การไอเป็นกลไกอย่างหนึ่งของร่างกายที่คอยกำจัดสารคัดหลั่ง
สิ่งระคายเคือง หรือจุลชีพออกจากระบบทางเดินหายใจ การไอสามารถบอกถึงโรคได้หลายอย่าง
เช่น ไข้หวัด วัณโรค กรดไหลย้อน หอบหืด หลอดลมอักเสบเรื้อรัง เป็นต้น
การไอสามารถแบ่งได้ 2 ลักษณะ คือ
การไอแบบมีเสมหะ กับ การไอแบบแห้ง
(ไม่มีเสมหะ)
ยาแก้ไอปัจจุบันก็จะมีสรรคุณช่วยขับเสมหะ ยาละลายเสมหะ
ช่วยให้เคลือบและป้องกันเยื่อบุทางเดินหายใจ (มักเป็นส่วนผสมสำหรับยาแก้ไอแบบแห้ง)
วันนี้มาแนะนำสมุนไพรแก้ไอ …
สำหรับสมุนไพรแก้ไอ สามารถแบ่งเป็น
สมุนไพรบรรเทาอาการไอ จะช่วยลดการระคายเคืองในลำคอ เคลือบเยื่อบุทางเดินหายใจ
และสมุนไพรช่วยขับเสมหะมักจะมีรสเปรี้ยว มีความเป็นกรด
สมุนไพรเหล่านี้ได้แก่
-
มะแว้งต้น หรือ มะแว้งเครือ
มีสารอัลคาลอยด์ ซึ่งเราจะพบว่าถูกใช้ในยาแก้ไอหลายตำรับ
นำผลมารับประทานสดหรือคั้นเอาแต่น้ำใส่เกลือเล็กน้อย จิบบ่อยๆ
-
มะนาว พบสาร Citric Acid
ช่วยขับเสมหะ อาจนำมาผสมกับเกลือเล็กน้อย เอาไว้จิบเรื่อยๆ
หรือจะนำมะนาวไปผสมน้ำอุ่น เกลือ และน้ำผึ้ง ใช้จิบบ่อยก็ได้
-
มะขาม
อุดมไปด้วยกรดอินทรีย์อย่าง ซิตริค มาลิค ทาร์ริค และวิตามินเอ
รสเปรี้ยวของมะขามจะช่วยละลายเสมหะ และ สามารถบรรเทาอาการไอ
โดยนำเนื้อมะขามจิ้มกับเกลือ หรือจะนำไปคั้นเป็นน้ำผสมเกลือเล็กน้อย ใช้จิบบ่อยๆ
ช่วยกัดเสมหะให้ละลาย
-
มะขามป้อม
เป็นผลไม้ที่มีวิตามินซีสูงมากๆ ซึ่งมากกว่าน้ำส้มถึง 20 เท่า มีรสเปรี้ยวอมฝาด
ปัจจุบันมีการศึกษาพบว่ามะขามป้อมมีสารที่ละลายน้ำได้มีฤทธิ์ละลายเสมหะ
ลดอาการเจ็บคอ ทำให้ชุ่มคอ ช่วยป้องกันและลดอาการไอได้ดี
โดยนำผลมะขามป้อมที่แก่จัดรับประทานคู่กับเกลือเล็กน้อย
หรือนำผลสดไปต้มกับน้ำเอาไว้ดื่ม
-
ขิง เป็นพืชรสเผ็ด
ขิงสดจะมีฤทธิ์ช่วยขับพิษที่เกิดจากการติดเชื้อออกจากร่างกายทางเหงื่อ
และยังช่วยปรับสภาพร่างกายเมื่ออยู่ในภาวะเย็น ช่วยขับเหงือ มีน้ำมันหอมระเหย เช่น
Gingerol และ Zingerone ช่วยขับเสมหะ โดยน้ำขิงแก่มาต้มกับน้ำ อาจเพิ่มน้ำตาล
ทานตอนอุ่นๆ ทำให้โล่งคอ หรือนำขิงสดมาตำผสมเกลือเล็กน้อยก็ได้
แต่อาจจะทานยากไปหน่อย ขิงได้รับการขึ้นทะเบียนในบัญชียาหลักแห่งชาติแล้วคะ
ปลอดภัยแน่นอน
-
ดีปลี เป็นสมุนไพรที่มีรสเผ็ด
พบสาร beta Caryophyllene ช่วยขับเสมหะ ดีปลีจัดอยุ่ในพิกัดตรีกฏก
แปลว่าของรสเผ็ดร้อน 3 ชนิด เป็นพิกัดยาที่ประกอบด้วยเครื่องยา 3 อย่างคือ พริกไทย
ขิงแห้ง และดีปลี มีสรรพคุณแก้โรคที่เกิดจากลม (วาตะ) เสมหะ และ ดี (ปิตตะ)
เพียงนำดีปรีแห้ง ครึ่งผลมาฝนกับน้ำมะนาว ผสมเกลือยังหยิบมือ
ใช้กวาดคอหรือถ้าจะใช้จิบก็เติมน้ำนิดหน่อย ดีปลีไม่เหมาะกับคนที่เป็นไข้ตัวร้อนคะ
เพราะจะทำให้ร้อนในได้
-
เมล็ดเพกา ช่วยขับเสมหะ
เป็นส่วนประกอบของน้ำจับเลี้ยง ที่ใข้ดื่มแก้ร้อนใน เมล็ดเพกามีสรรพคุณแก้ไอ
ขับเสมหะได้ดี โดยใช้เมล็ดเพกาต้มกับน้ำแล้วนำมาดื่มวันละ 3 เวลา
สำหรับคนที่ไอแบบมีเสมหะ
เรามีเทคนิคเกี่ยวกับการนอนมาช่วยอีก ทางหนึ่ง
คือให้นอนหมอนหนุนให้ศีรษะสูงกว่าลำตัวหรือนอนในลักษณะกึ่งนอนกึ่งนั่ง
เพื่อช่วยให้การหายใจสะดวกขึ้น
สมุนไพรแก้ไอ
นั้นสามารถช่วยบรรเทาอาการไอได้
แต่ไม่สามารถรักษาสาเหตุหรือโรคที่ทำให้เกิดอาการไอได้นะคะ
การรักษาที่ต้นเหตุของการไอจึงน่าจะเป็นวิธีที่ดีที่สุดที่จะทำให้อาการไอหายไปได้
และหากไอเป็นระยเวลานาน อาการไอรุนแรงขึ้น
หรือมีอาการอื่นๆร่วมเมื่อไอควรรีบพบแพทย์เพื่อปรึกษาดูอาการทันที
สมุนไพรแก้ไอเหล่านี้ล้วนมีรสเปรี้ยวจัดหากทานมากๆอาจทำให้เกิดอาการท้องเสีย
ได้คะ