ชีวิตที่พอเพียง 3218. เรื่องเล่าจากทาสคนสุดท้ายในสหรัฐอเมริกา

หนังสือ Barracoon : The Story of the Last“Black Cargo” (2018)  Zora Neale Hurstonedited by Deborah G. Plant   เขียนไว้ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๔๗๔  จากผลงานสัมภาษณ์ “ทาสคนสุดท้าย”ชื่อ Kossola Lewis หรือชื่อเล่นCudjo ในปี พ.ศ. ๒๔๗๐  ทั้งนักวิจัยและผู้ให้สัมภาษณ์ตายไปนานแล้ว    ต้นฉบับหาผู้พิมพ์จำหน่ายไม่ได้เพราะช่วงนั้นเศรษฐกิจตกต่ำ    งานวิจัยชิ้นนี้ทำถูกต้องตามหลักการวิจัยด้านมานุษยวิทยา

ผมตกใจมากที่ได้ทราบว่า ต้นเหตุแท้ๆ ของการค้าทาสในสมัยหลายร้อยปีก่อนคือคนอัฟริกันเอง    ที่เขาไปปล้นฆ่าคนเผ่าอื่น   เลือกเฉพาะคนหนุ่มสาวที่แข็งแรงเอาไปขายคนขาว    คนแก่และไม่แข็งแรงเขาฆ่าหมด    คนขาวที่ค้าทาสไม่ได้ไปไล่จับทาสเอาเองอย่างที่ผมเข้าใจมาก่อน

ที่จริงการค้าทาสมีมาตั้งแต่ก่อนคริสตกาล   แต่เรื่องราวตามในหนังสือเล่มนี้เป็นเรื่องทาสในอเมริกา    ที่มีการค้าอยู่นาน ๓๖๔ ปี    ในคริสต์ศตวรรษที่ ๑๖ ถึง ๑๙   

เรื่องเล่าในหนังสือใช้ถ้อยคำและไวยากรณ์ของ Cudjoไม่มีการแก้ไขให้ถูกต้อง     ได้รสชาติชีวิตจริงของเขา

Cudjo ถูกจับไปขังที่เรือนทาส (Barracoon)   ขึ้นเรือไปขายที่รัฐอะลาบามาสหรัฐอเมริกา ในปี ๒๔๐๒   ตอนนั้นอายุ ๑๙ ปี    ตอนให้สัมภาษณ์เขาไปอยู่ในอเมริกาแล้ว ๖๗ปี    จึงเท่ากับให้สัมภาษณ์ตอนอายุ ๘๖ปี    ความจำของเขาดีเยี่ยมจริงๆ    แต่ผู้เขียนก็ตรวจสอบความแม่ยำกับหลักฐานทางประวัติศาสตร์อีกมากมาย   

คนอัฟริกันสมัยนั้นมีการขายลูกสาว    เขาเล่าเรื่องหัวหน้าเผ่า (เขาใช้คำว่า king) มีเมียหลายคน  บางคนซื้อมาตั้งแต่ยังเด็กรอไว้จนเป็นสาวจึงเป็นเมียได้    นอกจากนั้นยังเล่าฉากการไต่สวนคนล่าเสือได้และลอบถอนขนหัวเส้นหนึ่งไป (ตามกฎหมาย หัวเสือทั้งหมดเป็นของหัวหน้าเผ่า)     เมื่อถูกตัดสินว่าทำผิดก็ตามด้วยฉากประหารคนทำผิด ที่น่าสยดสยอง    

ใช้เวลารอนแรมมาในเรือ ๗๐ วันก็เข้าฝั่งอเมริกา ในปี ๒๔๐๒   ในลักษณะลักลอบ เพราะตอนนั้นมีการห้ามค้าทาสแล้ว   แต่กฎหมายที่ ปธน. ลินคอล์น ประกาศใช้ ออกมาในปี ๒๔๐๖   โชคดีที่เขาได้นายที่มีความเมตตาพอสมควร    ในขณะที่ทาสคนอื่นๆได้นายที่แย่กว่านี้มาก  

Cudjo เป็นทาสอยู่เพียง ๕ปีครึ่ง ก็เป็นไท    ในตอนแรกก็ตั้งความหวังว่าจะหาทางกลับบ้านเกิดที่อัฟริกา     ตอนแรกไปขอแบ่งที่ดินจากนายเก่า เขาไม่ให้    จึงต้องทำงานหาเงิน เอามาซื้อที่    และในที่สุดเหล่าอดีตทาสก็รวมตัวกันตั้ง Africatown 

เรื่องราวชีวิตครอบครัวของ Cujo น่าเศร้ามาก        ลูกๆของเขาตกเป็นเหยื่อของสังคมเหยียดผิว   และถูกฆ่าตาย โดยตำรวจไม่เอาใจใส่   ส่วนหนึ่งเพราะคนหนุ่มเหล่านั้นถูกตราว่าเป็นคนเกเรหรืออาชญากร    ในที่สุดเขาก็สูญเสียคนในครอบครัวไปทั้งหมด  เหลือตัวเขาคนเดียวตอนที่ Zora Hurston ไปสัมภาษณ์เก็บข้อมูล

ที่จริงตัวเขาก็ถูกสังคมคนขาวเอารัดเอาเปรียบ  จากการที่เขาไม่รู้กฎหมาย     แต่ในสังคมที่คนโหดร้ายก็ยังมีคนดีอยู่เสมอ   เขาจึงได้รับความช่วยเหลือให้ได้รับความเป็นธรรมตามสมควร    นั่นคือเรื่องราวการถูกรถไฟชน จนทำให้ร่างกายอ่อนแอทำงานหนักไม่ได้ดังเดิม

วิจารณ์ พานิช

๑๗ ก.ค. ๖๑

 

 

[ยายธี]

ทาสยุคใหม่..คือ ทาส จำยอม..มี..ธนาคาร..เป็น..กล่องเก็บ ดูด ทาส..ยุคนี้…“ตัวเงิน ตัวทอง”….