๗๘๒. การเสริมทักษะและสร้างเสริมประสบการณ์อาชีพให้กับนักเรียน

            สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงมีพระบรมราโชวาทด้านการศึกษา..ความว่า ”การศึกษาต้องมุ่งสร้างพื้นฐานให้แก่ผู้เรียน ๔ ด้าน ประกอบด้วย..มีทัศนคติที่ถูกต้องต่อบ้านเมือง.. มีพื้นฐานชีวิตที่มั่นคงมีคุณธรรม..มีงานทำมีอาชีพ..และเป็นพลเมืองดี"

            ในด้านการมีงานทำมีอาชีพ เริ่มจากการเลี้ยงดูลูกหลานในครอบครัว หรือการฝึกฝนอบรมในสถานศึกษา ต้องมุ่งให้เด็กและเยาวชนรักงาน สู้งาน ทำจนงานสำเร็จ

            การฝึกฝนอบรมทั้งในหลักสูตรและนอกหลักสูตรต้องมีจุดมุ่งหมายให้ผู้เรียนทำงานเป็นและมีงานทำในที่สุด

            ต้องสนับสนุนผู้สำเร็จหลักสุตรมีอาชีพ มีงานทำ จนสามารถเลี้ยงตัวเองและครอบครัว

            การเสริมทักษะและสร้างเสริมประสบการณ์อาชีพให้กับนักเรียน มีความสอดคล้องกับทักษะแห่งศตวรรษที่  ๒๑ ที่นักเรียนจะต้องมีติดตัวนั่นคือ..ทักษะอาชีพ และทักษะการเรียนรู้

            ผมจึงจัดกิจกรรมนอกหลักสูตรให้นักเรียนชั้น ป.๖ โดยมีวัตถุประสงค์ขั้นพื้นฐาน จูงใจให้เด็กรักงาน มีงานทำในโรงเรียน และศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง

            ผมเริ่มจาก “การเพาะเห็ดฟางในตะกร้า..ที่ผมจะต้องศึกษาขั้นตอนวิธีการเสียก่อน ผมลองผิดลองถูกอยู่หลายครั้ง และทุกครั้งผมจะศึกษาในยูทูป..

            คลิ๊ปวีดีโอที่ผมดูในยูทูป มีรายละเอียดที่คล้ายกัน สุดท้ายก็จะจบลงที่การคลุมด้วยพลาสติกสีดำแล้วรดน้ำ จากนั้น..จะไม่พูดถึงการดูแลและเก็บผลผลิต

            วัสดุที่เป็นองค์ประกอบสำคัญ..ผมเตรียมเหมือนกับที่ผู้เชี่ยวชาญแนะนำไว้ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นฟางข้าวแช่น้ำ แป้งมันสำปะหลัง อาหารเสริม มูลวัว และผักตบชวา

            เชื้อเห็ด..ในแต่ละถุงที่ใช้ผมจะบี้และผสมกับวัสดุต่างๆ อย่างครบสูตร การจัดวางเป็นชั้นๆ ให้ได้ ๔ ชั้น ตอนแรกผมจะโรยให้ชิดขอบตะกร้า ในแต่ละชั้น ส่วนชั้นสุดท้ายบนสุด จะใส่ฟางบางๆแล้วรดน้ำ คลุมด้วยผ้าพลาสติกสีดำ

            ๕ วันผ่านไป..เปิดดู ไม่มีอะไรเกิดขึ้น นอกจากมีใยสีขาวบางๆ ขึ้นอยู่ข้างบนและโดยรอบตะกร้า อีก ๓ วันผมเปิดอีกครั้ง..ใยสีขาวกลับกลายเป็นใยสีดำ ไม่มีดอกเห็ดแต่อย่างใด

            ผมไม่ละความพยายาม..เรียนรู้ใหม่อีกครั้ง คราวนี้ใช้สูตรเดิม แต่ปรับเปลี่ยนบ้างนิดหน่อยโดยใส่เชื้อเห็ดไว้ด้านข้าง ตามช่องของตะกร้า และเมื่อคลุมพลาสติกสีดำแล้ว ผมจะรดน้ำทุกวัน แต่รดลงดินบริเวณใกล้ๆกับที่วางตะกร้า

            ๕ วันต่อมา..เปิดดู ผมพบเห็ดฟาง ๒ ดอกใหญ่ สวยงามและน่าทานมาก จากนั้นอีก ๒ วันผมเปิดดูอีก คราวนี้นิ่งสนิท ไม่มีเยื่อใยให้เห็นและไม่มีเห็ดฟางเกิดขึ้น

            ผมสรุปแบบ “รำไม่ดี โทษปี่โทษกลอง” แต่ก็ไตร่ตรองอยู่นาน รวมทั้งสอบถามผู้รู้ ได้ความว่า เห็ดฟางไม่ได้ทำง่ายๆ และเชื้อเห็ดที่ซื้อมาก็ใช่ว่าจะมีคุณภาพเหมือนกันทุกร้าน

            ความพยายามอยู่ที่ไหน ความสำเร็จน่าจะอยู่ที่นั่น แต่ไม่ใช่งานของผม คราวนี้เป็นเรื่องราวของนักเรียนบ้าง..ซึ่งผมจะอธิบายขั้นตอนจากประสบการณ์ตรง จากนั้นนักเรียนลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง โดยแบ่งการทำงานเป็น ๒ กลุ่ม หรือ ๒ ตะกร้า

            เมื่อลงมือทำงานก็ต้องสังเกต จดบันทึกและเป้าหมายสุดท้าย นักเรียนต้องเขียนโครงงานออกมา..ซึ่งเป็นวิธีเรียนที่ดีที่สุด คือเรียน แล้วต้องรู้ เมื่อรู้แล้วต้องเขียนออกมาให้ได้..

            นักเรียนบอกผมว่า..รดน้ำทุกวัน ๕ วันผ่านไป มีใยสีขาวเกิดขึ้นรอบตะกร้าเต็มไปหมด จากนั้น..๒ วันต่อมาเป็นวันศุกร์..นักเรียนไม่ได้เปิดเพราะคิดว่าไม่น่าจะมีอะไรเสียหาย...ปล่อยให้เป็นเรื่องของวันเสาร์วันอาทิตย์

            วันจันทร์..ที่น่าจะเป็นวันที่โครงงานประสบความสำเร็จ แต่แล้ว..ภาพที่อยู่ตรงหน้านักเรียน หลังจากเปิดพลาสติกที่คลุมออก พบว่า..ดอกเห็ดมากมายเหี่ยวเฉาไปหมดแล้ว...แต่ครูและนักเรียนก็ได้บทเรียนที่คุ้มค่าจริงๆ

            อย่างน้อย..ผมก็บรรลุวัตถุประสงค์ ที่จะปลูกฝังนักเรียนให้มีคุณลักษณะที่ดี มีพื้นฐานในการงานและอาชีพ..จะสำเร็จหรือไม่ ยังจะต้องเรียนรู้เพื่ออนาคต..ต่อไป

ชยันต์  เพชรศรีจันทร์

๑  กันยายน  ๒๕๖๑

[ธนิตย์ สุวรรณเจริญ]

น่าชื่นชม น่าชื่นใจครับ..

[ชยันต์ เพชรศรีจันทร์]

ขอบคุณครับ ท่านอาจารย์ ถ้าผมมีครูธุรการและภารโรง งาน..น่าจะดีกว่านี้ คริคริ