๔๗. คุณค่าของใบไม้

        โคกหนองนา ปรับระบบน้ำใหม่ เปลี่ยนเครื่องปั๊มให้ใหญ่ขึ้น วางท่อต่อสายไปทั่วทุกแปลง แรงน้ำทั้งเร็วและแรง พลังขับเคลื่อนของน้ำในยามที่ร้อนแล้งแบบนี้ ทำให้ต้นไม้มีชีวิตชีวาขึ้นมาทันที

        มีทั้งแบบน้ำฉีดพ่นกระจาย มากมายยิ่งกว่าน้ำหยด แบบสปริงเก้อร์และแบบสายยาง ที่ต้องลากสายเดินรดน้ำได้ทุกที่ทุกทาง โดยอาศัยน้ำจากสระใหญ่ ที่มีปริมาณน้ำเหลือเฟือ

        เพื่อให้ต้นไม้พลิกฟื้นคืนชีพแบบกระชุ่มกระชวย ก็ต้องบำรุงปุ๋ยอินทรีย์กันสักนิด ก็ได้แต่คิดเพราะปุ๋ยหมักใบไม้ทำไม่ทัน จึงไปขอความอนุเคราะห์ที่โรงเรียน

        เมื่อขออนุญาตท่าน ผอ.เป็นที่เรียบร้อย ปฏิบัติการโกยปุ๋ยหมักจากบ่อซีเมนต์ก็เริ่มขึ้นในเช้าวันนี้ โดยมีซอร์ คนงานพม่าเป็นแม่งาน

        บ่อปุ่ยหมัก ที่มีใบไม้ล้นหลามมากกว่าทุกปี ไม่มีทีท่าจะย่อยสลายเป็นดินปุ๋ยได้เลย แต่แล้วเมื่อซอร์ขุดคุ้ยลึกลงไปราว ๑ เมตร เพื่อนำใบไม้สีทองออกไป ก็พบดินร่วนซุยสีดำ เนื้อดินละเอียดไม่มีใบไม้เจือปนอยู่เลย

        แสดงให้เห็นว่า ตลอดระยะเวลาเกือบ ๑ ปีที่ผ่านมา ไม่มีการนำดินปุ๋ยหมักใบไม้ในบ่อใหญ่นี้ไปใช้ รวมทั้งการหมักแบบธรรมชาติ ที่ใช้น้ำฝนเป็นตัวทำความชื้นก็ช่วยได้ แต่ก็ต้องใช้เวลาพอสมควร

        ความหนาแน่นของดินใต้ใบไม้ หรือชั้นล่างสุดของบ่อซีเมนต์ ยังคงเหลือดินอีกมากมายหลายสิบตัน ดินหรือปุ๋ยหมักใบไม้ที่ได้เกือบ ๕๐ กระสอบในวันนี้ เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้นในบ่อซีเมนต์ ร่องรอยหลุมที่ขุดเจาะ กลับมีใบไม้เข้าไปแทนที่ เพื่อเข้าสู่กระบวนการย่อยสลายต่อไป

        ขั้นตอนสุดท้าย คือนำดินไปใส่โคนต้นไม้ ทั้งไม้ผลและไม้ยืนต้น รวมทั้งใส่ตามกระถางไม้ดอกไม้ประดับเพื่อทดแทนดินปลูก ในแบบที่ไม่ต้องซื้อดินให้สิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย

        แต่หากจะใช้ปลูกผักในแปลง คงต้องผสมกับดินทั่วไป หรือใช้ดินปลูกที่มีส่วนผสมของอินทรีย์วัตถุช่วยด้วย ก็จะทำให้ดินมีธาตุอาหารที่เหมาะสมยิ่งขึ้น

        ขอบคุณบ่อปุ๋ยหมักของโรงเรียนที่ไม่เคยสร้างความผิดหวัง แม้ว่าจะต้องทำกิจกรรมการเกษตร ในท่ามกลางอากาศที่ร้อนที่สุดในรอบปี

ชยันต์  เพชรศรีจันทร์

๒๖  กุมภาพันธ์  ๒๕๖๗