แนวปฏิบัติที่ดี Drug Free in University ที่ภาคเหนือตอนล่าง

มหาวิทยาลัยเจ้าพระยา ร่วมกับ มหาวิทยาลัยนเรศวร (แม่ข่ายสถาบันอุดมศึกษาภาคเหนือตอนล่าง) จัดสัมมนาแนวปฏิบัติที่ดี โครงการรณรงค์ป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในสถาบันอุดมศึกษา ภาคเหนือตอนล่าง ประจำปีงบประมาณ 2560 จำนวน 16 สถาบัน ในระหว่างวันที่ 6-8  กันยายน  2560  ณ เจ้าพระยาคอนเว็นชั่นฮออล์ ศูนย์ประชุมมหาวิทยาลัยเจ้าพระยา  จังหวัดนครสวรรค์ และได้เชิญกรรมการจากภายนอกให้ร่วมตัดสินการประกวดโครงการ  เพื่อมอบรางวัลแก่สถาบันที่บริหารจัดการจนเกิดแนวปฏิบัติที่ดี มีองค์ความรู้สู่การพัฒนาจากการลงมือปฏิบัติงาน ซึ่งแต่ละสถาบันได้ลงมือ “ทำหน้าที่” อย่าเข้มข้น เกิดองค์ความรู้จากการลงมือปฏิบัติ “Learning by Doing” มาแล้ว จึงนำเรื่องราวดีๆที่เกิดขึ้น ทั้งปัญหา อุปสรรค การแก้ปัญหา และความสำเร็จ มาเล่าสู่กันฟัง.... รางวัลที่ฝ่ายจัดงานมอบให้ จึงเป็นเครื่องหมายของความตั้งใจและเป็นกำลังใจให้ทุกคนร่วมกันพัฒนางาน ผสานความร่วมมือ เพื่อยึดถือความสำเร็จของการปฏิบัติเป็นที่ตั้ง แม้บางครั้งจะพบปัญหา แต่ก็ผสานใจให้ผ่านทุกข์ บำรุงสุข......ที่ปลายทาง

 

มหาวิทยาลัยนเรศวร ในฐานะแม่ข่าย ได้ทาบทามผมไว้เมื่อครั้งเครือข่ายฯ ภาคเหนือเดินทางมาพบปะแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อเดือนมิถุนายน 2560 ที่ผ่านมาว่าจะขอให้ไปเป็นกรรมการตัดสินโครงการที่มีผลปฏิบัติที่ดีของเครือข่ายภาคเหนือตอนล่าง ผมก็รับปากโดยเร็ว เพราะตั้งเป้าในใจว่า แม้จะเชิญเราไปในฐานะอะไรก็ตาม แต่แท้ที่จริงเราคือผู้ปฏิบัติงานเช่นกัน การได้ไปนั่งฟังการนำเสนอคงเป็นการไปเติมเต็ม เพื่อได้เห็นแนวปฏิบัติที่ดีที่หลากหลาย มาปรับใช้และต่อยอดทำงานต่อที่อีสานบ้านเฮา

 

ในการทำหน้าที่กรรมการตัดสินผลการปฏิบัติที่ดี เพื่อเลือกโครงการที่แต่ละสถาบันนำเสนอเพื่อรับรางวัล  หลายสถาบันทำงานจนมีความเชี่ยวชาญมีนวัตกรรมที่น่าสนใจ หลายแห่งต่อยอดความคิดจากเดิมให้สมบูรณ์  บางที่เล่าถึงข้อจำกัดที่มีอยู่จากการลงมือปฏิบัติ  ได้เห็นหลายสถาบันนั้นผู้บริหารให้ความสำคัญในการสนับสนุนและขับเคลื่อนการดำเนินโครงการ ทั้งในเชิงนโยบาย งบประมาณ และร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนงานจนสำเร็จเห็นผล แต่เหนือสิ่งอื่นใดการให้นิสิตนักศึกษาเป็นแกนหลักในการขับเคลื่อนกิจกรรมดูจะเป็นส่วนสำคัญมาก ที่นำไปสู่ความสำเร็จของงาน การมีส่วนร่วมของหลายภาคส่วนหรือภาคีเครือข่ายก็เป็นส่วนหนุนเกื้อให้งานออกมาสมบูรณ์ เกิดประโยชน์แก่นิสิตนักศึกษา และ ชุมชน วัด บ้าน โรงเรียน/สถาบันการศึกษา ในวงกว้างมากกว่าการทำกิจกรรมเฉพาะในสถาบัน การนำเรื่องราวดีๆมาเล่าให้ฟัง จึงเป็นการสะท้อนตัวตนของแต่ละสถาบันบนบริบทที่ต่าง แต่มีเป้าหมายร่วม ความงดงามที่เกิดขึ้น ก็เพื่อเติมเต็มพลังใจมิใช่เพื่อการแข่งขัน แต่แบ่งปันเพื่อการพัฒนา

