รัฐล้มเหลว (failed state)

รัฐล้มเหลว หรือรัฐที่ล้มละลาย หรือรัฐเปราะบาง หรืออ่อนแอ (failed state) หมายถึง รัฐที่ไม่สามารถบริหารการปกครองได้อย่างมีประสิทธิภาพ หรือไม่สามารถดำรงรักษาไว้ซึ่งความสงบเรียบร้อยภายใน มีความขัดแย้งทางการเมืองและสังคมอย่างรุนแรง มีการเปลี่ยนรัฐบาลบ่อย รัฐบาลและกลไกรัฐขาดความมั่นคงและประสิทธิภาพ จนไม่สามารถบริหารประเทศและแก้ปัญหาต่าง ๆ ให้ประสบผลสำเร็จได้, วิกิพีเดีย

กล่าวโดยย่อ Failed State ก็คือรัฐที่มีความขัดแย้งทางการเมืองและสังคมอย่างรุนแรง มีการเปลี่ยนรัฐบาลบ่อย รัฐบาลและกลไกรัฐขาดความมั่นคง 

หมายถึงรัฐที่มีลักษณะแตกสลาย (disintigrated) ไปจนถึงจุดที่ความรับผิดชอบและเงื่อนไขพื้นฐานต่างๆ ของรัฐบาลที่เป็น ‘องค์อธิปัตย์’ นั้นไม่สามารถทำงานหรือทำหน้าที่ได้อย่างถูกต้องเหมาะสมอีกต่อไป แต่ Failed State ไม่ได้เกิดขึ้นง่ายๆ เพราะก่อนหน้าที่รัฐจะล้มเหลว รัฐต้องเกิดสภาวะ ‘เปราะบาง’ (เรียกว่า Fragile State หรือ Weak State) ขึ้นมาก่อน แล้วก็ต้องเกิดขึ้นเป็นเวลายาวนานพอสมควร รวมทั้งเปราะบางมากขึ้นเรื่อยๆ ด้วยข้ึนเป็นเวลายาวนานพอสมควร รวมทั้งเปราะบางมากขึ้นเรื่อยๆ ด้วย

“รัฐที่ล้มเหลว” คือสภาวะที่รัฐไม่สามารถรักษาศักยภาพในการบังคับใช้กฎหมายเอาไว้ได้เลย กล่าวคือไม่มีหน่วยงานใดที่ประชาชนไว้วางใจมอบอำนาจให้ทำงานในลักษณะที่มีประสิทธิภาพและเป็นไปตามขั้นตอนของกฎหมายท่ามกลางความระส่ำระสายของโครงสร้างภายในประเทศ ณ ขณะนั้น เช่น การบังคับใช้กฎหมาย สิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชน หรือความมั่นคงทางเศรษฐกิจ การจัดการกับการทุจริตในระบอบการปกครอง รวมถึงการแทรกซึมของกลุ่มผู้ติดอาวุธและใช้ความรุนแรง (ณัชชา, 2562)

 

อ้างอิง

Failed State: รัฐที่ล้มละลาย, ประชาไท Prachatai.com, 7 ตุลาคม 2551,  https://prachatai.com/journal/2008/10/18458 

รัฐที่ล่มสลายในยุค 4.0 โดย ดร. ณัชชา สุขะวัธนกุล, คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, ใน กรุงเทพธุรกิจ, 8 สิงหาคม 2562, https://www.bangkokbiznews.com/blogs/columnist/122856

ประเทศไทยมีโอกาสจะเป็นรัฐล้มเหลวหรือไม่, สยามรัฐ, 17 มกราคม 2563, https://siamrath.co.th/n/126927 

prajak kong on Twitter: “ตามนิยามแล้วประเทศเราไม่ได้เป็น “รัฐล้มเหลว”, 7 มีนาคม 2563, 

“Deep State” ทำให้เป็น “Failed State”, ผู้จัดการออนไลน์, 31 กรกฎาคม 2563, https://mgronline.com/daily/detail/9630000078333 

รัฐเปราะบาง-กับการปิดทองหลังพระที่ล้มเหลว, โดย Tomorn Sookprecha, The MATTER, 9 กรกฎาคม 2564, https://thematter.co/thinkers/why-good-things-without-announcement-from-government-fail/148549

ไทยวิกฤต : การบริหารภัยพิบัติที่ล้มเหลว คือทางไปสู่รัฐล้มเหลว, Matichon, 17 กรกฎาคม 2564, https://www.matichon.co.th/article/news_2834711