10 เรื่องน่ารู้ของวันนักประดิษฐ์ไทย 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566

1. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 9 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงเป็นพระมหากษัตริย์เป็นพระองค์แรกของโลกที่ทรงได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายสิทธิบัตรสิ่งประดิษฐ์ เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2536  
2. สิ่งประดิษฐ์ที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงประดิษฐ์คิดค้น และได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายสิทธิบัตร คือ  “กังหันน้ำชัยพัฒนา” หรือ “เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวน้ำหมุนช้าแบบทุ่นลอย” เพื่อแก้ปัญหาน้ำเสียให้แก่เกษตรกร
3. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงเป็นทั้ง พระบิดาแห่งการประดิษฐ์ไทย และ พระบิดาแห่งการประดิษฐ์โลก ด้วยผลงานเทคโนโลยีสิ่งประดิษฐ์เพื่อการปรับปรุงคุณภาพแหล่งน้ำ เรียกว่า กังหันน้ำชัยพัฒนา
4. กังหันน้ำชัยพัฒนา คือ เทคโนโลยีสิ่งประดิษฐ์เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวน้ำเครื่องที่ 9 ของโลกที่ได้รับการจดสิทธิบัตร
5. วันที่ 2 กุมภาพันธ์ของปี ได้ถูกกำหนดให้เป็น วันนักประดิษฐ์ของไทย เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติพระพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศวร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ได้ทรงประดิษฐ์คิดค้นกังหันน้ำชัยพัฒนา เพื่อแก้ปัญหาในการประกอบอาชีพเกษตรกรรมของราษฎรและเพื่อพัฒนาประเทศ
6. กังหันน้ำชัยพัฒนา หรือ เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวน้ำหมุนช้าแบบทุ่นลอย สามารถถ่ายเทออกซิเจนได้สูงถึง 1.2 กิโลกรัมของออกซิเจนต่อแรงม้าต่อชั่วโมง เป็นเติมออกซิเจนลงไปในน้ำและทำให้เกิดการหมุนเวียนของออกซิเจนมากขึ้น 
7. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร หรือพ่อหลวงของไทย ทรงได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายสิทธิบัตรนวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์อีกหลายอย่างจำนวน 11 อย่าง ได้แก่ 
   • กังหันน้ำชัยพัฒนา
   • น้ำมันไบโอดีเซล หรือ การใช้น้ำมันปาล์มกลั่นบริสุทธิ์เป็นน้ำมันเชื้อเพลิงสำหรับเครื่องยนต์ดีเซล
   • โครงการแกล้งดิน หรือ กระบวนการปรับปรุงสภาพดินเปรี้ยวเพื่อให้เหมาะแก่การเพาะปลูก
   • เครื่องกำเนิดไฟฟ้าพลังงานจลน์ 
   • ระบบปรับปรุงคุณภาพน้ำด้วยรางพืชร่วมกับเครื่องกลเติมอากาศ
   • ฝนหลวง หรือ การดัดแปรสภาพอากาศเพื่อให้เกิดฝน
   • เครื่องกลเติมอากาศแบบอัดอากาศและดูดน้ำ
   • การใช้น้ำมันปาล์มกลั่นบริสุทธิ์เป็นน้ำมันหล่อลื่นสำหรับเครื่องยนต์สองจังหวะ
   • ภาชนะรองรับของเสียที่ขับออกจากร่างกาย
   • อุปกรณ์ควบคุมการผลักดันของเหลว
   • ระบบปรับปรุงคุณภาพน้ำด้วยรางพืชร่วมกับเครื่องกลเติมอากาศ
8. กิจกรรมเนื่องในวันนักประดิษฐ์ที่สถานศึกษาในระดับต่างๆ ทั้งมัธยมศึกษา อาชีวศึกษา และอุดมศึกษา ได้จัดทำขึ้นเป็นประจำทุกปีในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ คือ การจัดนิทรรศเฉลิมพระเกียรติเผยแพร่ผลงานสิ่งประดิษฐ์ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร การจัดประกวดสิ่งประดิษฐ์ระดับเยาวชน  การจัดนิทรรศการผลงานประดิษฐ์คิดค้นของนักวิจัยที่ได้รับรางวัลทั้งไทยและต่างประเทศ และการสัมนาและอบรมเชิงปฏิบัติการ 
9. หน่วยงานหลักที่รับผิดชอบงานวันนักประดิษฐ์ของไทย คือ สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม
10. เนื่องในวันนักประดิษฐ์ วันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ จะจัดงาน "วันนักประดิษฐ์" ขึ้นในระหว่างวันที่ 2-6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 ที่ ศูนย์นิทรรศการและการประชุมไบเทค บางนา กรุงเทพมหานคร ภายใต้แนวคิด "ขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมไทยด้วยสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรม" ประชาชน นิสิต นักศึกษา และผู้สนใจทั่วไป สามารถเข้าร่วมงานได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