2). Face Language ภาษาทางสีหน้าตา
การแสดงออกทางสีหน้า เพื่อแสดงอารมณ์ของเราสื่อสารต่อผู้อื่นว่าเราคิดอย่างไรแสดงออกทางสีหน้า เรามีความรู้สึออย่างไรในขณะนั้น หน้าตา เปรียบเหมือน หน้าต่างของจิตใจ Windows of Mind, เครื่องฉายภาพ (Projector) สื่ออารมณ์ออกมา, กระจกเงาส่องตัวเราเองผ่านสายตาของคนอื่น ( Mirror) บางครั้งก็เป็นหน้ากาก (Mask) ที่เราต้องสวมบทบาทสถานะสังคมที่ต่างออกไป จนบางคนนำไปใช้ผิดเป็นการปกปิดซ่อนเร้นอารมณ์ที่แท้จริงของตนเอง และหลอกลวงแกล้งแสดงอารมณ์อีกแบบผ่านใบหน้าตา ซึ่งเราก็ต้องเรียนรู้อารมณ์หลัก และการแสดงออกที่แท้จริงของอารมณ์หลักนั้นให้ได้ก่อน ที่จะอ่านว่าเขาแกล้งหรือโกหกแสดงออกเป็นอีกอย่างที่ไม่ตรงกับใจของเขา
การแสดงออกของอารมณ์หลัก Universal Facial Expressions
เด็กตั้งแต่แรกเกิด จะแสดงออกทางอารมณ์สีหน้า อย่างตรงไปตรงมา เป็นไปอย่างไร้เดียงสา คือ ไม่เสแสร้ง ปกปิด ซ่อนเร้นทางอารมณ์ คิดอย่างไรจะแสดงออกมาอย่างนั้น ซึ่งจะเป็นไปตามสัญชาตญาณและเป็นไปอย่างธรรมชาติ แต่เมื่อเติบโตขึ้น ก็จะเลียบแบบการแสดงออกอารมณ์ทางสีหน้า จับความเคลื่อนไหว การเปลี่ยนแปลงของใบหน้า มีปฏิสัมพันธ์กับผู้คน และเรียนรู้การเข้าสังคม ทำให้เขาสามารถจะสื่ออารมณ์ สื่อความหมายผ่านใบหน้าตา สีหน้า และรู้ว่า ลักษณะใบหน้าแบบใด สื่อถึงลักษณะอารมณ์ใดออกมาให้เขาได้รับรู้อ่านความหมายออกจากใบหน้าของคนที่เขามีปฏิสัมพันธ์ด้วย
อารมณ์ในการแสดงออกของคน มีหลากหลายอารมณ์ที่สื่อความรู้สึก ขอกล่าวโดยสังเขปดังนี้
อารมณ์ | ลักษณะแสดงออกทางใบหน้า |
1. Happiness / Enjoy ความสุข สนุกสนาน | ยิ้มแบบปิดปาก หรือ ยิ้มแบบเปิดปากกว้างเห็นฟัน (อาจมีเสียงหัวเราะให้ได้ยิน) ริมฝีปากล่างเผยออก คางขยับลงเห็นรอยบุ๋มที่คาง โหนกแก้มยกขึ้น เห็นร่องข้างปากต่อเนื่องถึงร่องปีกจมูก คิ้วอาจยกขึ้นเล็กน้อย มีรอยตีนกาด้านข้างขมับเห็นได้ชัด ดวงตาเป็นประกาย ตาดำขยายใหญ่ขึ้น บางคนตาจะปิดลงเล็กน้อย (เนื่องจากโหนกแก้มดันและตีนกาดึงให้รอบตาตึงทำให้มองเห็นดวงตาที่เล็กลง) |
2. Sadness เศร้าเสียใจ | ใบหน้ายับ คิ้วด้านในระหว่างคิ้วขี้ขึ้น ปลายหางคิ้วชี้ลง ดวงตาหรี่ลง หางตาตก มีรอยย่นยับที่หว่างคิ้ว บางคนมีรอยยับที่ขมับ ปากโค้งลงมุมปากชี้คว่ำลง บางคนเม้มริมฝีปาก หยิกไม่ได้รูป มีน้ำตาซึมที่ตามาคลอ บางคนก็ร้องไห้มีน้ำตาออกมาให้เห็น มีรอยยับที่คอและคาง หัวตกลง หรือเอนไปด้านข้าง เศร้าซึม ดวงตาตกลง มองต่ำ ตาดำหดเล็กลงเล็กน้อย คล้ายเหม่อลอยครุ่นคิด ปากตรง หรือปากโค้งคว่ำลง คิ้วตก มีน้ำตาซึม แต่ไม่ได้ร้องไห้ให้เห็นน้ำออกมาจากตา |
