โครงการและกิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

โครงการและกิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

          สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) ได้ดำเนินการรวบรวมข้อมูลโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยได้กำหนดขอบเขตในการดำเนินงานไว้ดังนี้

          ๑. การรวบรวมข้อมูลในครั้งนี้ ดำเนินการเฉพาะโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และพระบรมวงศ์ รวม ๖ พระองค์ ดังนี้

              ๑) พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 

              ๒) พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

              ๓) สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

              ๔) สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

              ๕) สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

              ๖) สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารีฯ

          ๒. กรอบระยะเวลา

              สำนักงาน กปร. ได้รวบรวมข้อมูลโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยกำหนดกรอบระยะเวลารวบรวมข้อมูลช่วงตั้งแต่มีโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเป็นแห่งแรก เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๙๕ จนถึง ณ เดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ ที่ได้ดำเนินงานสนองพระราชดำริไปแล้ว

          ๓. ที่มาของโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

              การรวบรวมข้อมูลโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในครั้งนี้ สำนักงาน กปร. ได้กำหนดที่มาของโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จาก ๓ แหล่ง ดังนี้

              ๑) เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่ได้พระราชทานพระราชดำริโดยตรง

    ๒) เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่เกิดจากการที่ราษฎรทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาขอพระราชทานความช่วยเหลือ

    ๓) เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่หน่วยงานได้กราบบังคมทูลรายงานและ/หรือขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยเรียบร้อยแล้ว

          ๔. การแบ่งประเภทโครงการ

              สำนักงาน กปร. ได้แบ่งประเภทของโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ออกเป็น ๘ ประเภท ดังนี้

              ๑) โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ

              ๒) โครงการพัฒนาด้านการเกษตร

              ๓) โครงการพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อม

              ๔) โครงการพัฒนาด้านการส่งเสริมอาชีพ

              ๕) โครงการพัฒนาด้านสาธารณสุข

              ๖) โครงการพัฒนาด้านคมนาคม/สื่อสาร

              ๗) โครงการพัฒนาด้านสวัสดิการสังคม/การศึกษา

              ๘) โครงการพัฒนาแบบบูรณาการ และโครงการพัฒนาด้านอื่น ๆ โดยแบ่งเป็น โครงการพัฒนาแบบบูรณาการ และโครงการพัฒนาด้านอื่น ๆ 

          ๕. การรวบรวมข้อมูลแบ่งพื้นที่ออกเป็น ดังนี้

              ๑) ภาคเหนือ จำนวน ๑๗ จังหวัด ได้แก่ กำแพงเพชร เชียงราย เชียงใหม่ ตาก น่าน นครสวรรค์ พะเยา แพร่ เพชรบูรณ์ พิจิตร พิษณุโลก แม่ฮ่องสอน ลำปาง ลำพูน สุโขทัย อุตรดิตถ์ และอุทัยธานี

              ๒) ภาคกลางและกรุงเทพมหานคร จำนวน ๒๖ จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพมหานคร กาญจนบุรี จันทบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ชัยนาท ตราด นครนายก นครปฐม นนทบุรี ปทุมธานี ประจวบคีรีขันธ์ ปราจีนบุรี พระนครศรีอยุธยา เพชรบุรี ราชบุรี ระยอง ลพบุรี สมุทรปราการ สมุทรสงคราม สมุทรสาคร สระบุรี สระแก้ว สิงห์บุรี สุพรรณบุรี และอ่างทอง

              ๓) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จำนวน ๒๐ จังหวัด ได้แก่ กาฬสินธุ์ ขอนแก่น ชัยภูมิ นครพนม นครราชสีมา บึงกาฬ บุรีรัมย์ มหาสารคาม มุกดาหาร ยโสธร ร้อยเอ็ด เลย ศรีสะเกษ สกลนคร สุรินทร์ หนองคาย หนองบัวลำภู อำนาจเจริญ อุดรธานี และอุบลราชธานี

              ๔) ภาคใต้ จำนวน ๑๔ จังหวัด ได้แก่ กระบี่ ชุมพร ตรัง นครศรีธรรมราช นราธิวาส ปัตตานี พังงา พัทลุง ภูเก็ต ยะลา ระนอง สงขลา สตูล และสุราษฎร์ธานี

