เศษเดนสังคมที่ถูกพิพากษากับชะตาชีวิตที่ไม่อาจลิขิตได้

ชายหนุ่มที่ถูกประณามว่าเอาแม่เลี้ยงเสติไม่ดีเป็นเมีย เป็นขี้ปากชาวบ้านทั้งตำบล

        ฟัก ชายหนุ่มอาศัยอยู่ลานโรงลิเกภายในวัดกับพ่อเพียงสองคน ชื่อตาฟูเป็นภารโรงที่โรงเรียน แต่ก่อนฟักถูกยกย่องให้เป็นตัวอย่างของสังคม ตอนที่บวชเรียนฟักสามารถศึกษาพระธรรมได้ในเวลาอันรวดเร็วแต่ก็ได้สึกออกมาก่อนเพราะฟักอยากช่วยงานพ่อ เขาก็ยังปฏิบัติตัวอยู่ในศีลเสมอมา ไม่เคยคิดร้ายต่อผู้อื่น เป็นคนดีของสังคม ตอนที่ต้องไปเกณฑ์ทหารใช้เวลาหลายปี เขาเพียรส่งเงินทุกบาทกลับมาให้พ่อ แต่เงินนี้ทำให้พ่อเขามัวเมาในกิเลสและได้มีเมียสาวที่สติไม่เต็มชื่อ สมทรง  

              เวลาผ่านไปไม่นานนักตาฟูได้จากฟักไป จึงเป็นหน้าที่ฟักต้องดูแลแม่เลี้ยงคนนี้เพราะเขาสงสารเธอ ด้วยความที่สติไม่ดีเธอเรียกฟักว่าเป็นผัว ทุกคนเลยเข้าใจผิด คิดว่าฟักได้สมทรงเป็นเมียจริง ๆ เธอมักแก้ผ้าให้คนอื่นดู และจะต้องเป็นฟักที่ไล่ต้อนไม่ให้เธอทำอย่างนั้น แต่กลายเป็นว่าชาวบ้านมาเห็นในลักษณะที่ฟักปลุกปล้ำเธอ ข่าวก็ยิ่งเสื่อมเสียลงเรื่อย ๆ ฟักพยายามปฏิเสธแต่ก็ไม่มีใครเชื่อ ฟักเหมือนคนไร้ตัวตนไม่มีใครคบหาด้วย

        ฟักเอาเวลามาทุ่มเทกับงานการเป็นภารโรงต่อจากพ่ออย่างหนักเพื่อจะได้ไม่คิดมากกับเรื่องที่เกิดขึ้น เขายังปฏิบัติตัวอยู่ในศีลธรรมเสมอแม้คนอื่นจะดูแคลนเขา แต่เขากลับลืมมันไม่ได้ ในวันเผาศพตาฟูไม่มีใครมาร่วมงาน มีแค่สัปเหร่อไข่ที่มาและเป็นที่ปรับทุกข์ให้กับฟัก ลุงไข่เห็นฟักเสียใจเรื่องพ่อก็ได้ชวนกินเหล้าย้อมใจ แต่นี้กลายเป็นจุดเปลี่ยนของฟัก

        ฟักกลายเป็นคนติดเหล้า เพราะเหล้าทำให้เขาได้หลับสนิทไม่ต้องทรมาน มีความกล้ามากขึ้น ฟักติดเหล้าเสียจนหลวงพ่อต้องมาขอบิณฑบาตเรื่องนี้ ฟักรับปากที่จะเลิกเหล้าแต่ความทรมานทำให้เขาเลิกไม่ได้ ฟักกลายเป็นคนสับปลับและอกตัญญูต่อหลวงตา ต่อมาฟักถูกไล่ออกจากงาน นานวันเงินกินเหล้าก็หมด ฟักได้ไปเบิกเงินเดือนที่ฝากไว้กับครูใหญ่ แต่ครูใหญ่กลับโกงเงินทั้งหมด ฟักก็ได้ป่าวประกาศว่าครูใหญ่โกงเงิน ชาวบ้านต่างไม่เชื่อคำพูดฟัก ฟักเอะอะโวยวายจนถูกจับขังคุกเพื่อดัดนิสัย ในตอนนั้นฟักเป็นเหมือนเศษสวะที่สังคมไม่ต้องการ แม้กระทั้งวันที่ตาย ฟักยังเป็นแค่ศพทดลองเตาเผาที่ชาวบ้านสร้างขึ้นใหม่เท่านั้นเอง

        คำพิพากษา เป็นหนังสือที่ดี มีคุณค่าสะท้อนให้เห็นถึงสังคมที่เป็นอยู่ ได้สะท้อนให้เห็นถึงชีวิตที่ต้องเป็นอยู่ของคนที่ถูกมองว่าเป็นเศษสวะของสังคม แสดงให้เห็นอีกด้านที่มืดบอดของมนุษย์ เป็นหนังสือที่อ่านได้เพลินน่าติดตาม เนื้อหาชวนอ่าน มีการเรียบเรียงเรื่องราวที่อ่านได้เข้าใจง่าย “หมาแมวคนเขาเอามาปล่อยวัด เรายังเลี้ยงเอาไว้ได้ นี่คนด้วยกันแท้ ๆ เขามาขอที่พึ่งเราจะไม่รับเชียวหรือ” ประทับใจเพราะ เป็นประโยคที่แสดงให้เห็นความเมตตาที่หลวงพ่อมีแก่พ่อกับฟัก จะเห็นได้ว่าความเมตตาเล็ก ๆ น้อย ๆ นี้สามารถสร้างคนดีให้กับสังคมได้ การมีเมตตาจะทำให้โลกน่าอยู่มากยิ่งขึ้น


จาก คำพิพากษา ผู้แต่ง ชาติ กอบจิตติ จำนวน ๓๓๖ หน้า