​รายการวิทยุ Human Talk ประจำวันที่ 13 พฤษภาคม 2561

รายการวิทยุ Human Talk ออกอากาศวันอาทิตย์ที่ 13 พฤษภาคม 2561

ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์ กล่าวว่า การแข่งขันกอล์ฟที่เพิ่งจบไป เรียกว่า The Players Championship 2018 ที่สนาม Sawgrass Miami ซึ่งเป็นสนามที่สวยมาก มีนักกอล์ฟไทยได้รับเกียรติไปเล่นชื่อ กิรเดช อภิบาลรัตน์ร่วมแข่งด้วย อยู่ในอันดับไม่ค่อยดี ทำให้เห็นมาตรฐานกอล์ฟไทย วันนี้  ผู้หญิงก็ไปแล้ว ไปได้ดี ผู้ชายก็กำลังเดินทางไปสู่จุดเหล่านั้น บางเรื่องเราก็ทำสิ่งเหล่านี้ได้ดีขึ้นเรื่อยๆ ก็ขอแสดงความยินดีกับนักกอล์ฟ ในอนาคต เด็กรุ่นใหม่เห็นรุ่นพี่ได้เงินมากด้านกีฬาไม่ว่าจะเป็นกอล์ฟ หรือฟุตบอล ก็เป็นอาชีพที่ดี เรื่องคนไม่ใช่แค่ทำงานในองค์กรอย่างเดียว สรุปก็คือโลกมีการเปลี่ยนแปลง แล้วก็เปลี่ยนเร็ว ต้องจัดการกับการเปลี่ยนแปลงให้ได้ 

หลักสูตรศาสตร์พระราชาทั้ง2 หลักสูตร ได้ดำเนินการไปแล้วหลักสูตรหนึ่งประมาณ 9 วัน สำคัญที่สุดสิ่งที่จะต้องติดตามใกล้ชิดก็คือ ในมุมหนึ่งเราก็ต้องไปสู่ 4.0เพื่อทำให้เศรษฐกิจของประเทศไทยเจริญขึ้นและความเหลื่อมล้ำลดลงขณะเดียวกันก็ต้องทำด้วยความรอบคอบ ไม่มีความเสี่ยง ถ้าบริหารความเสี่ยงไม่ได้ 4.0ก็จะนำไปสู่ความหายนะ ถ้านำเรื่องความยั่งยืนของในหลวงรัชกาลที่ 9 และคุณธรรมจริยธรรม เรื่องภูมิคุ้มกัน และเรื่องที่ต้องทำให้ดีคือ เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา ไม่ใช่ไปลอกเขามาแล้วก็ทำให้สำเร็จ ในทั้ง 2 หลักสูตรนี้ ทุกคนที่มาเรียนซึ่งมาจากรัฐวิสาหกิจส่วนใหญ่ เขาก็กดดันมากเพราะว่า รัฐวิสาหกิจก็ถูกเศรษฐกิจการเมือง สังคม กดดันมากให้ต้องปรับตัว ในอดีต รัฐวิสาหกิจเป็นองค์กรที่ใหญ่ไม่มีคู่แข่ง ก็ปรับตัวได้ช้า เพราะฉะนั้นเวลาทำอะไรก็ต้องทำให้เร็วขึ้นหลักสูตรเหล่านี้เป็นการเรียนเพื่อแสวงหาโอกาสในการเอาชนะอุปสรรค ใครๆก็เรียนทฤษฎีอย่างเดียวในห้องได้ พอนำไปจับกับเหตุการณ์จริงการทำงานของบางองค์กรก็ไปแบ่งเป็นไซโล ต่างคนต่างทำ เวลาที่ลูกน้องมีความคิดดีๆจะเสนอขึ้นไปที่เจ้านาย เจ้านายก็ติดอยู่กับวิธีการคิดแบบเดิม หรือ Mindsetแบบเดิม มันก็เปลี่ยนแปลงไม่ได้เพราะไม่มีใครเป็นเจ้าของขณะเดียวกันถ้าเป็นธุรกิจเอกชน ถ้าไม่ปรับตัว ก็ต้องจากเวทีไป ทุกวันนี้อัตราที่ธุรกิจจากไปหรือที่เรียกว่า Disruption มันสูงมากบางบริษัทอยู่ได้ไม่ถึง 5 ปี ไม่ว่าคนจะอายุเท่าไรก็ตามถ้าเป็นคนไม่ใฝ่รู้ ไม่ติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด ถ้าวิเคราะห์ไม่เป็น ก็ยิ่งแย่เพราะปัจจุบันนี้มีข้อมูลมากมาย หลักสูตรที่ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์ทำอยู่จะเป็นประโยชน์