              ๕) ไม่ระบุภาค คือ โครงการที่ไม่ระบุพื้นที่หรือหลายพื้นที่หรือต่างประเทศ

          ๖. แหล่งข้อมูล

              สำนักงาน กปร. ได้รวบรวมข้อมูลจากส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง รวมจำนวน ๒๘ หน่วยงาน ประกอบด้วย

              ๑) แหล่งข้อมูลหลัก มาจาก ๕ หน่วยงาน ได้แก่ สำนักงาน กปร. มูลนิธิชัยพัฒนา กรมชลประทาน จังหวัด กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน

              ๒) แหล่งข้อมูลจากส่วนราชการต่าง ๆ จำนวน ๒๓ หน่วยงาน สำหรับใช้ในการตรวจสอบและยืนยันความถูกต้อง ครบถ้วน สมบูรณ์ของข้อมูล 

              อย่างไรก็ตาม การรวบรวมข้อมูลโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ไม่รวมถึงโครงการเฉลิมพระเกียรติของส่วนราชการต่าง ๆ 

 

๗. หลักในการนับจำนวนโครงการ

              ๑) โครงการที่ดำเนินการภายใต้ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ นับเป็น ๑ โครงการ

              ๒) อ่างเก็บน้ำหรือฝายพร้อมระบบส่งน้ำ นับเป็น ๑ โครงการ

              ๓) โครงการขนาดใหญ่ด้านแหล่งน้ำ ถ้ามีโครงการย่อยให้นับแยกโครงการย่อยเป็น ๑ โครงการ ยกเว้นกิจกรรมที่ดำเนินการซ้ำในพื้นที่เดิม เช่น มีการขุดลอกในคลองนั้นแล้ว และมีการขุดลอกคลองนั้นซ้ำอีกครั้ง จะนับเป็น ๑ โครงการ

              ๔) โครงการในลักษณะบูรณาการ ภายใต้โครงการขนาดใหญ่ นับเป็น ๑ โครงการ

๘. สรุปจำนวนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

    สำนักงาน กปร. ได้รวบรวมโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ณ เดือนกรกฎาคม ๒๕๖๓ มีจำนวนทั้งสิ้น ๔,๘๗๗ โครงการ แยกเป็นภาคและการพัฒนาด้านต่าง ๆ ตามตารางสรุปได้ ดังนี้

ตารางสรุปจำนวนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

การพัฒนาด้าน	ภาคเหนือ	ภาคกลาง	ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ	ภาคใต้	ไม่ระบุพื้นที่	รวม
๑. โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ	๑,๓๑๐	๕๒๓	๘๘๙	๖๖๓	๑	๓,๓๘๖
๒. โครงการพัฒนาด้านการเกษตร	๔๒	๔๓	๒๙	๒๘	๐	๑๔๒
๓. โครงการพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อม	๗๒	๔๑	๔๗	๓๘	๑	๑๙๙
๔. โครงการพัฒนาด้านส่งเสริมอาชีพ	๙๑	๒๙	๑๓๑	๙๕	๑	๓๔๗
๕. โครงการพัฒนาด้านสาธารณสุข	๑๖	๑๖	๗	๘	๑๒	๕๙
๖. โครงการพัฒนาด้านคมนาคม/สื่อสาร	๒๔	๒๒	๑๖	๒๒	๐	๘๔
๗. โครงการพัฒนาด้านสวัสดิการสังคม/การศึกษา	๑๙๙	๗๖	๕๗	๖๓	๔	๓๙๙
๘. โครงการพัฒนาแบบบูรณาการ/อื่น ๆ	๑๐๗	๕๘	๔๘	๓๗	๑๑	๒๖๑
รวม	๑,๘๖๑	๘๐๘	๑,๒๒๔	๙๕๔	๓๐	๔,๘๗๗

ที่มา :  สำนักงาน กปร. (กรกฎาคม ๒๕๖๓)

 

แหล่งอ้างอิง

สำนักงาน กปร. (กรกฎาคม ๒๕๖๓). สรุปจำนวนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. (เอกสารอัดสำเนา)

เมธา หริมเทพาธิป, รวิช ตาแก้ว และคณะ. (๒๕๖๔). "สังคมแห่งการแบ่งปันตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง : การศึกษาเชิงวิเคราะห์ วิจักษ์ และวิธาน". รายงานการวิจัย. กรุงเทพฯ : ศปป.๕ กอ.รมน. และ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา. หน้า ๔๕ - ๕๗.