวัวที่ปล่อยเลี้ยงตามทุ่งนาในฤดูนี้จะผอมโซ เดินทีกระดูซี่โครงวิ่งตามขาหน้าทุกที เป็นเหตุให้สงสัย จำต้องเดินเข้าไปถามและขอถ่ายภาพโค แต่เจ้าตัวกว่าจะยอมให้ถ่ายภาพได้ก็นานโข และดีมาก ๆ ที่ยอมตอบคำถามแบบจู่โจมไม่ให้ตั้งตัว ชนิดที่ได้ยินคำตอบแล้ว ชอบใจเป็นที่สุด คุณพ่อก้อนให้คำตอบแบบพูดน้อยแต่ต่อยหนัก บอกว่า “มีวัวทั้งหมด 9 ตัว ก็มีแต่วัวพื้นเมือง วัวเทศไม่เลี้ยงหรอกเลี้ยงก็ยาก ขายก็ยาก เช้าปล่อยเลี้ยงตามทุ่งนา ตกเย็นต้อนเข้าคอก ให้กินฟางข้าว วัวก็อ้วนดี ไม่ต้องปลูกหญ้า ไม่เปลืองน้ำเปลืองปุ๋ย และยังได้แบ่งปันปุ๋ยให้ที่นาของชาวบ้านที่เราไปใช้พื้นที่เลี้ยงวัวด้วย ชาวบ้านก็ไม่รังเกียจวัวเราและเต็มใจให้เลี้ยงด้วย หมู่บ้านนี้มีคนปลูกหญ้ากันน้อย ก็ไม่รู้จะปลูกไปทำไม หญ้าตามทุ่งนาก็มีเยอะแยะ เดี๋ยวฝนมาก็มีหญ้าเหลือใช้” ซึ่งก็เป็นจริงอย่างที่พ่อก้อนบอก เพราะทุ่งนารอบ ๆ บ้านยางตาสาดนั้นมีแหล่งน้ำสำคัญคือกุดกะจวน กุดน้ำใส กุดกอรอ กุดอีนิล และเดิมเป็นที่ป่าบุ่งป่าทามริมลุ่มน้ำมูลจึงทำให้หญ้าตามทุ่งนาเจริญเติบโตได้ดีและเป็นที่สังเกตว่าบ้านยางตาสาดนั้น จะเลี้ยงโคเกือบทุกครัวเรือน มีทั้งรับจ้างเลี้ยงแบ่งลูกโค ซึ่งถ้าเป็นตัวเมียจะเก็บทำพันธุ์ ถ้าเป็นลูกตัวผู้จะขาย สภาพภูมิประเทศและสภาพแวดล้อมของบ้านยางตาสาดจึงถือว่าเป็นต้นทุนทางทรัพยากรอาหารที่สำคัญที่เอื้อต่อการเลี้ยงโคของพ่อก้อนมากกว่าต้นทุนอื่น แต่สำคัญคือแนวคิดของคนเลี้ยงโคอย่างพ่อก้อน ที่เห็นว่าเลี้ยงโคพื้นเมืองเหมาะสมเป็นที่สุดกับพื้นที่นี้ อีกทั้งยังมีใจเผื่อแผ่แบ่งปันปุ๋ยให้เพื่อบ้านแบบไม่เดือดเนื้อร้อนใจ เหตุที่พ่อก้อนคิดเช่นนี้อาจเป็นเพราะพ่อก้อนเป็นคนไทยที่อยู่ในวัฒนธรรมของคนเขมรรุ่นเก่าที่ยังคงรักษาขนบธรรมเนียม และความเอื้อเฟื้อต่อคนรอบข้างเหมือนสังคมสมัยก่อน ที่หาได้ยากในสังคมปัจจุบัน