คุณวิชัย วรธานีวงศ์กล่าวว่า จะต้องหามุมและวิธีการที่ทำให้องค์กรไปรอดการที่อาจารย์บอกถ้าวันนี้เราวิเคราะห์ไม่เป็น ก็อาจจะแพ้ตั้งแต่ยังไม่แข่งขันเพราะว่า โลกหมุนเร็วมาก ลักษณะเทคโนโลยีและพลวัตทำให้องค์กรต่างๆต้องปรับตัวมากถ้าผู้นำยุค 4.0 มีการน้อมนำศาสตร์พระราชามาใช้ จะมีความมั่นคงอยู่รอด และความก้าวหน้าอย่างยั่งยืน

ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์กล่าวว่า ถ้าผู้นำเน้นแต่วัตถุนิยม ความร่ำรวย ความโลภ ในที่สุด ก็จะเหมือนนาจิบราซัก ร่ำรวยแต่ในที่สุดก็แพ้ คือ ต้องนำสองศาสตร์ไปรวมกัน ปัญหาคือในทางธุรกิจบางคนก็อาจจะยังไม่เข้าใจศาสตร์พระราชา ในด้านความยั่งยืน ระยะสั้นต้องตอบสนองระยะยาวเรื่องความรู้ คุณธรรม จริยธรรม เรื่องภูมิคุ้มกัน ก็ต้องมั่นใจว่าบริหารความเสี่ยงเป็น ถ้าคิดจะทำอะไรก็ต้องมั่นใจว่า จะมีอันตรายอะไรเกิดขึ้นและสุดท้าย เข้าใจ เข้าถึง แล้วพัฒนาต่อไป ถ้าศาสตร์เหล่านี้กระจายไปตามองค์กรต่างๆไม่ใช่เฉพาะองค์กรใหญ่ ว่าจะเป็นระดับท้องถิ่น Startup วันนี้ใครๆก็บ้าคลั่ง Startup ทุกคนก็ต้องรู้ว่ามีความเสี่ยง ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจ ราชการหรือรัฐวิสาหกิจ ยุคต่อไปก็จะมี 2 ตัวที่ซ่อนกันอยู่ คือ ความเสี่ยง อีกอย่างหนึ่งก็คือ วิกฤติ หลักสูตรที่ศ.ดร.จีระหงส์ลดารมภ์ทำอยู่ทั้งวิกฤติและความเสี่ยงก็เกิดขึ้น แล้วจะจัดการอย่างไรแทนที่จะลอกตำรา แต่ควรนำความจริงมาวิเคราะห์ ซึ่งเรียกว่า ทฤษฎี 2R’s คือ Reality และ Relevance เป็นประเด็นที่จะต้องจัดการกับมันเป็นประเด็นหลักให้เราอยู่รอด ในการวิเคราะห์ของ 2 รุ่นที่ผ่านมาศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์จึงไปค้นดูใน Harvard ซึ่งต่างประเทศก็ทำหลักสูตรเหล่านี้ด้วยต้องนั่งกันเป็นกลุ่มแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันตลอดเวลาอาจารย์ไม่ควรจะบรรยายยาวเกินไป ก็มีโจทย์ให้คิดกัน ก็เลยลองให้เขาไปคิดดูว่าวิกฤติหรือความเสี่ยงไม่ได้จบที่นั่นแต่ไปสร้างโอกาสใหม่ๆ เราจะไปทราบได้อย่างไรว่าธุรกิจใหม่ๆคืออะไร ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์จึงใช้คำว่า EmergingOpportunities แปลว่า โอกาสใหม่ๆกำลังจะมา ไม่ว่าจะทำอะไรธุรกิจเดิมที่ทำอยู่มันก็ต้องตายไป แต่ก็ยังมีธุรกิจใหม่ๆเกิดขึ้น คนก็ต้องปรับตัวให้รองรับสิ่งเหล่านี้ได้ต้องมีความรวดเร็ว และมีความคล่องตัว (Agility) บางองค์กรต้องเสนอครม.หรือบอร์ดมันไม่ทัน หรือเข้าประชุมทุกฝ่ายปัญหาคือปัจจุบันหลายองค์กรยังเป็นองค์กรแบบเดิมอยู่ คือตั้งองค์กรแบบทหารมีคนและหัวหน้าจำนวนมาก และหัวหน้าก็เน้นแต่สั่งการและก็มีหน้าที่อย่างเดียวคือการอนุมัติหรือไม่อนุมัติโดยไม่ได้ปรึกษาหารือกับลูกน้อง เวลาศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์ทำโครงการก็จะให้ผู้เข้าร่วมโครงการนั่งกันเป็นกลุ่ม แล้วให้ปะทะกันทางปัญญาแล้วหาความรู้ต่อไป แล้วจะให้คนพิมพ์ประเด็นต่างๆไว้ ถ้าวันนี้ยังทำไม่สำเร็จก็ไม่เป็นไรเพราะในที่สุดแล้ว การทำงานยุคต่อไปจะต้องเอาชนะอุปสรรคคือต้องทำสำเร็จ 

