ปัญหาสุขภาพที่มากับ COVID-19 : ผิวแห้งจากการฟอกล้างมือบ่อย การระคายเคือง และผื่นแพ้สัมผัส

"ล้างมือบ่อยๆ ล้างมือบ่อยๆ"  หรือแม้แต่ "ล้างมือ 7 ขั้นตอน อย่างถูกวิธี" เป็น New normal ที่ต้องใส่ใจปฏิบัติและบอกต่อในช่วงมีการแพร่ระบาดของไวรัส สำคัญเท่าๆ กับการใส่หน้ากาก และ social distancing เพราะมือที่เราใช้หยิบจับก็เป็นตัวกลางนำพาเชื้อโรคมาสู่ร่างกายได้ ผลการวิจัยชี้ว่าการล้างมือด้วยสบู่เพื่อลดปริมาณเชื้อต้องฟอกนานระดับนึงถึงจะ Effective แต่สิ่งที่ตามมาอย่างเลี่ยงไม่ได้ คือ เมื่อเราหมั่นล้างมือด้วยแอลกอฮอล์เจล หรือฟอกด้วยสบู่นานกว่าปกติทำให้ผิวหนังที่มือและเล็บแห้ง สาก และลอก หรือบางรายแห้งแตกและรู้สึกแสบนั่นเป็นสัญญานของความผิดปกติที่ไม่ควรละเลย เพราะอาจสัมพันธ์กับภาวะ Dry skin, Allergic dermatitis, Contact dermatitis ได้ วิธีปฏิบัติเพื่อสุขภาพที่ดี คือ

1.ทดสอบปฏิกิริยาแพ้ก่อน โดยหากเป็นไปได้ควร Test แอลกอฮอล์เจลก่อนใช้ โดยเฉพาะผู้มีโรคภูมิแพ้ และ/หรือมีโรคแพ้สัมผัสเป็นโรคประจำตัว ทั้งนี้ควรเลือกชนิด Hypoallergenic หรือผสมสีและกลิ่นน้อยที่สุด

2.ตรวจสอบความน่าเชื่อถือ ราคา วันผลิตและวันหมดอายุ บรรจุภัณฑ์ แหล่งผลิต ส่วนผสม ความเข้มข้น สี กลิ่น สัญลักษณ์มาตรฐานรับรองก่อนซื้อ โดยเฉพาะสารเคมีในน้ำหอมที่เป็นส่วนผสมในสบู่และเจลมักเป็นสาเหตุของอาการแพ้ที่พบบ่อย

3.Alcohol ที่มีฤทธิ์ต่อเชื้อไวรัสได้ต้องมีความเข้มข้นตั้งแต่ 70% ขึ้นไป การล้างหนึ่งครั้งควรกดใช้ในปริมาณที่เหมาะสม ไม่มากหรือน้อยเกินไป กะให้สามารถเกลี่ยได้ทั่วมือจนถึงข้อมือ ทั้งนี้ซอกนิ้วมือ รอยพับที่ข้อมือ มักเป็นจุดที่เสี่ยงต่อการแพ้

4.หากอยู่ที่บ้านส่วนตัวที่ไม่ได้ไปพบปะใครหรือมีความเสี่ยงน้อย การล้างมือด้วยน้ำและสบู่อ่อนๆ จะเพิ่มความชุ่มชื้นได้มากกว่าออลกอฮอล์ แม้ว่าประสิทธิภาพจะไม่เท่าแอลกอฮอล์ก็ตาม

5.ในรายที่มีอาการผิวแห้งธรรมดาควรหมั่นทาโลชั่นบำรุงผิวและเพิ่มความชุ่มชื้น

6.ในรายที่แห้งมีผื่นแดงสงสัยแพ้ "ควรหยุดใช้ผลิตภัณฑ์ต้นเหตุทันที หรือกลับไปใช้ตัวที่ไม่แพ้" ส่วนอาการแพ้หรือผื่นนั้นรักษาด้วยการทายาแก้แพ้ หากผื่นลุกลามมากอาจต้องปรึกษาแพทย์เพื่อใช้ยาชนิดรับประทาน ซึ่งยาทาลดอาการแพ้บางชนิดอาจผสม Steroid อ่อนๆ ในระดับความเข้มข้นต่างๆ ***เนื่องจาก Steroid เป็นยาอันตรายยานี้จึงควรให้แพทย์เป็นผู้พิจารณาสั่งยาเท่านั้น ทั้งนี้เพื่อประเมินข้อห้ามในการใช้ยา นัดติดตามผลการรักษา ผลข้างเคียง พิจารณาหยุดยาหรือปรับความเข้มข้นยาอย่างปลอดภัย*** ภายใต้หลักการ "ถูกที่ ถูกขนาด รีบใช้ รีบหยุด" 

7.ในรายที่แห้งมากจนมีอาการลอก แตก เลือดออก การใช้ยาอาจต้องพิถีพิถันมากขึ้น แพทย์จะเลือกใช้ชนิดที่ออกฤทธิ์รักษาอาการแพ้และแผลไปด้วยกัน ทั้งนี้ต้องรักษาความสะอาดและระวังการติดเชื้อ หากติดเชื้ออาจต้องเพิ่มยาทาฆ่าเชื้อด้วย

8.จดบันทึกหรือถ่ายรูปผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ และข้อความแสดงส่วนผสมไปให้แพทย์ผิวหนังดูทุกครั้ง นอกจากนี้สีและลักษณะตุ่มหรือผื่นก็ควรถ่ายรูปหรือคลิปสำหรับให้แพทย์ดูประกอบการวินิจฉัยด้วย โดยเฉพาะช่วง COVID ที่การตรวจอาจจำเป็นต้องทำผ่าน Televisit หรือ VDO call

9.ปกติหลังให้ยาแพทย์จะนัดติดตามผลการรักษาในระยะเวลาต่างๆ  จึงควรไปพบแพทย์ตามนัดเพื่อให้สามารถประเมินผลการรักษา ผลของยา หรือเพื่อพิจารณาเปลี่ยนยาหรือหยุดยาต่อไปได้ 

10.แจ้งบันทึกประวัติสิ่งที่แพ้ไว้กับโรงพยาบาล (กรณีแพทย์ยืนยันว่าแพ้จริง) และแจ้งแพทย์หรือพยาบาลทุกครั้งที่เข้ารับการรักษา