 

ปัจจัยแห่งความสำเร็จของเครือข่ายภาคเหนือตอนล่าง

• มหาวิทยาลัยนเรศวร ในฐานะแม่ข่าย ได้สร้างกลไกการทำงานเครือข่ายได้อย่างเป็นระบบ มีการวางเป้าหมายร่วมได้อย่างชัดเจน วางกลไกการทำงานที่เชื่อมผสานได้อย่างดี  มีกลไกการกำกับติดตามทุกระยะ การออกเยี่ยมและให้กำลังใจขณะปฏิบัติงานแล้วสร้างเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อแบ่งปันแง่งามจากการปฏิบัติ ทั้งเพื่อสรุปผลการดำเนินงานผ่านเวทีการประกวด มิได้เพื่อยกย่องใคร แต่เพื่อให้กำลังใจซึ่งกันและกัน
• หลายสถาบัน ผู้บริหารให้ความสำคัญ จึงส่งผล ได้ยลเรื่องดีงาม ตามบริบท ทั้งลดข้อจำกัดจากงบประมาณ และการประสานประโยชน์ของกิจกรรม
• บางสถาบันมีกลไกที่ชัดในการกำหนดรูปแบบของกิจกรรมเพื่อพัฒนาศักยภาพนักศึกษาไปพร้อมๆกับการทำงานเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด ร่วมกับองค์กรนิสิตนักศึกษา
• บางโครงการ การทำงานแบบบูรณาการผสานประโยชน์ร่วมกัน กับชุมชน คือ วัด บ้าน โรงเรียน หน่วยงานรัฐหรือเอกชน จนสำเร็จเห็นผลเป็นรูปธรรม

 

ขอบคุณเรื่องราวดีๆที่ทุกสถาบันได้ลงมือปฏิบัติ จนเห็นชัดบนเวทีแลกเปลี่ยน ด้วยหมุนเวียนนำเสนอ มิได้พร่ำเพ้อแต่ทำจริง ด้วยหวังว่าสิ่งที่ทำนั้น จะเป็นส่วนช่วยให้สังคมน่าอยู่ การทำงานจิตสาธารณะ หลายวาระก็มีอุปสรรคที่ทำให้เป็นเครื่องกีดขวางใจอยู่บ้าง จนอาจท้อถอย อ่อนใจ แต่เมื่อเวลาผ่านไป ความอ่อนเพลียทางความคิด กลับมีฤทธิ์ทรงพลัง ด้วยเมื่อย้อนมองกลับหลัง เรามิได้มองเห็นเฉพาะความสำเร็จ หากแต่เราได้บทเรียน ที่หลายครั้งมิอาจเขียนบอกใครได้  มีข้อจำกัดที่ใจอยากตะโกนให้ก้องฟ้า หากแต่เมื่อไตร่ตรองหลายครา ก็มิกล้าเอ่ยอันใดให้ใครได้ยิน ... แล้วให้ความสำเร็จเป็นเครื่องประทิน ป่าวประกาศให้รู้สิ้นทั่วโลกา ว่าแท้ที่จริงแล้ว เรื่องราวมากมาย แม้จะมีปัญหาหลายประการขวางทาง แต่เราก็ชนะใจตน ทำงานจนสำเร็จ เรื่องราวในพื้นที่จริงที่ได้เรียนรู้ เก็บเกี่ยว แบ่งปัน เมื่อเวลาผ่านไปนั้น ... ความสำเร็จกลับยิ่งใหญ่ มันทุ้มอยู่ในใจ แล้วปัญหาเหล่านั้นกลายเป็นเรื่องเล็กๆ...เมื่องานสำเร็จ

ขอให้กำลังใจทุกๆสถาบัน ได้ทำหน้าที่ในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดต่อไป... เพราะหากช่วยกันแม้คนละเล็กละน้อย ก็ยังดีกว่าไม่ทำอะไรให้แผ่นดินเลย สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ตรัสว่า “ถ้าเดินเรื่อยไป ย่อมถึงปลายทาง”

 

ภาสกร  เตือประโคน

รองผู้อำนวยการสำนักวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น

27 กันยายน 2560

วันนี้ ได้รับหนังสือถอดบทเรียน ที่ทาง มหาวิทยาลัยนเรศวร ส่งมาให้ จึงถือโอกาสเผยแพร่บทความที่เขียนไว้.....

5 มีนาคม  2561