เซอร์ อเล็กซ์เฟอร์กูสันเก่งทุกอย่างมี Teamwork ที่ดี แต่ผลงานเหมือนทีม Spurs เลย ดีหรือไม่ คือไม่ชนะ ก็เหมือนกับธุรกิจ มีที่ปรึกษามีการวิเคราะห์มากมาย แต่พอไปเจออุปสรรค เช่น วัฒนธรรมองค์กรการขาดการสนับสนุนจากเจ้านาย ปัญหาการทำงานร่วมกันระหว่างคนต่าง Generationแล้วไม่ชนะ จะไปแก้ไขเพื่ออะไร ทีม Spurs เล่นดีทุกอย่างพอถึงจุดหนึ่งก็ไม่ชนะ วันนี้ต้องยอมรับว่า ถ้านำฟุตบอลมาเป็นตัวอย่าง เซอร์ อเล็กซ์เฟอร์กูสันเป็นผู้นำที่มีผลงานก่อนที่แมนเชสเตอร์ยูไนเต็ดมาถึงยุคเซอร์ อเล็กซ์เฟอร์กูสันก็เป็นยุคของลิเวอร์พูลลิเวอร์พูลก็โผล่มาบ้างเล็กน้อย แต่ถ้าเอาชนะ Real Madrid ได้ก็เท่ากับเอาชนะอุปสรรคทีม Spurs มีคนเขียนแผนแก่งแต่ว่า นำไปใช้แล้วไม่ประสบความสำเร็จนี่คือปัญหาของประเทศไทย เห็นได้จากสภาปฏิรูปต่างๆเขาไม่มีประสบการณ์ในการเข้าใจวัฒนธรรมองค์กรแต่ละแห่งแล้วก็ไม่มีผู้นำที่พร้อมจะเปลี่ยนแปลง ประเทศไทยจึงเน้นวิชาการมาก