3. Surprise ประหลาดใจ | เปิดปากกว้างเห็นฟัน รูปปากจะโค้งได้สัดส่วนสมมารตร เปิดด้วยคางที่ลดลงตามมา คิ้วยกสูงขึ้น เปิดเปลือกตาสูขึ้น ตาโตขึ้น ตาดำขยาย มีรอยย่นยับที่หน้าผาก หัวยี่นขึ้นและกลับไปด้านหลัง หรือเอียงไปด้านข้าง ประหลาดใจด้านไม่ดี คือตกใจ ไม่คาดคิด หรือผิดหวัง ช็อค อ้าปากค้าง ยกคิ้วสูง เปลือกตาเปิดกว้าง มุมปากจะตกลงเล็กน้อย มีอาการผงะ ไหล่ยกขึ้น ผัวผงะถอยหลัง หรือยกขึ้น แล้วเปลี่ยนเป็นหน้า กลัว หรือเศร้า หรือโกรธ ตามมาในเวลาที่ค่อนข้างรวดเร็ว |
4. Anxiety วิตกกังวล | ดวงตาชื้น ตาหรี่เล็กน้อย หางตากตกลงเล็กน้อย คิ้วหยักขมวดเข้าหากันเล็กน้อย ริมฝีปากล่างสั่น หรือเม้มริมฝีปากเล็กน้อย บางคนกัดขบฟัน คางอาจเป็นรอยย่น หรือรอยบุ๋ม หัวเอียงเล็กน้อยลง |
5. Anger โกรธโมโห | ดวงตาจ้องมองเขม็งมาดร้าย ตาดำขยาย เปิดเปลือกตากว้าง คิ้วยกขึ้นหางคิ้วชี้ขึ้น เป็นรูปตัววี คิ้วขมวดมีรอยย่นที่หว่างคิ้วและรอยหยับที่หน้าผาก อ้าปากยิงฟันแยกเขี้ยวให้เห็นฟันบน มีร่องที่คางใต้ริมผีปากล่าง รูจมูกกว้างขึ้นปีกจมูกขยายบาน โหนกแก้มยกขึ้น ร่องปากเห็นได้ชัดเจน สีหน้าแดง บางคนไม่เปิดปากแต่มีการเกร็ง มีรอยหยักให้เห็นที่กรามและคางเพราะกัดขบฟัน รูปปากเป็นเส้นตรงหรือโค้งคว่ำลง |
6. Fear กลัว | เปลีอกตาเปิดกว้าง มีความเครียดในดวงตา ตาดำเล็กลง มีตาขาวขยาย ยกคิ้วสูงขึ้น มีมุมหยักเล็กน้อยที่หัวคิ้วด้านใน มีรอยย่นที่หว่างคิ้ว และบางคน มีรอยย่นที่หน้าผาก อ้าปากค้างบิดเบี้ยวไม่ได้รูปสมมาตร ร่องมุมปากยับเห็นได้ชัด บางคนไม่อ้าปาก แต่ปากจะไม่สมมาตรเม้มริมฝีปากออกไปด้านข้างเล็กน้อย |
7. Disgust รังเกียจ | หรี่ตา จ้องมองเขม็งด้วยหางตา สายตาจิกรังเกียจ คิ้วตก หัวคิ้วหยักย่นเข้าหากันจนเห็นรอยย่นหยักที่สันจมูกที่ติดกับหว่างคิ้ว จมูกย่นหยับเหมือนได้กลิ่นไม่ดีปีกจมูกหดลง ปิดปากริมฝีปากล่างดันริมฝีปากบนขึ้นเป็นรูปโค้งคว่ำ บางคนก็เปิดปากยิงฟันปากบิดเบี้ยวไม่ได้สมมาตร ร่องปากข้างแก้มเป็นรูปคล้ายสามเหลี่ยม คางยื่น มีรอยย่นที่คาง หรืออาจมีแลบลิ้นออกมาให้เห็น ศีรษะถอยไปด้านหลัง หรือเอนหัวไปด้านข้าง |
8. Shame อับอายขายหน้ารู้สึกผิด | ศีรษะก้มต่ำลง ดวงตาตกสายตามองต่ำ หางคิ้วตก ไหล่ห่อ หน้าแฟบเศร้าลง บางคนเอามือปิดหน้าข้างหนึ่ง หรือทั้งสองข้าง บางครั้งสีหน้าแดงออกชมพู |
9. Envy อิจฉาริษยา | หรี่ตา จ้องมองด้วยหางตา สายตาดูถูก ขมวดหัวคิ้วหยักหางคิ้วลู่ชี้ไปทางเดียวกับสายตา จมูกย่น ปีกจมูกหด เม้มริมฝีปากเป็นเส้นตรงเอียงด้านข้างมีรอยมุมปากด้านใดด้านหนึ่ง คางยื่นหรือเอียงเล็กน้อย ศีรษะเอียงไปด้านข้าง หรืออาจใช้คางชี้ |
10. Pity เมตตาสงสาร | เปลีอกตาเล็กลง มองด้วยสายตาอ่อนโยนรูม่านตาดำหดลง ในตามีความชุ่มชื่น หัวคิ้วเข้าหากันคิ้วเกือบเป็นเส้นตรง หางตาตกเล็กน้อย หน้าหงอยลง เม้มริมฝีปากโค้งที่มุมปากนิด ๆ |
