สดับรับฟังการใช้ KM จัดการกับการบริหารงานวิจัย
เมื่อวันที่ 30 มกราคม 2550 ที่ผ่านมา มีโอกาสฟังบรรยายจาก รศ.ดร.กาญจนา แก้วเทพ ท่านเป็นอาจารย์ประจำภาควิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แต่มาบรรยายที่สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบทค่ะ
ท่านมาถ่ายทอดประสบการณ์บริหารจัดการความรู้จากงานวิจัยชุด "การสื่อสารเพื่อชุมชน" ที่ทำระหว่างปี 2542-2549 โดยหน้าที่หลักแล้วทีมของท่านเป็นทีมประสานงานกลางระหว่างผู้ให้ทุน คือ สกว. และผู้วิจัยทั่วประเทศ เรียกง่ายๆว่าเป็นทีมกลาง นั่นแหล่ะค่ะ
ที่เรียกว่าชุดโครงการ ก็เพราะมีตั้ง 30 โครงการย่อย ร่ายไป 3 วันคงอธิบายรายละเอียดไม่หมด เพราะทุกโครงการที่อาจารย์อธิบายโดยย่อนั้น น่าสนใจมากค่ะ ต้องลงพื้นที่คลุกวงในไปกับนักวิจัย ชาวบ้าน ผู้ใหญ่ กำนัน พระ ฯลฯ เพราะมีการทำวิจัยเกี่ยวกับสื่อพื้นบ้านเป็นหลักค่ะ
ช่วงการทำโครงการ ท่านแบ่งไว้เป็น 3 ช่วง คือ
1.warm up: การทบทวนองค์ความรู้ที่เคยมีมา (180 งานวิจัย) จะได้ไม่เกิดการทำซ้ำ (ดีมากเลยค่ะ จะได้ไม่เป็นการเสียเวลาทำอะไรซ้ำซ้อน เปลืองทรัพยากรสมองและทรัพยากรธรรมชาติ ^-^)
2.action: เปิดรับสมัครผู้วิจัย จำนวน 30 โครงการ เป็นโครงการย่อยๆ ภายใต้โครงหลักว่า "การสื่อสารเพื่อชุมชน"
3.warm down: ขั้นตอนของ downstream management นำผลงานวิจัยไปทดลองใช้กับชุมชนอื่นๆว่าได้ผลหรือไม่ อย่างไร และการจับคู่ของนักวิจัยโครงการย่อยที่เกิดปิ๊งกันเอง ร่วมมือกันทำโครงการต่อยอดโดยใช้ทุนของ สสส.
ระหว่างทางมีการดำเนินการค่อนข้างมาก (ในความเห็นของฝน คิดว่าค่อนข้างยากและซับซ้อนด้วยอีกต่างหาก) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กับการทำความเข้าใจ / ปลุกปั่นนักวิจัย ฝนอยากเล่าให้ฟังในส่วนของประเด็นการบริหารจัดการโครงการวิจัยมากกว่า content ของโครงการวิจัยค่ะ เพราะฟังไปฟังมา ไม่รู้ว่าเป็นเพราะความคุ้นเคยหรือความคล้ายคลึง ทำให้รู้สึกได้ว่า R2R เองก็มีบทบาทหน้าที่ไม่ต่างจากทีมงานของท่านอาจารย์เลย เพราะหน่วยงานของฝนต้องทำหน้าที่เป็นผู้ประสาน ทำความเข้าใจ กระตุ้น รักษาให้คงอยู่ ผลักดันให้มีการนำผลงานวิจัยไปใช้ แทบทุกกระบวนการ เราทำอยู่ค่ะ อ้อ .. แต่ในที่นี้เราให้ทุนด้วย
