ย้อมแมวขาย

สำนวน"ย้อมแมวขาย" ใช้ในความหมายว่า ตกแต่งคนหรือของที่ไม่ดีหรือมีค่าน้อยโดยมีเจตนาจะหลอกลวงให้ผู้อื่นเชื่อว่าดี

ในอดีตนั้นในสมุดข่อยโบราณได้กล่าวถึงแมวไทยไว้ทั้งหมด 23 สายพันธุ์ เป็นแมวให้คุณ 17 ชนิด และแมวร้ายให้โทษอีก 6 ชนิด ปัจจุบันแมวไทยพันธุ์โบราณได้สูญพันธุ์ไปแล้วถึง 13 สายพันธุ์ และยังคงเหลือให้ชมในปัจจุบันเพียง 5 สายพันธุ์เท่านั้น ได้แก่ แมววิเชียรมาศ แมวสีสวาด แมวศุภลักษณ์ แมวโกนจา และแมวขาวมณี

แมววิเชียรมาศ (Siamese) เป็นแมวที่คนไทยเลี้ยงไว้ในพระราชสำนัก เพราะถือว่าเป็นแมวนำโชคลาภ มีลักษณะเด่น คือ มีตาสีฟ้าสดใส ลำตัวเป็นสีครีม มีแต้มสีเข้มหรือที่เรียกว่าแต้มสีครั่งตามบริเวณใบหน้าและลำตัวรวม 9 ตำแหน่ง จึงมักเรียกกันว่า แมวเก้าแต้ม

แมวสีสวาด หรือ แมวโคราช (Silver Bule) เป็นแมวที่ถูกใช้ในพิธีแห่นางแมวขอฝนในสมัยโบราณ ถูกเรียกชื่อตามถิ่นกำเนิดคือบริเวณอำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา เป็นแมวที่ถือว่าเป็นแมวโชคลาภเพราะมีสีขนคล้ายสีเมฆ ตาสีเหลืองอมเขียว

แมวศุภลักษณ์ หรือ แมวทองแดง (Copper) มีขนสีน้ำตาลเข้มเหมือนทองแดงตลอดทั้งตัว ตาสีเหลืองเป็นประกาย

แมวโกนจา หรือ แมวดำปลอด (Bombay) หรืออีกชื่อหนึ่งว่าแมวดำมงคล เพราะมีสีดำตลอดทั้งตัว บางคนมีความเชื่อที่ไม่ถูกต้องว่าแมวดำปลอดเป็นแมวปีศาจ จะนำโชคร้ายมาสู่ตน แม้เพียงแมวดำปลอดเดินตัดหน้าก็เชื่อว่าเป็นลางร้าย 

แมวขาวมณี หรือแมวขาวปลอด ( Pure White) เป็นแมวที่นิยมเลี้ยงกันมาก เพราะมีนิสัยเชื่อง เป็นแมวที่เกิดในสมัยรัตนโกสินทร์ ลักษณะเด่น คือ ดวงตาที่มีสีฟ้าหรือเหลือง หรือมีตาสองสี ที่เรียกกันว่า แมวตาเพชร

สมัยก่อนคนไทยนิยมหาแมวที่มีลักษณะดีมาเลี้ยงโดยถือว่าให้คุณ การเลี้ยงก็เลี้ยงอย่างดี กาญจนาคพันธุ์อ้างตำราแมวของโบราณว่า

ถนอมเลี้ยงดังบุตรสุดสวาสดิ์

อย่าเกรี้ยวกราดรังเกียจคิดเดียดฉันท์

ให้อาบน้ำเช้าเย็นอย่าเว้นวัน

เอาแป้งจันทน์หอมฟุ้งบำรุงทา

บางคนอาบน้ำแมวแล้วทาขมิ้นเหลือง บางคนทาขมิ้นกับปูนแดงทั้งตัว เหมือนย้อมแมวให้มีสีต่างๆ สำนวน "ย้อมแมวขาย" จึงอาจจะมาจากสาเหตุนี้ก็ได้

โคลงสุภาษิตประจำภาพในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม อธิบายความหมายว่า

จับแมวมาลูบล้าง สอดสี

ขายส่งแสนอัปรีย์ ชั่วช้า

เป็นคนคิดเอาดี โดยร่อน ร่อนเฮย

ขายอื่นบ่คิดค้า คิดย้อมแมวขาย

สื่อต่างประเทศเผยแพร่ภาพแมวจรจัดตัวหนึ่งในเมืองวาร์บา ประเทศบัลกาเรีย ที่กลายสภาพเป็นแมวสีเขียวทั้งตัวตั้งแต่หัวจรดหางจนดูแปลกตา แต่มันไม่ได้ถูกย้อมสีแต่เป็นเพราะมันชอบไปนอนเล่นบนกองขยะที่มีสีเขียวสังเคราะห์บริเวณโรงรถที่ถูกทิ้งร้างแห่งหนึ่ง จนขนค่อยๆถูกย้อมเป็นสีเขียวทั้งตัว

เจ้าแมวตัวนี้ถูกพบที่ย่านสวินตั้น ในประเทศอังกฤษ เดิมทีเกิดมาเป็นแมวสีขาวแต่ถูกคนเอาสีมาย้อมจนขนเป็นสีชมพูทั้งตัว กลายเป็นแมวพิงค์แพนเตอร์ ที่เรืองแสงได้ในที่มืด

องค์กรพิทักษ์สัตว์โลกได้ออกมาเตือนผู้ที่ต้องการย้อมสีขนแมวให้กลายเป็นสีต่างๆ โดยใช้สารเคมีว่าเป็นสิ่งที่ไม่สมควรทำ เพราะการย้อมสีขนสัตว์เพื่อความสวยงามนั้น อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสัตว์ได้

การ"ย้อมแมวขาย" ตามสำนวนไทยเป็นการย้อมด้วยสีธรรมชาติคงจะไม่เกิดอันตรายกับแมวแต่ประการใด อันตรายจะตกอยู่กับผู้ที่ไม่พิเคราะห์ให้ถี่ถ้วน เห็นสีสันสวยงามคิดว่าเป็นแมวมงคลให้โชคลาภก็ซื้อไปเลี้ยง กลับต้องเจ็บใจในภายหลังเมื่อรู้ว่าถูกหลอกลวง

(ภาพจากอินเทอร์เน็ต)