11. Desire ปรารถนา | ตาเปิดกว้างขึ้น ตาดำขยายใหญ่ขึ้นมีประกาย คิ้วยกขึ้นเล็กน้อย ริมฝีปากเผยเล็กน้อย หรือมีรอยยิ้ม ศีรษะโน้มเอียงไปข้างหน้า |
12. Annoyance / Unpleasant รำคาญ ไม่พอใจ | ขมวดคิ้ว สายตาจ้องเขม็ง ตาหรี่เล็กลง คิ้วหยัก เม้มริมฝีปากเป็นเส้นตรง หรือปึงตึงมีรอยหยักที่มุมปากข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง |
13. Interest สนใจ | สายตาจ้องมองที่สนใจ ดวงตาเป็นประกาย เบิกตาโตมากขึ้น ตาดำขยาย ยกคิ้วขึ้นเล็กน้อย ริมฝีปากล่างดันขึ้นเล็กน้อยกดเข้าด้วยกัน ยกศีรษะขึ้นหรือโน้มไปข้างหน้า |
14. Boredom เบื่อหน่าย | ดวงตาเหม่อลอย หางตาตก หน้าตาปกติ ริมฝีปากเม้มเป็นเส้นตรง มีรอยหยักมุมปาก มือเท้าคาง หรือเท้าที่ข้างศีรษะ |
15. Pain ได้รับบาดเจ็บ | หรี่ตา ย่นจมูก หัวคิ้วขมวดเข้าหากัน เม้มริมฝีปากหดเข้า โหนกแก้มหดเข้า หน้าบูดเบี้ยวไม่ได้รูป บางคนอ้าปากทำเหมือนสูดหายใจเข้าปากที่บูดเบี้ยวอยู่ บางคนมีรอยยับที่หน้าผาก หรือตีนกาข้างขมับให้เห็นได้ชัด |
16. Relax ผ่อนคลาย | คิ้วเอียงออกด้านนอก ยิ้มเล็กน้อย หรือยิ้มเห็นฟัน ใบหน้าผ่อนคลายไม่มีการเกร็งหรือรอยย่นยับ บางทีก็หลับตา |
http://changingminds.org/explanations/emotions/facial_emotions.htm
http://www.study-body-language.com/Face-expression-2.html#sthash.2Ul3xnqr.dpbs
การศึกษาอารมณ์หลัก ช่วยให้เรารู้ว่าสีหน้าแบบใดแสดงออกถึงอารมณ์ใด สามารถแยกแยะ บ่งบอกได้ชัดเจนว่าเขาแสดงอารมณ์ใดอยู่ในเวลาขณะนั้น รู้ว่าเขาแสดงอารมณ์บริสุทธิ์ที่แท้จริงหรือไม่ มีความสอดคล้อง ไหลลื่น ไม่ติดขัด ขัดแย้งกับภาษาพูดสิ่งที่พูดถึง หรือท่าทางภาษากายเป็นเรื่องเดียวกัน สอดคล้องกับการแสดงออกทางสีหน้า ไม่ขัดกัน และต้องเป็นไปอย่างธรรมชาติ
การแกล้งทำอารมณ์นั้น เป็นการยากที่จะต่อสู้กับสงครามภายในตัวและจิตใจ ร่างกายของคุณต้องการสื่อพูดถึงอะไร ในขณะที่คุณพยายามบังคับให้พูดอีกเรื่องหนึ่ง เรามักจะได้เห็น เหลือบมอง ความขัดแย้งภายในนี้ กับสิ่งที่เรียกว่า การแสดงออกปลีกย่อย Micro Expressions คือ การแสดงออกทางสีหน้า จุดช่องว่างของการเปลี่ยนอารมณ์ ที่ปรากฏเฉพาะเวลาสองสามวินาทีเท่านั้น เขาจะเปิดเผยอารมณ์ความรู้สึกที่แท้จริงของเขาที่พยายามปกปิดเอาไว้ เนื่องจากมันเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว จึงยากที่จะสังเกตเห็น เราอาจได้รับความรู้สึกบางอย่างเท่านั้นที่บอกได้ว่ามีบางอย่างผิดปกติ Something Wrong และสิ่งที่เกิดขึ้นเพียงชั่วแว่บเดียวนี้เอง ที่เป็นตัวบ่งบอกความขัดแย้งที่เกิดจากการแกล้งแสดงออก หรือการโกหก ผ่านความผิดปกติของการแสดงออกมาจากอารมณ์หลัก เพียงแต่คุณต้องเป็นคนช่างสังเกตก็จะสามารถมองเห็นสิ่งที่พวกเขาแสดงได้อย่างแน่นอน และต้องผ่านการสังเกต ฝึกฝน อยู่เป็นประจำทุกวัน
ไม่มีความเห็น