พื้นฐานการพัฒนาหลักสูตร


พัฒนาหลักสูตรด้วยความเข้าใจ ใช้ทฤษฎีแนวคิดหลักการ หลักการออกแบบและประเมิน คือ ศักยภาพของนักหลักสูตรและการสอน

การพัฒนาหลักสูตรมีสิ่งที่จะต้องกระทำเป็นประการแรก คือการกำหนดความมุ่งหมาย ในการกำหนดความมุ่งหมายจะต้องคำนึงถึงจิตวิทยา ปรัชญา เศรษฐกิจ การเมือง  การปกครอง สังคม จริยธรรม วัฒนธรรม และเทคโนโลยีซึ่งแวดล้อมตัวผู้เรียน  และข้อมูลเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมและความต้องการของผู้เรียน ข้อมูลที่ได้จากการพิจารณาปัจจัยดังกล่าวจะได้นำมาใช้เป็นรากฐานในการเลือกเนื้อหาวิชา  และประสบการณ์ในการเรียนรู้ที่จะนำเข้ามาบรรจุในหลักสูตร  เพื่อช่วยให้ผู้เรียนได้พัฒนาไปในทิศทางที่ได้กำหนดไว้ในความมุ่งหมาย
 หลักสูตรควรได้มาจากการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานด้านต่าง ๆ อย่างรอบคอบ หลักสูตรควรพัฒนาให้สอดคล้องกับสภาพปัญหาและความต้องการของผู้เรียนและสังคม หลักสูตรควรเกิดจากความร่วมมือของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (Stakeholder) พื้นฐานในการพัฒนาหลักสูตรโดยทั่วไปประกอบด้วยพื้นฐาน 4 ด้าน ได้แก่ พื้นฐานด้านปรัชญา พื้นฐานด้านจิตวิทยา พื้นฐานด้านสังคมวิทยา และพื้นฐานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยในการดำเนินการพัฒนาหลักสูตรจะต้องการความรู้ความเชี่ยวชาญในศาสตร์สาขาต่าง ๆ ที่เป็นองค์ความรู้ตามโครงสร้างของหลักสูตร รวมทั้งในบริบทของการจัดการศึกษาของไทยที่จะต้องดำเนินการตามหลักการของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545
พื้นฐานด้านปรัชญา  มีความสำคัญต่อการพัฒนาหลักสูตรมาก เพื่อให้การจัดการศึกษานำพาผู้เรียนไปในทิศทางเดียวกันได้  โดยมีปรัชญาเป็นเครื่องกำหนดแนวทางในการจัดการศึกษา แนวการจัดหลักสูตรและการสอน ผู้ที่จะพัฒนาหลักสูตร ต้องมีความรู้ความเข้าใจเพื่อนำไปใช้อย่างสอดคล้องและเป็นแนวทางเดียวกันทุกขั้นตอนของการพัฒนาหลักสูตร กำหนดจุดมุ่งหมายการเลือกและจัดเนื้อหาและกิจกรรม วิธีการนำหลักสูตรไปใช้ และการประเมินหลักสูตร
พื้นฐานด้านจิตวิทยา การพัฒนาหลักสูตรเป็นงานที่มีขอบเขตกว้างขวางมาก  รวมถึงการสร้างหลักสูตรขึ้นมา  และการปรับปรุงหลักสูตรที่สร้างขึ้นมาแล้ว  ให้มีความเหมาะสมกับความเปลี่ยนแปลงของกาลเวลา และสังคม  ซึ่งในกระบวนการพัฒนาหลักสูตรนั้นมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องอาศัยหลักจิตวิทยาเข้าช่วย  เพราะจิตวิทยาเป็นรากฐานที่สำคัญอย่างหนึ่งในการวางหลักสูตรรากฐานทางจิตวิทยา ดังกล่าวได้แก่ พัฒนาการและการเรียนรู้ของเด็กนั่นเอง
พื้นฐานด้านสังคมวิทยา วัฒนธรรมคือ วิธีแห่งการดำเนินชีวิตของคนในสังคมเป็นเอกลักษณ์โดยเฉพาะของสังคมนั้น วัฒนธรรม  ประกอบด้วยแนวคิดขนบธรรมเนียมประเพณี รวมทั้งสิ่งประดิษฐ์ที่คนในสังคมสร้างสมขึ้นเป็นสมบัติของสังคมและสืบทอดกันต่อมา สังคมและวัฒนธรรมไม่สามารถแยกออกจากกันได้ วัฒนธรรมของสังคมจะสะท้อนออกมาในรูปของหลักสูตร  สังคมต้องการให้คนมองสังคมว่ามีวัฒนธรรมอย่างไร ก็จะระบุไว้ในหลักสูตรที่จัดให้แก่สมาชิกในสังคม การพัฒนาหลักสูตรให้เหมาะสมกับฐานทางเศรษฐกิจ การเตรียมกำลังคน ให้เพียงพอ พอเหมาะ และสอดคล้อง
กับความต้องการในแต่ละสาขาวิชาชีพ แนวโน้มความต้องการทางเศรษฐกิจของสังคมในอนาคต
การพัฒนาอาชีพ การพัฒนาคุณลักษณะของบุคคลในระดับเศรษฐกิจให้สอดคล้องกับ
พื้นฐานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี พัฒนาทางเทคโนโลยีได้เจริญก้าวหน้าไปอย่างรวดเร็ว และก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหลายประการเกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตรและการสอน อุปกรณ์การสอนใหม่ ๆ เครื่องอิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ เช่น โทรทัศน์ เทป วีดีโอเทป ฯลฯ  อีกทั้งวิธีการสอนแบบใหม่ซึ่งอาศัยเครื่องมือเหล่านี้ช่วยเพื่อพัฒนาองค์ความรู้และขอบข่ายความรู้ ศักยภาพของคนในการแสวงหา ใช้ และสร้างองค์ความรู้และนวัตกรรม
การพัฒนาหลักสูตรเป็นงานที่มีขอบเขตกว้างขวาง ต้องการกำลังคนและกำลังสมองจากกลุ่มคนหลายประเภท  เช่น นักวิชาการ  นักวิจัย นักจิตวิทยา  นักสังคมสงเคราะห์ นักการศึกษา ฯลฯ  การพัฒนาหลักสูตรที่รอบคอบจำต้องอาศัยข้อมูลต่าง ๆ เหล่านี้ประกอบ  หลักสูตรที่พัฒนาขึ้นมาจึงจะเป็นหลักสูตรที่สามารถตอบสนองความต้องการทางการศึกษา  ความต้องการทางสังคม  และความต้องการของผู้เรียนได้อย่างเพียงพอ
การพัฒนาหลักสูตรให้ประสบความสำเร็จโดยสร้างความเข้มแข็งให้แก่ผู้เกี่ยวข้องโดยเฉพาะครูผู้สอน และผู้บริหารสถานศึกษาให้มีความเชี่ยวชาญในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาโดยความร่วมมือระหว่างสถานศึกษาที่มีบริบทใกล้เคียงกันตามมิติความต้องการจำเป็นของแต่ละสถานศึกษา มีกิจกรรมร่วมมือกันในการให้ความช่วยเหลือซึ่งกันและกันด้านการพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอน การพัฒนาหลักสูตร และกิจกรรมอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาซึ่งหมายถึงกระบวนการสร้างแผนหรือแนวทางในการจัดมวลประสบการณ์ที่จัดทำโดยบุคคลหรือคณะบุคคลในระดับสถานศึกษาเพื่อใช้พัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความสามารถตามมาตรฐานการเรียนรู้ ประกอบด้วย ส่วนที่เป็นหลักสูตรแกนกลางที่กำหนดจากส่วนกลางที่ปรากฏในหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544  และส่วนที่เกี่ยวกับสภาพชุมชนและท้องถิ่นซึ่งพัฒนาโดยเขตพื้นที่การศึกษา และส่วนเพิ่มเติมที่สถานศึกษาพัฒนาขึ้นเพื่อให้สอดคล้องเหมาะสมกับความสนใจ ความต้องการและความถนัดของผู้เรียนรวมทั้งความเหมาะสมกับสภาพสังคม กระบวนการใช้หลักสูตรสถานศึกษาและการประเมินผลการใช้หลักสูตรสถานศึกษา มีปัจจัยที่ส่งผลต่อการพัฒนาหลักสูตร ทั้งหมด 6 ประการ ด้วยกันดังต่อไปนี้
1.  ปัจจัยด้านงบประมาณ การพัฒนาทรัพยากรบุคคลและสังคมแห่งการเรียนรู้
2.  ปัจจัยความก้าวหน้าทางวิชาการ วัฒนธรรม ชุมชนและสังคม
3.  ปัจจัยทางการพัฒนาการด้านจิตวิทยาการเรียนรู้
4.  ปัจจัยทางยุทธวิธีการจัดการเรียนรู้
5.  ปัจจัยด้านภาวะผู้นำทางวิชาการการบริหารจัดการของผู้บริหารและองค์กร
6.  ปฏิสัมพันธ์ของเครือข่าย

