เสรีภาพอันแท้จริง...ต้องอยู่ภายใต้การควบคุมของเขาเท่านั้น : คนแคระ

เสรีภาพอันแท้จริง...ไม่ว่าจะเป็นในรูปแบบใดก็ตาม ย่อมมีเงื่อนไขสำคัญประการหนึ่งนั่นคือ ต้องอยู่ภายใต้การควบคุมของเขาเท่านั้น

“คนแคระ”นวนิยายของ วิภาส ศรีทอง เป็นหนังสือที่หยิบเอาปัญหาระหว่างมนุษย์ ผู้ขึ้นชื่อว่าเป็นสัตว์สังคมมาสร้างสรรค์เป็นงานเขียนที่เปิดเผยให้เห็นความโดดเดี่ยวอ้างว้าง การโหยหาสัมพันธภาพระหว่างมนุษย์ การถูกลิดรอนสิทธิและเสรีภาพ ความปรารถนาเบื้องลึกของจิตใจมนุษย์ที่ขาดมโนสำนึก และขาดความตระหนักถึงคุณค่าความเป็นมนุษย์

วิภาส ศรีทอง ได้เล่าเรื่องราวของ ‘เกริก’ อดีตนักศึกษาแพทย์ที่ไม่จบการศึกษา ผู้ได้รับมรดกมากมายจากครอบครัวซึ่งมีฐานะมั่นคง รวมถึงตึกสามชั้นห่างไกลผู้คนที่เกริกใช้สร้าง ‘กรง’ ขึ้น เมื่อความคิด “อยากจับใครสักคนมาขังไว้ในกรง”คือความปรารถอันแรงกล้าของเขา เกริกวางแผนลักพาตัว ‘คนแคระ’ ชายร่างกายพิการมาขังไว้ในกรง และปฏิบัติกับคนแคระเช่น “แขก” คนสำคัญ จนก่อเกิดความสัมพันธ์อันยากจะเข้าใจ เกริกดูแลคนแคระเป็นอย่างดี โดยไม่มีเจตนาจะทำร้ายทารุณ ในขณะที่คนแคระเฝ้าฝันถึงอิสรภาพทุกคืนวัน แม้สภาพความเป็นอยู่ในกรงจะสุขสบายกว่าที่ที่เขาเคยอยู่ก็ตาม ผู้ที่มีส่วนรู้เห็นใน ‘อาชญากรรม’ ครั้งนี้คือสองเพื่อนสนิทตั้งแต่สมัยเรียนของเกริก นั่นคือ ‘พิชิต’ ชายหนุ่มที่กำลังตกอยู่ในความสับสนของชีวิตหลังจากต้องสูญเสียภรรยาอันเป็นที่รัก และ ‘นุช’ หญิงสาวที่กำลังจะล้มเหลวในอาชีพศิลปิน คนทั้งสามต่างช่วยกันดูแลและใช้คนแคระในการสร้างความหมายให้ตัวเองด้วยวิธีการที่แตกต่างกัน โดยวางเชยต่อเสียงร้องอันทุกข์ทรมาน เสียงอ้อนวอนขออิสรภาพของคนแคระ และไม่รู้สึกตัวต่อสิ่งที่ตนเป็นและกระทำอยู่

“คนแคระ” ได้รับรางวัลซีไรต์ประจำปี พ.ศ. ๒๕๕๕ เป็นนวนิยายสีเทาหม่นที่สร้างความหวาดหวั่น ความขมขื่นให้ผู้อ่านไม่น้อย และเป็นนวนิยายที่สร้างปรากฏการณ์ในแวดวงวรรณกรรมไทย เพราะด้วยกลวิธีการเล่าเรื่องอันเนิบช้าในการบรรยายพฤติกรรมตัวละคร ทำให้ผู้อ่านได้เข้าถึงอารมณ์ความรู้สึก เข้าถึงภาวะความเจ็บปวด และอ้างว้างของตัวละคร จนผู้อ่านรู้สึกท้าทายและหวาดหวั่นไปพร้อม ๆ กัน นอกจากนี้ ยังทำให้ผู้อ่านเห็นในสิ่งที่ในโลกความเป็นจริงไม่สามารถทำได้ เพราะอยู่ภายใต้หลักของศีลธรรม และกฎหมายข้อบังคับของสังคม

แม้ “คนแคระ” จะไม่ใช่นวนิยายที่ให้ความบันเทิงเช่นหนังสือวรรณกรรมหรือนวนิยายทั่ว ๆ ไป แต่ด้วยกลวิธีการเล่าเรื่องและโครงสร้างของเรื่องอันแปลกใหม่ สะเทือนอารมณ์ และการสอดแทรกปัญหาความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย เป็นจุดเด่นที่ทำให้ “คนแคระ” เป็นนวนิยายสีเทาหม่นในดวงใจของผู้อ่านหลายคน อาจกล่าวได้ว่า หนังสือเล่มนี้มีความครบถ้วนทั้งเนื้อหาสาระ แง่คิด และสะเทือนอารมณ์ สมควรแก่การยกให้เป็นหนังสือดีที่ไม่ควรพลาด