คุณวิชัย วรธานีวงศ์กล่าวว่า ตอนนี้บรรดาผู้บริหารองค์กรไม่ว่าจะเป็นราชการ รัฐวิสาหกิจหรือเอกชนจะต้องอยู่ในภาวะของการตื่นรู้อยู่ตลอดเวลา เพราะโลกหมุนเร็ว

ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์กล่าวว่า นอกจากตื่นรู้แล้วก็ต้องใฝ่รู้ life-long learning เมื่อองค์กรตกลงกันแล้ว ก็ต้องสื่อสารให้ชัดเจน ถ้ามีอุปสรรคต้องข้ามให้พ้น เหมือนการปฏิรูปของพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชาก็ชะลอไว้ก่อนถ้าเป็นธุรกิจ ก็พังแล้ว เพราะฉะนั้นโครงสร้างเดิมหรือสิ่งที่เคยทำในอดีตก็เหมือนไอน์สไตน์ที่กล่าวไว้ว่า ถ้าอยากจะได้ของใหม่ ก็จะใช้วิธีเดิมไม่ได้ นวัตกรรมก็เหมือนกันจะทำแบบเดิมได้อย่างไร ก็ต้องทำใหม่ ที่น่าเป็นห่วงคือ ราชการองค์กรปกครองท้องถิ่น กระทรวง ทบวง กรมต่างๆ ยุคพลเอกประยุทธ์จันทร์โอชาก็ร่างแผนปฏิรูปมากมาย เหมือนวันนี้ที่นำคนจากสภาพัฒน์มาทำงานเขาร่างแผนได้แต่ไม่รู้วัฒนธรรมองค์กรต่างๆ ลองดูทีม Spurs เป็นตัวอย่างเล่นดีทุกอย่าง แต่พอถึงจุดหนึ่ง เขาไม่ชนะ เขามีปัญหาอะไร แต่เขาก็เล่นได้ดี ศ.ดร.จีระหงส์ลดารมภ์เป็นตัวอย่างที่เจ็บปวดมาก ล่าสุดเอฟเอคัพรอบก่อนชิง 8 ครั้งแพ้ทั้งหมด 8 ครั้ง ถ้าองค์กรเหล่านั้นทำธุรกิจก็เจ๊งไปนานแล้ว เวลาที่เราเข้าไปในองค์กรไม่ว่าราชการหรือรัฐวิสาหกิจควรมีผู้นำที่กล้าตัดสินใจ ถ้ามีอุปสรรคผู้นำเหล่านั้นต้องลากเราไปให้ได้เราต้องทำอย่างต่อเนื่องพลเอกประยุทธ์อยู่ต่อก็ดีอย่างตรงที่ถ้าท่านตั้งใจจะทำก็จะต่อเนื่องเพราะบางเรื่องก็ใช้เวลา ต้องชนะเป็นช่วงๆ ปฏิรูปตำรวจต้องชนะปีแรก 2เรื่องใหญ่ปีต่อไปพอมีความมั่นใจในตัวเอง คนยอมรับถ้าชนะทุกเรื่องคนก็เก็บเข้าลิ้นชักก่อน เพราะกระทบเขาอย่างแรง มีการวิจัยแล้วว่าถ้าจะทำอะไรเกี่ยวกับปฏิรูป ตัวละครต้องครบ ยังมีหลายฝ่ายเข้ามาคิดดูว่าสภาพัฒน์เป็นคนทำแผนและปฏิบัติด้วย เวลาลงทุนก็ไม่ได้ขัดข้องอะไรสภาปฏิรูป 2 อันแรกมีอลงกรณ์อยู่ แล้วก็ขับเคลื่อนสิ่งเหล่านั้นไปสู่ความสำเร็จทั้งสองอันก็ยกเลิกไปแล้ว ต้องดูว่าอะไรเป็นผลงานที่จับต้องได้เพราะกลับไปองค์กรต่างๆก็มีปัญหา ถ้าท่านอยู่ตรงไหนขององค์กรนั้น อย่าเขียนแผนทำแผน แต่ต้องนำแผนนั้นไปปฏิบัติให้ได้ แล้วจะเกิดความสำเร็จการปฏิรูปตำรวจบางอันคุณมีชัย ฤชุพันธุ์ก็เข้ามาท่านก็สามารถเร่งรัดได้เพราะเขียนไว้ในแผน กฎหมายรัฐธรรมนูญ ในการปฏิรูปตำรวจพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชาคิดว่า น่าจะมีช่องทางไปสู่ความสำเร็จได้

