ประวัติหลวงพ่อตากฟ้า (หลวงพ่อหิน)
ศ.ดร.เชษฐ์ ติงสัญชลี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้อธิบายลักษณะทางประติมานวิทยาของหลวงพ่อตากฟ้า (หลวงพ่อหิน) ไว้ดังนี้
“พระพุทธรูปที่วัดตากฟ้า พระอารามหลวง เป็นพระพุทธรูปที่เก่าแก่ไปถึงสมัยอยุธยาตอนกลาง พระพักตร์รูปไข่ที่แสดงให้เห็นอิทธิพลของศิลปะสุโขทัย ที่มีบทบาทมาตั้งแต่สมัยอู่ทองรุ่นที่สามแล้ว ทว่าพระวรกายบอบบางตามอิทธิพลสุโขทัย ไม่ได้ใหญ่ท้วม จึงน่าจะมีอายุอ่อนลงมาจากสมัยอู่ทอง การที่มีชายจีวรยาวจนถึงพระนาภี ประทับนั่งขัดสมาธิราบและการแสดงปางมารวิชัย ถือเป็นลักษณะปกติในศิลปะอยุธยา”
แต่เดิมนั้นเชื่อว่าอยู่ที่เมืองเก่าเวสาลี ในอำเภอไพศาลี จังหวัดนครสวรรค์ ต่อมาได้ไปประดิษฐาน ณ วัดหินปักทุ่ง อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี ในระหว่างปี ๒๕๐๐-๒๕๐๔ ตลอดเวลา ๔ ปี ที่อยู่มีเหตุกการณ์ฝนตกมาก หมู่บ้านหินปักทุ่งเกิดน้ำท่วมติดต่อกันถึง ๔ ปี เจ้าอาวาสวัดหินปักทุ่งในขณะนั้นสงสารชาวบ้านที่ทำนาไม่ได้ข้าว ขณะเดียวกันที่ตากฟ้านั้นฝนแล้ง ปลูกพืชพันธุ์ธัญญาหารอะไรไม่ได้ ชาวตากฟ้าได้ยินข่าวว่ามีพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ทำให้ฝนตกได้ จึงได้จัดส่งตัวแทนนำโดยพระขุนทอง อริญฺชโย (เคืองสาร) ผู้ดูแลสำนักสงฆ์ตากฟ้าขณะนั้น พร้อมด้วยนายสิงห์ สมศรี, นายจัด กลิ่นบุญ, นายเชิญ ประทุมวัน และคณะร่วมเดินทางไปยัง
วัดหินปักทุ่ง เข้าพบท่านเจ้าอาวาสวัดหินปักทุ่ง แจ้งความประสงค์ให้ท่านทราบ ท่านก็เมตตามอบพระพุทธรูปองค์นี้ให้กับชาวอำเภอตากฟ้า
ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาหลวงพ่อตากฟ้าก็ได้มาประดิษฐานอยู่ ณ วัดตากฟ้า พ.ศ. ๒๕๐๔–๒๕๓๔ หลวงพ่อตากฟ้าจะตั้งประดิษฐานอยู่บริเวณหน้าอาคารกองอำนวยการเดิม ประชาชนที่เคารพศรัทธาก็จะนำพวงมาลัย ดอกไม้ ธูป เทียน มากราบไหว้บูชาอธิษฐานขอสิ่งที่ตนปรารถนากันอยู่เป็นประจำ ระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๓๕-๒๕๓๙ นายเฮง เฉลิมสุข และครอบครัว ได้สร้างวิหารถวายหลวงพ่อตากฟ้า ๑ หลัง บริเวณระฆังใหญ่ เมื่อสร้างเสร็จเรียบร้อยก็ได้นิมนต์มาไว้ที่วิหารนั้น
พ.ศ. ๒๕๓๙ พระศรีสุทธิเวที (ริด ริตเวที ป.ธ.๙) เจ้าอาวาสวัดตากฟ้า ได้บูรณะหลวงพ่อตากฟ้า ด้วยการพอกปูนหุ้มองค์เดิมพร้อมทั้งใส่พระเกตุมาลารัศมี พร้อมทั้งก่อสร้างพระมณฑปเฉลิมพระเกียรติ ๕๐ ปี ทรงครองสิริราชสมบัติ และได้อาราธนาขึ้นประดิษฐาน และทำพิธีบวงสรวงเปลี่ยนชื่อเป็นหลวงพ่อตากฟ้า ให้เป็นอุดมมงคลสมกับเป็นพระของประชาชนชาวตากฟ้า ประชาชนได้สักการะบูชาตลอดมา
พ.ศ. ๒๕๕๙ พระเทพปัญญาภรณ์ (ริด ริตเวที ป.ธ.๙) เจ้าอาวาสวัดตากฟ้า
พระอารามหลวง ได้สร้างพระมหาเจดีย์บูชาพระคุณพ่อ และได้อาราธนาหลวงพ่อตากฟ้าประดิษฐาน ณ พระมหาเจดีย์บูชาพระคุณพ่อ ให้ประชาชนได้สักการบูชาได้สะดวกยิ่งขึ้น
___________________________
ขอบคุณข้อมูลจาก:
หนังสือทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์
#หนังสือชุมชนโบราณสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่ตากฟ้า จังหวัดนครสวรรค์
ทะเบียนประวัติโบราณวัตถุในพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์
มรดกทางวัฒนธรรมวัดตากฟ้า พระอารามหลวง อำเภอตากฟ้า จังหวัดนครสวรรค์