หมายเลขบันทึก: 65973เขียนเมื่อ 8 ธันวาคม 2006 10:57 น. ()แก้ไขเมื่อ 24 มิถุนายน 2012 02:42 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (3)

อยากให้อธิบายแนวคิดทฤษฏีเกียวกับพื้นฐานในการพัฒนาหลักสูตรมีขอบข่ายเนื้อหาดั้งนี้

1.พื้นฐานด้านปรัชญาการศึกษา

2.-------ด้านจิตวิทยา

3.--------ด้านสังคมวัฒนธรรม

4---------ด้านการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ

5.--------ด้านพัฒนาการทางเทคโนโลยี

6.--------ด้านสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ

7.--------ข้อมูลที่ได้จากนักวิชาการและบุคลากรในสาขาวิชาชีพต่างๆ

สวัสดีปีใหม่คะ

หนูอยากให้ ดร.วารีรัตน์ อธิบายรายละเอียดทั้ง6ข้อคะ

1. ปัจจัยด้านงบประมาณ การพัฒนาทรัพยากรบุคคลและสังคมแห่งการเรียนรู้

2. ปัจจัยความก้าวหน้าทางวิชาการ วัฒนธรรม ชุมชนและสังคม

3. ปัจจัยทางการพัฒนาการด้านจิตวิทยาการเรียนรู้

4. ปัจจัยทางยุทธวิธีการจัดการเรียนรู้

5. ปัจจัยด้านภาวะผู้นำทางวิชาการการบริหารจัดการของผู้บริหารและองค์กร

6. ปฏิสัมพันธ์ของเครือข่าย

อยากได้รายละเอียดไปทำรายงานคะ

ศิย์เก่า ป.โท เทคโน ครูประจำการ รุ่น 1

สวัสดีค่ะท่านอาจารย์ คิดถึงภาคเทคโน และ หลักสูตร จัง มี ป.เอก เทคโน ภาคครูประจำการไหม คะ อยากเรียนต่อจัง

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท