อบรมgisมหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม(วันที่24-27มิ.ย.2562)

    วันนี้ผมจะมาเล่าเรื่องประสบการณ์การอบรม โปรแกรม QGIS ของ 4วันที่ผ่านมา ซึ่งในวันแรกทางคณะอาจารย์ได้จ้างวิทยากร เพื่อมาให้ความรู้แก่นักศึกษาชั้นปี4 ที่กำลังจะฝึกงาน ของสาขาการพัฒนาชุมชนทุกคนได้เรียนรู้ร่วมกัน ภายใน 4 วัน ซึ่งมีวิทยากรมาให้ความรู้ทั้งสิ้น 4 คน ซึ่งทุกคนล้วนแต่มีความสามารถและประสบการณ์เกี่ยวกับโปรแกรม QGIS กับเป็นอย่างดี ในวันแรกนี้พวกพี่ๆวิยากรก็ได้มาแนะนำตัวให้นักศึกษาได้รู้จัก และสามารถติดต่อพวกพี่ๆทางด้านไหนได้บ้าง หลังจากจบการแนะนำตัว พวกพี่วิทยากรก็ให้เราดาวน์โหลดโปรแกรม QGIS ที่พวกพี่วิยากรได้เตรียมไว้ให้ และในขณะรอการดาวน์โหลด พี่วิทยากรก็ได้อธิบาย เกี่ยวกับทฤษฎีต่างๆ ที่จะเกี่ยวกับการสร้างแผนที่จากโปรแกรม QGIS โดยเริ่มแรกพี่วิทยากรก็ได้บรรยายเกี่ยวกับเรื่อง แผนที่และพิกัดต่างๆว่าเป็นอย่างไร อธิบายเกี่ยวกับแผนที่หมายถึงอะไร ลักษณะลายเส้นของแผนที่ ที่บอกถึงลักษณะของพื้นผิวโลกว่ามีลักษณะเป็นแบบใด อธิบายเกี่ยวกับประเภทของแผนที่ ว่ามีแผนที่กี่ประเภทและในแต่ละประเภทมีความต่างกันอย่างไร และพี่วิทยากรก็ได้อธิบายเกี่ยวกับระบบพิกัดต่างๆว่ามีอะไรบ้าง และระบบพิกัดที่นิยมใช้ เช่น ระบบพิกัดภูมิศาสตร์ ระบบภูมิศาสตร์กริด เป็นต้น และอธิบายเกี่ยวกับระบบพิกัดต่างๆว่ามีรูปแบบพิกัดเป็นอย่างไร และอธิบายเกี่ยวกับรหัสมาตราฐาน EPSG ที่ใช้ในการอ้างอิงระบบพิกัด ว่ารหัสมาตราฐานนั้น อยู่ในระบบพิกัดอะไร จากนั้นก็อธิบายเกี่ยวกับเรื่อง เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ มีลักษณะอย่างไร และในแต่ละแบบมีลักษณะการใช้อย่างไรเช่น ระบบ GIS ใช้ในการวิเคราะห์เชิงพื้นที่ และผลิตแผนที่เฉพาะเรื่อง และอธิบายเกี่ยวกับการรับรู้จากระยะไกล เช่นดาวเทียมสื่อสารต่างๆ ระบบนำทางด้วยดาวเทียม ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ว่ามีลักษณะอย่างไรบ้าง และพี่วิทยากรก็ให้เราลองเข้า Google Earth กันดูว่ามันสามารถทำงานได้อย่างไร หลังจากนั้นก็เข้าสู่บทเรียนที่เราต้องการจะเรียนจริงๆคือ โปรแกรม QGIS หลังจากที่เราติดตั้งโปรแกรม QGIS กันเสร็จแล้ว พวกพี่วิทยากรก็ได้อธิบายเกี่ยวกับตัวโปรแกรม QGIS ว่ามีเครื่องมือที่สำคัญอะไรบ้าง เครื่องมือนั้นมีการทำงานอย่างไร แล้วก็ได้ลองเปิดตัวอย่างแผนที่ ที่พวกพี่วิทยากรได้ทำเป็นตัวอย่างให้พวกเราได้ดูขึ้นมา ซึ่งผมเห็นในช่วงแรกผมรู้สึกว่ามันยากและดูสับสน แต่พอพวกพี่วิทยากรได้อธิบาย ผมก็เริ่มเข้าใจ และคิดว่ามันไม่ยากอย่างที่คิด แล้วก็จบการอธิบายในวันแรก

