จากปัญหาซับซ้อน สู่ปัญหาโหด

 

วันที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๖๕ ผมเข้าเรียนรู้มิติใหม่ๆ ของการศึกษาวิชาชีพสุขภาพ จากการประชุมวิชาการ GIPEC 2022    ช่วง ๑๑.๑๕ -    ๑๒.๐๐ น. ได้รู้จัก ปัญหาโหด (wicked problem) และ ระบบโหด (wicked systems)    จากการบรรยายของ นพ. สาธิต ธรรมสิทธิบูรณ์  แห่ง Center for Research, Innovation and Scholarship in Health Professional Education, TEAS Children’s Hospital, Baylor College of Medicine, Texas     เรื่อง Taming Wicked Problems in Health Professional Education    

โดยท่านเสนอเครื่องมือทำเชื่องปัญหาโหด ๓ ประการคือ Systems Thinking, Design, และ Agile Teams   

ผมได้ทำความเข้าใจว่า ปัญหาโหด (wicked)  เลื่อนระดับไปจากปัญหาที่ซับซ้อน (complex)    โดยมีนิยามดังนี้ 

       

อ. หมอสาธิต บอกว่า การแก้ปัญหาโหดต้องไม่ใช้วิธีการแบบตรงไปตรงมา ตาม ppt 

และท่านบอกว่า การให้บริการสุขภาพ เป็นการทำงานในพื้นที่โหด ดังภาพ

ผมกลับมาทบทวนที่บ้าน    จึงได้โอกาสปรับ ppt ของผม ที่จะใช้พูด keynote เช้าวันที่ ๑๐  เรื่อง DE – Developmental Evaluation for HPER in Response to VUCA Health Systems   เปลี่ยนเป็น DE – Developmental Evaluation for HPER in Response to Wicked Health Systems    โดยผมชี้ว่า wicked โดยทั่วไปหมายความว่า “โหดร้าย”    แต่ผมขอชี้ว่าในที่นี้เราหมายถึง ”โหดดี”    เพราะมันเป็นเส้นทางสู่การค้นพบนวัตกรรมใหม่ๆ    หากเราจัดการเป็น   

ผมเสนอ DE เป็นเครื่องมือที่ ๔ ในการรับมือปัญหาโหดดี    ต่อจาก ๓ เครื่องมือของ อ. หมอสาธิต คือ Systems Thinking, Design, และ Agile Teams    โดยที่ทั้ง ๔ เครื่องมือ เน้นที่ปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์   ไม่มีอะไรที่ยิ่งใหญ่ไปกว่าปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์   

วิจารณ์ พานิช

๑๐ พ.ย. ๖๕