มาต่อเข้าเรื่องกันดีกว่า ... อาจารย์ท่านพูดถึงความหลากหลายของชุดโครงการทั่วประเทศ ซึ่งท่านมีบทบาทหน้าที่ที่จะต้องผูกรวมให้ทุกๆเรื่องนั้นเป็นไปในแนวทางเดียวกัน ด้วยวิธีการใช้ "การสื่อสารแบบมีส่วนร่วม" และ "โจทย์วิจัย" เป็นตัวผูกโยงทั้งหมด อาจจะฟังดูแล้วยากจังเลย ที่จะใช้เงื่อนไขเหล่านี้มาเป็นตัวเชื่อมโยงทั้ง 30 โครงการ แต่ท่านทำสำเร็จค่ะ โดยใช้วิทยายุทธ์หลายกระบวนท่า ไม่ว่าจะเป็น
- การบริหารทั่วไป เช่น การประสานกับแหล่งทุน(สกว.) / reviewer ในการตรวจและปรับแก้ ติดตามงานตั้งแต่เสนอ proposal จนกระทั่งเสร็จสิ้นโครงการ
- การบริหารวิชาการ เช่น การ support ความรู้ให้กับทีม ทำการสังเคราะห์สิ่งที่ทีมได้ออกมาเป็นความรู้ที่เป็นรูปเล่มเพื่อเพิ่มมูลค่าใหเผลงานวิจัย
- ท่านใช้ทบ.ของ MarQuardt ในการจัดการความรู้ที่ได้จากผลงานวิจัย และ Tannenbaum แล้วนำมาใช้ในขั้นตอนของการจัดกิจกรรมทางวิชาการความรู้ เช่น การสร้าง capacity building การจัดเวทีประชุมย่อย ฝึกอบรมปฏิบัติการ แลกเปลี่ยนดูงาน เพื่อเปลี่ยน tacit ให้เป็น explicit
ท่านยังถ่ายทอดประสบการณ์และข้อคิดอื่นๆที่น่าสนใจ เช่น
-
การเก็บความรู้
-อย่ารอ ต้องทำแบบเก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน ทำไปเก็บไป
-พยายามหมกมุ่นกับมันให้ถึงที่สุด แล้วจะปิ้งแว้บ
-นำสิ่งที่คิดค้นได้ และกระจัดกระจายอยู่มา compose -
การดูแลนักวิจัยให้คงอยู่อย่างมีประสิทธิภาพ
-เลือกคนให้ถูกกับงาน
-สร้างความเข้าใจร่วมกันในการทำวิจัย
-ทำวิจัยไปเสริมพลังไป (ด้วยการฝึกอบรม)
-เปิดโอกาสเปิดช่องให้นักวิจัยสร้างสรรค์ผลงาน
-ทบทวนร่วมกัน
-เปิดคลินิกพิเศษเฉพาะราย สำหรับผู้วิจัยที่มีปัญหา - นอกจากนำผลงานวิจัยมาเพิ่มมูลค่า ด้วยการจัดทำเป็นรายงานรูปเล่มจำหน่ายแล้ว วิธีการแสดงในรูปแบบโปสเตอร์ประชาสัมพันธ์ก็ให้ผลดีค่ะ และมีเคล็ดลับในการทำโปสเตอร์ ดังนี้
-ภาษาเข้าใจง่าย
-สรูปให้เห็นแนวคิด
-รูปภาพดึงดูด มีรูปภาพนักวิจัย
-การจัดวางตัวอักษรให้อ่านง่ายสบายตา ตัวอักษรไม่เล็กจนเกินไป
สิ่งที่ชื่นชมคือ ท่านมีความเพียรพยายามมากค่ะ ในการจับปู(นักวิจัย)ใส่กระด้ง (อันนี้ท่านบอกเองเลยค่ะ) และทำเรื่องยากๆให้ดูง่ายไปถนัดใจ แต่เสียดายไปหน่อยค่ะ ตรงที่เวลาบรรยายนั้นค่อนข้างจำกัด ทำให้การบรรยายในบางช่วง โดยเฉพาะช่วงท้ายๆที่พูดถึง downstream management ค่อนข้างเร่งทีเดียว ฝนเลยยังจับประเด็นไม่ได้ว่า มีวิธีการอย่างไร
ความเห็น (1)
สวัสดีค่ะ...ฝน
สุดยอดอีกแล้ว...สำหรับคุณลิขิตที่ช่างเก็บรายละเอียดมาเล่าสู่กันฟังได้ดีมากเลย...
ขอบคุณนะคะ...
ตอนนี้พี่กะปุ๋มกำลังตามเก็บตามอ่านบันทึก..ท่านอื่นๆ อยู่ค่ะ
(^______^)