ในเรื่องของทรัมป์กับอิหร่านติดตามมาตั้งแต่สมัยเขาเซ็นเรื่องอิหร่านตั้งแต่ปี 2558 ซึ่งเซ็นกับยุโรปด้วยมีเยอรมนี ฝรั่งเศส มีการเซ็นกับจีนและรัสเซียด้วย สาเหตุคือทรัมป์ไม่ชอบโอบามาถ้าอิหร่านคิดที่จะทำนิวเคลียร์เพื่อสงคราม เขาต้องหยุดเสียก่อนเพียงช่วงเดียวแต่ก็มีหน่วยงานของประชาชาติ IAEA ไปตรวจสอบแล้วห้ามทำแล้วต่อไปนี้จะเปิดโอกาสให้ค้าขายกัน เช่น มีการขายรถ เครื่องบินโบอิ้งไปให้อิหร่าน อิหร่านก็มีการพัฒนาประเทศมากขึ้น การเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจมีการขายน้ำมันมากขึ้น ทำให้ราคาน้ำมันขึ้น แต่ก่อนไม่มีใครเคยคิดว่าน้ำมันจะเกิน50 ด้วยซ้ำไป เป็นร้อยยิ่งเป็นไปไม่ได้แต่ตอนนี้ขึ้นไปเป็น 70 ก็ไม่เข้าใจว่าทรัมป์คิดอะไรอยู่การที่อิหร่านยอมรับว่าจะไม่ทำนิวเคลียร์ก็ทำให้ความสัมพันธ์ในตะวันออกกลางดีขึ้นแต่ทรัมป์ก็ไม่ควรไปเลิกโดยไม่รู้ว่า ทางออกคืออะไรถ้าเขาไปบ้าคลั่งเรื่องสงครามนิวเคลียร์ สามารถทำอาวุธนิวเคลียร์ได้อะไรจะเกิดขึ้นกับอิสราเอลและโลก ก็หมายความว่า มีการสู้รบกันเมื่อคนขึ้นมาเป็นผู้นำอเมริกาแล้วก็ตัดสินใจด้วยตนเองคนเดียว พูดอะไรก็เป็นกฎหมายในต่างประเทศที่เป็นระบบรัฐสภา สภาก็ยังระงับได้ถ้าได้ผู้นำที่บ้าคลั่งขึ้นมาก็มีปัญหา ขณะที่ประเทศอย่างฝรั่งเศสหรืออังกฤษหรือเยอรมนีก็ไปขอร้องเขาไม่ให้ทำทรัมป์ทำเพราะเกลียดโอบามา เขาอยากให้ฐานเสียงของเขามีความสุขทุกๆเดือนระหว่างที่ทรัมป์ทำงานอยู่ เขาก็ออกไปหาเสียงคนที่รักเขาคนที่บ้าคลั่งเขาชอบมีมาก แต่อยู่ในรัฐที่บ้าคลั่ง America First ส่วนคนที่มีความรู้แถวนิวยอร์ก แคลิฟอร์เนีย ซีแอตเติ้ลทรัมป์ก็อยู่ไม่ได้

