ศาลพระภูมิ
ศาลพระภูมิ
นายอานนท์ ภาคมาลี (คนหาปลา ข้าราชการบำนาญ)
ลักษณะความเชื่อ ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับวิญญาณ
ความสำคัญ เจ้าของบ้านเชื่อว่าในบริเวณบ้านของตนมีวิญญาณของเทพ ซึ่งเรียกกันทั่วไปว่า พระภูมิอาศัยอยู่ หากได้จัดหาที่อยู่ที่เหมาะสมให้ และให้ความเคารพนับถือ บวงสรวงบูชาเป็นประจำแล้ว จะทำให้เจ้าของบ้าน และคนในครอบครัวมีความสุข ปลอดภัยและมีความเจริญรุ่งเรือง
พิธีกรรมในเบื้องต้น เจ้าของบ้านต้องจัดหาที่อยู่อาศัยของพระภูมิ ที่เรียกกันทั่วไปว่าศาลพระภูมิ มีลักษณะเป็นเรือนหรือประสาทเล็กๆ วางอยู่บนเสาต้นเดียว และส่วนประกอบ คือ เจว็ด ตุ๊กตาชายหญิง ช้าง ม้า กระถางธูป แจกันดอกไม้ เป็นต้น ส่วนกำหนดวันเวลาฤกษ์ยาม ตำแหน่งที่ตั้งศาลพระภูมิ ซึ่งจะต้องอยู่ภายในรั้ว หรือบริเวณบ้าน การทำพิธีตั้งศาลต้องใช้หมอเจ้าพิธี เป็นผู้ดำเนินการ ในวันทำพิธีเจ้าของบ้านต้องจัดหาเครื่องสังเวย มีอาหารคาวเช่น หัวหมู ไก่ เป็ด เป็นต้น อาหารหวานเช่น ขนมต้มแดง ขนมต้มขาว เป็นต้น ผลไม้ เช่นกล้วยน้ำว้าสุก และมะพร้าวอ่อน นอกจากนี้ยังมีเครื่องบูชา เช่น บายศรีปากชาม พวงมาลัย ดอกไม้ ธูป เทียน ผูกผ้าแพร 3 สี ด้ายสายสิญจน์ ขันน้ำมนต์ พานครูของหมอเจ้าพิธี เป็นต้น
เมื่อทุกอย่างพร้อม หมอเจ้าพิธีจะทำตามลำดับ เริ่มจากหมอเจ้าพิธี ซึ่งนุ่งห่มชุดขาวอย่างพราหมณ์ ทำพิธีบูชาครู ทำน้ำมนต์พรมที่หลุมสำหรับวางเสาศาล วางสิ่งของมงคลที่ก้นหลุม เช่น เหรียญเงิน ใบเงิน ใบทอง ใบมะยม ดอกพุทธรักษา เป็นต้น ยกเสาตั้งในหลุม ตั้งเครื่องสังเวย ตรงหน้าศาล พรมน้ำมนต์เครื่องสังเวย เชิญเทพ เจิมแป้งที่ศาล เจิมเจว็ดและบริวาร ปิดทองคำเปลวที่เจว็ดและตัวศาล ผูกสายสิญจน์ โยงตัวศาลกับเครื่องสังเวย จุดธูปปักที่เครื่องสังเวยทุกอย่าง หมอเจ้าพิธีกล่าวนำถวายและเซ่นสังเวย เชิญพระภูมิขึ้นศาล ลาเครื่องสังเวย ตักเครื่องสังเวยทุกชนิด ใส่ในกระทงใบตองเล็กๆ 4 ใบวางไว้ที่มุมศาลทั้ง 4 มุม ปลดสายสิญจน์ ยกเครื่องสังเวยออก เป็นเสร็จพิธี
ศาลพระภูมิที่ถูกนำมาทิ้งข้างถนน
ศาลพระภูมิที่ถูกนำมาทิ้งข้างถนน
ศาลพระภูมิที่ถูกนำมาท้ิงข้างถนน ไม่ทราบเหตุผลกลใด หรือหมดคุณค่า หรือเปลี่ยนเจ้าของบ้าน
ที่มาอยู่อาศัยใหม่ ตามถนนต่างๆจะเห็นศาลพระภูมิถูกทอดทิ้งไว้ในที่ต่างๆจำนวนมาก บางท่าน บาง
วัดก็เก็บไปซ่อมบำรุงไว้ มีขนาดต่างๆและหลายรูปแบบ
ความเห็น (1)
จำความได้ว่าตอนเด็ก(เมื่อประมาณเกือบ ๔๐ ปีที่ผ่านมา)ที่บ้านก็ไม่มีการตั้งศาลพระภูมิ แต่มีงูเข้ามาในบ้านบ่อยมาก ใครๆ ก็พูดว่างูพิษร้ายแรง แต่ไม่เคยทำอันตรายใคร ให้หมองูมาจับก็ดิ้นจนหลุดไปทุกครั้ง จนกระทั่งมีการตั้งศาลพระภูมิในบริเวณบ้าน แต่นั้นมาก็ไม่มีใครเห็นงูอีกเลย