​PMAC 2016 : 8. การประชุมวันแรก ๒๙ มกราคม ๒๕๕๙

ประเทศไทยได้รับการกล่าวขวัญยกย่อง ทั้งด้าน UHC, การจัดลำดับความสำคัญ และการมีหน่วย HITAP

PMAC 2016 : 8. การประชุมวันแรก ๒๙ มกราคม ๒๕๕๙

บันทึกนี้เป็นบันทึกส่วนตัว ไม่ใช่บันทึกการประชุม เช้าวันที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๕๙ ผมต้องออกไปวิ่งเพื่อสนองการเสพติดของตนเอง คือเสพติดเอ็นดอร์ฟินจากการออกกำลังกาย

เมื่อวานผมวิ่งที่บ้านปากเกร็ด อุณหภูมิ ๑๘ องศาเซลเซียส วันนี้ตอนเช้าอุณหภูมิ ๒๕ ผมวิ่งอยู่รอบๆ บริเวณเซ็นทรัลเวิร์ลนั่นเอง ได้เห็นบรรยากาศยามเช้าตรู่ในเมือง ตามที่เคยบันทึกไว้ ที่นี่ และ ที่นี่

ความแตกต่างที่สังเกตเห็นคือ การตกแต่งไม้ประดับสวยขึ้น และลานหน้าเซ็นทรัลเวิร์ล ด้านถนนราชดำริกั้นห้ามคนเข้าทุกด้าน ผมวิ่งไปด้านหน้าโรงเรียนวัดปทุมวนาราม พบว่าเขากั้นห้าม รถมอเตอร์ไซคล์เข้าไปจอดหรือแล่นบนทางเท้า ทำให้ทางเท้าสะอาดและเป็นระเบียบเรียบร้อยขึ้นมาก

ปีนี้อดีต รมต. สาธารณสุข ศ. นพ. รัชตะ รัชตะนาวิน มาร่วมด้วย เราจึงได้ถ่ายรูปหมู่ที่มีท่าน รมต. ปัจจุบัน (ศ. นพ. ปิยะสกล สกลสัตยาทร) และท่านอดีต รมต. ถ่ายด้วยกัน เขาจัดให้ผมไปยืนตรงกลางระหว่าง ท่านทั้งสอง ผมกระเซ้าว่า ให้ผมห้ามทัพหรือ

การได้พบปะพูดคุยกัน ทำให้ผมได้รับรู้ความยากลำบากของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง เพราะมีผู้มาเรียกร้องผลประโยชน์ส่วนตนหรือส่วนกลุ่ม ไม่หยุดหย่อน ผมนึกในใจว่า ผมก็เรียกร้องเหมือนกัน แต่เรียกร้องผลประโยชน์ส่วนรวม เรียกร้องให้จัดระบบต่างๆ เพื่อประโยชน์ของคนรุ่นหลัง

การประชุมช่วงที่สมเด็จพระเทพรัตน์ฯ เสด็จร่วมคือพิธีเปิด ซึ่งไฮไล้ท์คือ keynote speech ของผู้ได้รับพระราชทานรางวัลทั้งสองท่าน ตามด้วย Mr. Michel Sidibe ผู้อำนวยการบริการ The Joint United Nations Programme on HIV/AIDS ท่านผู้นี้เป็นนักพูด ที่ทำให้ผมนึกถึง ดร. สุรินทร์ พิศสุวรรณ ท่านกล่าวถึง priority setting ที่จะมีผลต่อพัฒนาการด้านสุขภาพ ต้องจัดลำดับความสำคัญในอีกหลายด้าน เช่นด้านการศึกษา สังคม สิทธิมนุษยชน ฯลฯ โดยที่ต้องเปลี่ยนกระบวนทัศน์ด้าน global health ต้องมีความพอดีระหว่าง equity กับ efficiency ต้องคิดเลยเรื่องมุ่งหวังความช่วยเหลือจากต่างประเทศ ต้องเป็นตัวของตัวเอง คิดเอง และใช้ทรัพยากรของประเทศเองเพื่อสร้างพื้นฐานด้านระบบสุขภาพของประเทศ

