วันที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๗ ผมไปร่วมประชุมคณะกรรมการคัดเลือกอาจารย์ต้นแบบด้านการสอน ของ ควอท. ที่ผมทำหน้าที่ประธานมาหลายปี ปีนี้มี ๓๖ มหาวิทยาลัยส่งอาจารย์ผลงานเด่นด้านการสอน ที่ไม่ใช่แค่ตัวเองสอนเด่น ยังมีการวิจัยด้านการเรียนการสอน เพื่อใช้เป็นข้อมูลพัฒนาการสอนของตนเองอย่างต่อเนื่อง และทำหน้าที่เผยแพร่วิธีสอนที่ดีภายในคณะ สถาบัน และนอกสถาบันด้วย วันนี้คณะกรรมการไปร่วมกันคัดเลือกคนที่ผลงานเด่นเข้าเกณฑ์ที่กำหนดและประกาศไว้
เราคัดออกมาได้ ๑๒ คน สำหรับเชิญมาสนทนา เพื่อให้รางวัลยกย่องเป็นอาจารย์ต้นแบบด้านการสอนของ ควอท. ปี ๒๕๖๗ ที่จะประกาศและมอบรางวัลในการประชุมวิชาการประจำปี ของ ควอท. วันที่ ๒๑ มีนาคม ๒๕๖๗ ซึ่งกว่าบันทึกนี้จะออกเผยแพร่ท่านที่สนใจก็จะได้ทราบแล้วว่ามีใครได้รับรางวัลบ้าง
บันทึกนี้ มีเป้าหมายเพื่อบอกแก่สังคมไทยว่า สมาคม ควอท. ได้ทำหน้าที่ เอ็นจีโอ ด้านพัฒนาอุดมศึกษา ในด้านพัฒนาวิชาชีพอาจารย์ และพัฒนาการเรียนการสอน อย่างน่าชื่นชม การมีรางวัลอาจารย์ต้นแบบด้านการสอน และกิจกรรมอื่นๆ ได้ช่วยกระตุ้นให้มหาวิทยาลัยไทยเอาใจใส่ด้านการพัฒนาการสอนให้เป็นการเรียนรู้เชิงรุก นักศึกษาเกิดการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพสูง
ในแบบเสนอตัวอาจารย์เพื่อรับการพิจารณาเป็นอาจารย์ตัวอย่างด้านการสอน มีส่วนที่ให้มหาวิทยาลัยกรอก ว่าได้ส่งเสริมการพัฒนาการเรียนการสอนอย่างไรบ้าง มีมหาวิทยาลัยที่เขียนมาอย่างดี อ่านแล้วผมชื่นชมมาก ตัวอย่างเช่น
มหาวิทยาลัยพะเยา เขียนอธิบายความเอาใจใส่เรื่องการพัฒนาคุณภาพการสอนอย่างน่าสนใจมาก ผมคัดส่วนต้นมาให้อ่านดังนี้ “นโยบายส่งเสริมสนับสนุนการพัฒนาอาจารย์ด้านการสอน มหาวิทยาลัยพะเยามีวิสัยทัศน์คือ มหาวิทยาลัยสร้างปัญญา เพื่อนนวัตกรรมชุมชนสู่สากลอย่างยั่งยืน ซึ่งมียุทธศาสตร์สำคัญประการหนึ่ง คือ การเตรียมคนและเสริมสร้างศักยภาพคน โดยมีเป้าหมายเพื่อ ผลิดกำลังคนมีสมรรถนะมาตรฐานวิชาชีพ สามารถเรียนรู้ตลอดชีวิต มีทักษะความเป็นผู้ประกอบการหรือนักนวัตกรรม และมีความสามารถด้าน community change agent จึงกำหนดให้อาจารย์เป็นหนึ่งในปัจจัยแห่งความสำเร็จ ของการดำเนินการดังกล่าว โดยมหาวิทยาลัยมุ่ง พัฒนาอาจารย์ให้มีสมรรถนะและความเชี่ยวชาญ ทั้งด้านวิจัยชีพในศาสตร์สาขาของตน และสมรรถนะด้านการจัดการเรียนการสอน การพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยยึดหลัก จรรยาบรรณวิชาชีพอาจารย์ มหาวิทยาลัยจึงมีการกำหนด มาตรฐานสมรรถนะอาจารย์ มหาวิทยาลัยพะเยาขึ้น ภายใต้ประกาศมหาวิทยาลัยพะเยา เรื่องมาตรฐานอาจารย์มืออาชีพ พ ศ 2562 (UP-PSF) และกำหนดให้ การพัฒนาอาการมืออาชีพตามมาตรฐาน UP-PSF เป็นกลยุทธ์สำคัญของยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยด้านการเตรียมคน และเสริมสร้างศักยภาพของคน ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2562 จนถึงปัจจุบัน”
ไม่เพียงระบุหลักการเท่านั้น มหาวิทยาลัยพะเยาระบุวิธีดำเนินการ ที่ผมสรุปมา ดังนี้ ประกาศ มหาวิทยาลัยพะเยา เรื่องมาตรฐานอาจารย์มืออาชีพมหาวิทยาลัยพะเยา พ ศ 2562 มีองค์ประกอบ 3 องค์ประกอบ ได้แก่ 1 ความรู้ 2 สมรรถนะจัดการเรียนรู้ และ 3 คุณค่าของอาจารย์ ตามแนวทางการส่งเสริมคุณภาพการจัดการเรียนการสอนของอาจารย์ใน สถาบันอุดมศึกษา (PU-PSF), UK Professional Standard Framework (UK-PSF) และเพิ่มคุณลักษณะของอาจารย์ตามบริบทของมหาวิทยาลัยพะเยา อันได้แก่ สมรรถนะในการจัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนมีความสามารถในการนำความรู้และทักษะ ไปพัฒนาชุมชน สังคม และกำหนดระดับมาตรฐานอาจารย์เป็น ๔ ระดับ
การขับเคลื่อนนโยบายสู่การปฏิบัติ
ที่จริงเอกสารที่มหาวิทยาลัยพะเยาส่งมายาวกว่านี้ แต่คิดว่าเอาเพียวแค่นัชี้ก็พอจะเป็นตัวอย่างแก่มหาวิทยาลัยอื่นได้เป็นอย่างดี
เดิมผมคิดจะยกตัวอย่างหลายมหาวิทยาลัย แต่เกรงว่าบันทึกนี้จะยาวเกินไป จึงขอเพียงเอ่ยชื่อมหาวิทยาลัยที่เอาจริงเอาจังเรื่องพัฒนาการสอน ได้แก่ มจธ., มทส., มศว., มสธ., มอ. เป็นต้น
วิจารณ์ พานิช
๒๖ ก.พ. ๖๗
ไม่มีความเห็น