  ในวันที่สองเราก็ได้เริ่มทำโปรแกรมQGIS อย่างจริงจังมากขึ้น เริ่มมีการสร้างพื้นที่ การสร้างเส้นถนนบนแผนที่ การเซฟข้อมูล และวิธีการเรียกข้อมูล การใส่จุด หรือ เครื่องมือ Digitizing tool ได้เรียนเกี่ยวกับการแสดงชื่ออำเภอว่าจะทำอย่างไรให้ชื่ออำเภอแสดงขึ้นมาบนแผนที่ ได้รู้เกี่ยวกับการเรียกแผนที่ Base Map ว่าจะเพิ่มได้ที่ไหน แล้วพี่วิทยากรก็สอนเกี่ยวกับการใช้ Open street map และประเภทของข้อมูลที่ใช้ในโปรแกรม QGIS เช่น decimal ,text ,integer และพวกพี่วิทยากรก็ได้สอนการคำนวนพื้นที่ใน Excel การคำนวน ละติจูด ลองติจูด และได้รูเกี่ยวกับองค์ประกอบของแผนที่ว่ามีอะไรบ้าง และได้รู้สูตรคำนวนพื้นที่ว่าใช้สูตรอะไร แล้วใช้สัญญาลักษณ์อะไรใส่เข้าไปในสูตรนั้นๆ และพี่วิทยากรก็ได้สอนเกี่ยวกับการเปลี่ยนสีแผนที่ เปลี่ยนสีเส้นทางถนน น้ำ ให้ง่ายต่อการดู และมีความสวยงามมากขึ้น

    ในวันที่สามนั้นพวกพี่วิทยากรก็ได้สอนเกี่ยวกับ AppSheet คือโปรแกรมที่สามารถกรอกข้อมูล แล้วนำข้อมูลนั้นไปใช้ในโปรแกรม QGIS ได้ง่ายขึ้น ซึ่งเริ่มจาก พี่วิทยากรได้ก้อได้ให้เราสร้างหัวข้อในการทำ Appsheet ขึ้นมา โดยทำในโปรแกรม Excel ก่อนหลังจากนั้นก็เซฟไฟล์ เป็นนามสกุล CSV เพื่อไว้ใช้ในโปรแกรม QGIS ได้ หลังจากนั้นก็ฝากไฟล์ที่เราทำนั้น ไว้ในเว็บ Google Drive หลังจากนั้นก็เข้าเว็บ AppSheet จากนั้นเชื่อมต่อกับบัญชี Google เพื่อเข้าถึงข้อมูลที่เราฝากไว้ใน Google Drive เพื่อที่เราจะสร้าง AppSheet หลังจากเราทำเสร็จ เราก็โหลด AppSheet ใส่โทรศัพท์และใช้แบบสำรวจที่เราสร้างขึ้นมาไปใช้ได้ หลังจากนั้นท่านอาจารย์ก็ได้มอบหมายงานให้ นักศึกษาแต่ละกลุ่มไปสำรวจตึกต่างๆ ซึ่งกลุ่มผมได้สำรวจตึก A7 หรือตึก รัฐประสาสนศาสตร์ โดยไปเก็บข้อมูลตึกว่า มีกี่ห้อง กี่ชั้น พิกัด แต่ละชั้น เพื่อใส่จุดในแผนที่ได้แม่นยำ แล้วก็ใส่รูปแต่ละตึก ชื่อและรูปต้นไม้ เป็นอันเสร็จสิ้น หลังจากนั้นข้อมูลจะเข้าไปอยู่ใน Excel ของเรา และนำ Excel นั้นไปใส่ในโปรแกรม QGIS และพวกพี่วิทยากรก็ได้สอนให้พิกัดที่เราได้มานั้น ให้แสดงรูปและชื่อเวลาเราเอาเมาส์ไปปชี้ที่ตำแหน่งนั้น โดยใช้ชุดคำสั่ง ที่พี่วิทยากรให้มาซึ่งเป็นภาษา Html ในการเขียนคำสั่งและพี่วิทยากรก็ได้สอนการจัดพิมพ์แผนที่

    ในวันที่สี่ซึ่งเป็นวันสุดท้าย ซึ่งผมก็ได้ความรู้เรื่อง QGIS จากพี่วิทยากรพพอสมควร ในวันนี้พวกพี่วิทยากรได้สอนเกี่ยวกับ การแบ่งพื้นที่ต่างๆ เช่น พื้นที่นี้มีผู้ป่วยโรงเบาหวานกี่คน เราสามารถหาคนป่วยในรัศมีนี้โดยใช้เครื่องมืออะไรบ้าง และพี่วิทยากรก็ได้สอนการใช้เส้นทางถนนจากจุดหนึ่ง ไปอีกจุดหนึ่ง โดยใช้ระยะทาง และเวลา ได้น้อยและสั้นที่สุด โดยใช้เครื่องมือต่างๆใน QGIS และพี่วิทยากรก็ได้สอนการติดตั้ง Plugin ในโปรแกรม QGIS ว่าต้องติดตั้งอย่างไร และสอนเกี่ยวกับการคำนวนพื้นที่ว่าได้กี่ไร่ และสุดท้ายพี่วิทยากรก็ได้สอนทำแผนที่โดยมีสัญญาลักษณ์ ทิศ และระยะทาง ลงในแผนที่และหลังจากนั้นก็สอนสร้างแผนที่ไปเป็นเว็บแผนที่ออนไลน์ และก็จบการอบรมในครั้งนี้ ซึ่งผมคิดว่าข้อมูลที่ได้นั้นมีประโยชน์ต่อการฝึกงาน และงานพัฒนาชุมชนเป็นอย่างมาก และผมจะนำข้อมูลที่ได้จากการอบรมในครั้งนี้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อไป