คนที่น่าจะได้รับความชื่นชอบมากที่สุดคือ Ms. Mirai Chatterjee, Director, SEWA Social Security, Self-Employed Women Association, India ที่ผมศรัทธาจากคำบอกเล่าก่อนฟังสุนทรพจน์ ว่าเธอเป็นคนเก่ง เมื่อเริ่มมีผลงานที่ SEWA ก็มีองค์กรระหว่างประเทศมาเสนนอตำแหน่งงานที่มีเงินเดือนงามให้ แต่เธอไม่ไป ในสุนทรพจน์เธอกล่าวถึงคนอินเดียร้อยละ ๙๓ ที่หาเลี้ยงชีพใน informal sector ชีวิตไม่มีหลักประกัน และยิ่งเป็นผู้หญิงชีวิตยิ่งยากลำบาก SEWA จึงจัดให้มี VimoSEWA เป็นระบบประกันที่ครอบคลุม ๑๐ ด้าน แก่ผู้หญิงและคนในครอบครัว การประกันครอบคลุม ๑๐ ด้าน เช่น สุขภาพ ประกันชีวิต ประกันอุบัติเหตุ ประกันการขาดรายได้ประจำวัน เป็นต้น เป็นตัวอย่างของการจัดลำดับความสำคัญที่ชีวิตของคนที่ ยากลำบากที่สุด

การประชุมวันนี้มีอีก ๒ Plenary เป็นการตั้งหลักว่า การจัดลำดับความสำคัญในการใช้งบประมาณ แผ่นดิน และ HITA มีหลักการและประสบการณ์ของบางประเทศอย่างไร นำไปสู่การตัดสินใจอย่างไร ประเด็นสำคัญคือการผลิตผลงานทางวิชาการออกมาเป็น evidence กับการตัดสินใจเป็นคนละเรื่อง เพราะการตัดสินใจว่าจะครอบคลุมบริการใด นอกจากใช้ข้อมูลหรือสารสนเทศทางวิชาการจาก HITA แล้ว ยังต้องใช้ข้อมูลอื่นๆ ร่วมด้วย วิทยากรบอกว่าขึ้นกับการให้คุณค่า (values) เป็นอย่างมาก

ตอนเย็นเป็น PS (Parallel Session) 1 ผมเข้า PS 1.1 Cost-Effectiveness Analysisเพราะเขาตั้งชื่อในทำนองว่าเครื่องมือนี้ยังใช้การได้ดีอยู่หรือ ไปฟัง (แบบหลับๆ ตื่นๆ) แล้วสรุปได้ว่า ยังใช้ได้ดี แต่มีความซับซ้อนขึ้นมาก คือใช้ยากขึ้นเรื่อยๆ

ตอนค่ำเป็นการเปิดตัวโครงการ The Equity Initiative ของ CMB ที่เขาคัดเลือกคนจากประเทศต่างๆ ในอาเซียนและประเทศจีนมาเรียนรู้ร่วมกัน ที่เรียกว่า peer learning / experiential learning โดยจัดการเรียนรู้แบบ online ผสมกับพบหน้ากัน ที่เรียกว่า blended learning เป็น Transformative Learning หวังให้เกิด Equity Leadership เขาเชิญผมเป็นหนึ่งใน ๖ - ๗ คน ที่ไปพูดสั้นๆ แสดงความยินดี และให้ความเห็น ผมไปบอกว่าทางไทยเรามีประสบการณ์สร้างผู้นำการเปลี่ยนแปลง จากโครงการ Prince Mahidol Award Youth Programและโครงการ คศน. ที่เรายินดีแลกเปลี่ยนประสบการณ์

วิจารณ์ พานิช

๒๙ ม.ค. ๒๕๕๙

ห้อง ๔๕๑๔ โรงแรมเซนทาราแกรนด์ แอ็ท เซนทรัลเวิร์ล