คุณวิชัย วรธานีวงศ์กล่าวว่า เป็นกรรมของโลกใบนี้ที่ต้องเจอผู้นำขยันทำลาย อเมริกาวันนี้ศักดิ์ศรีตกต่ำมากกว่าจะไปลากอิหร่านมาเซ็นได้มันก็ไม่ง่ายเลยตอนนี้ก็พยายามไปแสดงศักยภาพว่าเอาเกาหลีเหนืออยู่ ผู้นำที่นำไปสู่วิกฤตและความหายนะโลกจะต้องจดจำและทำอะไรสักอย่าง กรณีที่ไปเปิดฉากและฉีดสัญญาตัวนี้เข้าเขาก็กำลังจะกลับข่าวที่เขาจะโดนสอบ เป็นเรื่องที่น่าติดตามอย่างยิ่ง

ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์กล่าวว่า เขาเล่นกับสื่อ เพราะถูกกดดันเรื่องถูกตรวจสอบ เขาถูกตรวจสอบมาก ประธานาธิบดีเป็นอาชีพที่ถ้าทำดีจะสร้างประโยชน์ต่อโลกภายนอกมาก แต่ทรัมป์ทำทุกอย่างเพื่อตัวเองแปลกใจที่ยังมีคนแบบนี้ในอเมริกา บทเรียนคือเมื่อเรามีผู้นำที่ไม่ดีจะจัดการมันอย่างไร และนี่ก็เป็นตัวอย่างของการเมืองที่น่ากลัวเพราะในเมืองไทยก็มี 2 แนวความคิด คือแนวความคิดของชนบทและของเมือง ศ.ดร.เอนกเหล่าธรรมทัศน์ก็เรียกว่า สองนครา อเมริกาก็เหมือนกันก็เป็นสังคม 2 สังคมคือสังคมที่มีความรู้กับสังคมที่บ้าคลั่งอเมริกาขวาจัด ผิวขาวไม่ชอบผิวดำผิวเหลืองไม่ชอบผู้อพยพ แต่ลืมว่า อเมริกาเป็นประเทศที่มีแต่คนอพยพเข้าไป ทรัมป์ก็เป็นตัวอย่างที่มีพ่อแม่อพยพมาจากยุโรปและตัวเขาก็ได้ดีแต่ตอนนี้ก็แอนตี้ แล้วก็ไปมองพ่อแม่ที่มีความรู้น้อยแต่ลูกเขามีความรู้ ประหลาดใจมากเรื่องอิหร่าน มันมีการเซ็นอย่างน้อยก็มีอียูด้วยแล้วปูตินกับสีจิ้นผิงก็เซ็น ความจริงเวลาเราทำงาน อะไรที่ตกลงกันแล้ว ก็ต้องยอมรับถ้ามีการเปลี่ยนกรรมการ กรรมการชุดนั้นก็ต้องรับผิดชอบสัญญาที่เซ็นไปแล้วไม่ใช่ไปยกเลิกมันทุกอัน เมื่อยกเลิกทุกอย่างก็ลำบากคราวนี้ก็มีผลกระทบต่อคิมจองอึนเหมือนกัน เพราะกำลังจะไปเจอกันเมื่อตกลงกันแล้ววันหนึ่งถ้าทรัมป์ไม่ชอบใจคิมจองอึนขึ้นมา แล้วยกเลิกขึ้นมาก็มีปัญหาอะไรที่เคยทำในอดีตที่ตกลงกันแล้วและถูกต้องตามกฎหมายจะไปรื้อฟื้นมันไม่ได้แต่ควรทำของใหม่ให้มันเกิดขึ้นเรื่องนี้เป็นปรากฏการณ์ที่น่ากลัวและเป็นความเสี่ยงต่อโลก

โปรดคลิกที่ลิ้งค์นี้เพื่อดูภาพประกอบ

https://cdn.gotoknow.org/assets/media/files/001/297/182/original_Human_Talk_13052018.pdf?1527690424

ที่มา: บทความจากรายการวิทยุ Human Talk ประจำวันที่ 13 พฤษภาคม 2561