๒๕๒. โคกหนองนา ...พาเพลินและพอเพียง

เมื่อผมเห็นคุณค่าของน้ำและดินอย่างมากมาย ที่รายล้อมอยู่รอบโรงเรียน จึงทำวิกฤติให้เป็นโอกาส ทำโรงเรียนเล็กๆให้สามารถสร้างกิจกรรม “เกษตรอินทรีย์” ตามวิถีทางแบบพอเพียง

การพัฒนาโรงเรียนแบบค่อยเป็นค่อยไป ตามบริบทที่แท้จริง อย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง ย่อมส่งผลดีต่องานอาคารสถานที่ แหล่งเรียนรู้และสิ่งแวดล้อม

เมื่อผมเห็นคุณค่าของน้ำและดินอย่างมากมาย ที่รายล้อมอยู่รอบโรงเรียน จึงทำวิกฤติให้เป็นโอกาส ทำโรงเรียนเล็กๆให้สามารถสร้างกิจกรรม “เกษตรอินทรีย์” ตามวิถีทางแบบพอเพียง

กาลเวลาล่วงเลย ประสบการณ์ยิ่งแข็งแกร่ง ผมจึงแบ่งเวลาเพื่อขยับขยายโครงการงานเกษตรในโรงเรียน ปรับแผนผังและวางระบบให้ครบวงจร โดยมีสระน้ำเป็นศูนย์กลาง

จึงมีความใกล้เคียงกับหลักการ”ทฤษฎีใหม่” โดยใช้พื้นที่อย่างสมประโยชน์ มีทั้งไร่นาสวนผสม บ่อปลา แปลงผักปลอดสารพิษ และเพิ่มเติมทักษะชีวิต “การทำนา”แก่นักเรียน...ทุกปี

เมื่อตีกรอบวางขอบคันกั้นแบ่งระหว่างสระน้ำและพื้นที่ทำการเกษตรเป็นที่เรียบร้อย ผมจึงเริ่มศึกษาเรื่องราวของ”โคกหนองนา”อย่างจริงจัง ตั้งแต่ปี ๒๕๖๒ เป็นต้นมา...

ถึงแม้จะไม่มีความคืบหน้าอย่างเด่นชัด แต่การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมยังดำรงอยู่อย่างมั่นคง บนโคกอันกว้างใหญ่ ต้นไม้หลายสายพันธุ์เติบโตขึ้น พร้อมๆกับผักตบชวาในสระน้ำที่หายไป

คันสระสวยงามด้วยดอกเฟื่องฟ้า ทอดยาวตลอดแนวจนถึงสระบัวหลวง ที่ชุมชนใช้เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ ผมเดินชมครั้งคราใดรู้สึกเพลิดเพลินทุกครั้ง

ผมตื่นจากภวังค์เมื่อเสียงโทรศัพท์ดังขึ้น เป็นเสียงของศึกษานิเทศก์สาวสวยของเขตพื้นที่การศึกษา ผมไม่ได้คิดว่าเป็นการโทรมาทวงงาน เพราะผมไม่มีงานคั่งค้างแต่อย่างใด

“สวัสดีค่ะ ผอ.หนูมีเรื่องรบกวนขอปรึกษาเกี่ยวกับโครงการโคกหนองนาค่ะ”

“ครับ” ผมคิดได้ในตอนนั้น ท่านศน.รู้ได้อย่างไร?ว่าผมทำเรื่องนี้ในที่ดิน “๔ ไร่ใกล้เกษียณ” หรือโคกหนองนาสวนป่าในฝันของผม แต่ในที่สุดแล้ว ที่ ศน.โทรมาไม่ได้เกี่ยวข้องกันเลยกับเรื่องส่วนตัว

“เขตฯกำลังคัดเลือกโรงเรียนเข้าโครงการโคกหนองนา อำเภอละ ๒ โรงเรียน หนูเคยเห็นโรงเรียนผอ.มีบริบทที่เหมาะสมมาก จึงโทรมาปรึกษา เผื่อว่าผอ.จะสนใจที่จะเข้าร่วมโครงการฯ”

“พอดีผอ.เหลือเวลาทำงานอีก ๑๖ เดือนเท่านั้นเอง ถ้าเข้าโครงการพัฒนางานโคกหนองนาแล้ว จะทำให้เวลาในการขับเคลื่อนเรื่องนี้ไม่เพียงพอหรือเปล่า เดี๋ยวจะทำให้งานสำคัญของเขตเสียหาย”

ท่านศน.เงียบไป..ผมยังไม่พูดอะไร ใจก็คิดว่าโคกหนองนาโมเดล กำลังเป็นนโยบายหลักของสพฐ. ที่รอการพัฒนาอย่างเป็นรูปธรรมในโรงเรียนคุณภาพชุมชน

“โรงเรียนบ้านหนองผือ เป็นโรงเรียนเล็กๆ แต่ท่านศน.กรุณาให้เกียรติโทรมา ให้โอกาสได้ทำเรื่องสำคัญแบบนี้ ไม่ใช่ว่าที่ไหนก็ทำได้ สำหรับผมได้ทำเรื่องนี้มานานหลายปีแล้ว”

“นั่นน่ะสิคะ หนูก็คิดถึงโรงเรียนของผอ.นี่แหละ”

“ถ้า ศน.ไม่กังวลเรื่องที่ผอ.ใกล้จะเกษียณ ก็ลองไปพิจารณาดูก็ได้นะครับ ผมยินดีให้ความร่วมมือ ยังไงก็ตาม แม้ว่าผมจะเกษียณไปแล้ว โคกหนองนาก็น่าจะยังมีอยู่ต่อไป เพราะผู้ใหญ่บ้านท่านเป็นกรรมการสถานศึกษา ท่านมีความรู้และให้การสนับสนุนเรื่องนี้มาโดยตลอดครับ”

“ค่ะ ผอ.แล้วหนูจะส่งเอกสารมานะคะ”

วันนี้...วันที่เปิดเรียนมาได้ ๒ สัปดาห์ นักเรียนช่วยกันจัดทำแปลงผักเป็นที่เรียบร้อย ไหนๆฝนฟ้าก็เป็นใจ ผมจึงถือโอกาสหว่านเมล็ดผักลงไป มีทั้งผักกาด กวางตุ้ง ผักบุ้งและพริกขี้หนู

อากาศที่ร้อนอบอ้าว ทำให้ผมต้องนั่งพักรับลมเย็นๆที่ศาลาริมน้ำ ช่วยให้ผ่อนคลายหายจากอาการที่เหน็ดเหนื่อย สายตากวาดไปรอบๆสระน้ำ รู้สึกชื่นฉ่ำในหัวใจดีจริงๆ

ไม่แน่ใจว่า เขตพื้นที่ฯจะพิจารณาให้โรงเรียนเข้าโครงการ “โคกหนองนา”หรือไม่ ขอแค่ใจไม่ต้องคาดหวัง อยู่กับปัจจุบันและทำให้ดีที่สุดในทุกๆวัน.. ด้วยความเพลิดเพลินและพอเพียง

ชยันต์ เพชรศรีจันทร์

๒๙ พฤษภาคม ๒๕๖๕