๑๐๒๓ ถอดบทเรียน : จังหวัดตากเครือข่ายประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่
ถอดบทเรียน : จังหวัดตากเครือข่ายประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่
ผู้เขียน เบญญาดา มุติวัฒนาสวัสดิ์
เรียบเรียงโดย นางสาวรติกร เพมบริดจ์
จังหวัดตากเริ่มดำเนินการควบคุมการบริโภคยาสูบตั้งแต่ปี 2554 มีเครือข่ายประชาคมจังหวัดตากซึ่งจดทะเบียนเป็นองค์กรสาธารณประโยชน์ในปี 2553 มี คุณศิวะพร คงทรัพย์ เป็นผู้ประสานงาน ทำงานเรื่องบุหรี่และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ใช้ชื่อเฉพาะว่า “เครือข่ายประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่” และทำงานเรื่องเกี่ยวกับหลักประกันสุขภาพโดยการให้ความรู้แก่ประชาชน เรื่องสิทธิการรักษา และยังรับเรื่องร้องเรียนด้วย จึงเห็นความสำคัญของการดูแลป้องกันสุขภาพมาก ซึ่งบุหรี่และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เครือข่ายประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่ มีเครือข่ายครอบคลุมทั้ง 9 อำเภอของจังหวัดตาก โดยแกนนำในทีมกลางมีด้วยกัน 7 คน
“ทุกครั้งที่มีการเปลี่ยนแปลงตัวผู้ว่าฯ ดิฉันจะขอเข้าพบท่านเพื่อแสดงความยินดี พร้อมกันนี้คือการแนะนำตัวเองในฐานะผู้ประสานงานเครือข่ายประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่ และขอความร่วมมือจากท่านเรื่องนโยบายดังกล่าว ขอให้สนับสนุนเรื่องการปลอดเหล้าปลอดบุหรี่อย่างจริงจัง เพื่อสุขภาพของประชาชน”
- การรณรงค์ 1. การรณรงค์ในงานเทศกาลสำคัญควบคู่กับการตรวจเตือน 2. การรณรงค์ในพื้นที่ต้นแบบ 3. การจัดเวทีสาธารณะและการออกบูทรณรงค์ 4. การทำกิจกรรมกับสถานศึกษา
- การประชาสัมพันธ์ กิจกรรมหลักในหมวดนี้คือ การติดป้ายคัตเอาต์ขนาดใหญ่เพื่อแสดงให้รู้ว่า ห้ามขาย, ห้ามดื่ม, ห้ามสูบตามพื้นที่ที่กฎหมายกำหนดไว้ เช่น สวนสาธารณะ, สถานที่ราชการ, วัด และโรงเรียน ฯลฯ นอกจากนี้ มีการใช้สื่อท้องถิ่น ได้แก่ หนังสือพิมพ์และสถานีวิทยุ เป็นสื่อการประชาสัมพันธ์ข่าวสารที่เครือข่ายประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่ได้ทำกิจกรรมเกี่ยวกับการปลอดเหล้า ปลอดบุหรี่
- การเฝ้าระวัง กิจกรรมนี้เป็นการขอความร่วมมือจากผู้นำชุมชนให้ช่วยกันเฝ้าระวังไม่ให้มีการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่ในพื้นที่สาธารณะ ตลอดจนการสำรวจร้านค้าไม่ให้ทำผิดกฎหมายเกี่ยวกับเรื่องเหล่านี้ โดยมีแกนนำของเครือข่ายประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่คอยให้การสนับสนุน ส่วนภายในอำเภอเมืองได้วางแผนการตรวจเตือนปีละ 6 ครั้ง ไปพร้อมกันทั้งคณะประมาณ 10 คน ได้แก่ แกนนำเครือข่ายประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่, แกนนำเยาวชน เจ้าหน้าที่จากสาธารณสุขจังหวัด, เจ้าหน้าที่ตำรวจ และเจ้าหน้าที่จากองสาธารณสุขของเทศบาลเมืองตาก และอบจ. ฯลฯ โดยเดินตรวจเตือนตามร้านขายของชำ, ตลาด และร้านอาหาร ทั้งนี้ ยังไม่มีการบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจัง
- การทำงานแบบมีส่วนร่วมด้วยความร่วมมืออย่างดีในการทำงานจากหน่วยงานราชการและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ร่วมเป็นทีมเฝ้าระวังและตรวจเตือนในงานเทศกาลสำคัญระดับจังหวัด ทำให้การสร้างกระแสห้ามสูบห้ามดื่มในพื้นที่สาธารณะมีความต่อเนื่องและเกิดผลสำเร็จเป็นรูปธรรม
- พ.ร.บ.ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2535 และพ.ร.บ.คุ้มครองสุขภาพของผู้ไม่สูบบุหรี่ พ.ศ.2535 สามารถใช้เป็นเครื่องมือขอความร่วมมือจากหน่วยงานราชการต่าง ๆ เพื่อให้เห็นความสำคัญของการรณรงค์ประชาสัมพันธ์ข้อกฎหมายดังกล่าวแก่ประชาชน เพื่อขอความร่วมมือจำกัดพื้นที่การสูบบุหรี่ต่อไป
- การวางแผนการทำงานอย่างเป็นขั้นตอน ในงานเทศกาลสำคัญของจังหวัดตากมีการทำงานอย่างเป็นขั้นตอน เพื่อให้งานเทศกาลปลอดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรี่ โดยวางแผนการทำงานตั้งแต่ขั้นตอนการประชาสัมพันธ์ การรณรงค์ และการตรวจเตือน ทำให้เกิดประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมายในงานดังกล่าว
การสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้บริหารระดับจังหวัดยังสามารถเป็นส่วนหนึ่งของการประชาสัมพันธ์โครงการได้เป็นอย่างดี วันสำคัญอย่างเช่น วันปีใหม่, วันสงกรานต์ และการต้อนรับการรับตำแหน่งใหม่ของผู้ว่าราชการจังหวัดและนายกเทศมนตรีเทศบาลเมืองตาก ฯลฯ จึงเป็นโอกาสที่ดี ซึ่งคุณศิวะพรและประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่จะจัดกระเช้าปลอดเหล้าปลอดบุหรี่ไปมอบให้เพื่อแสดงไมตรีจิต
“เราต้องสร้างสัมพันธภาพที่ดีอย่างต่อเนื่องนะคะ ในวันเทศกาลสำคัญจะมีกระเช้าที่มีการ์ดเขียนข้อความว่าปลอดเหล้าปลอดบุหรี่ไปมอบให้กับบุคคลสำคัญของจังหวัดค่ะ อาทิ ท่านผู้ว่าฯ, ท่านนายกเทศมนตรี ฯลฯ และขอให้ท่านชูป้ายหรือสติกเกอร์ที่มีข้อความว่า ‘ขอบคุณที่ไม่สูบไม่ดื่ม’ ถ่ายภาพเอาไว้ไปประชาสัมพันธ์ในสื่อท้องถิ่น”
กิจกรรมสำคัญที่เครือข่ายประชาคมงดเหล้าเฝ้าระวังบุหรี่ดำเนินการตลอดทั้งปี มีด้วยกัน 3 หมวดใหญ่ ๆ คือ
ปัจจัยที่ทำให้เกิดความสำเร็จ/ความก้าวหน้า :
ข้อมูลเพิ่มเติมทาง website ศจย. : www.trc.or.th
ใน ถอดบทเรียนคนทำงานขับเคลื่อน
ความเห็น (1)
ขอบคุณเรื่องดี ๆ มีสาระที่นำมาฝากจ้ะ