ภาคีเปลี่ยนสังคม

เช้าวันที่ ๒๓ ธันวาคม ๒๕๕๘ ผมไปร่วมพิธีลงนาม ความร่วมมือ เพื่อสนับสนุนนักศึกษาเข้าร่วมโครงการพลังเด็กและเยาวชนเพื่อการเรียนรู้ภูมิสังคมภาคตะวันตก ระหว่างมหาวิทยาลัยศิลปากร, ศูนย์ประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น สกว. จ. สมุทรสงคราม, และมูลนิธิสยามกัมมาจล ที่สำนักงานอธิการบดีมหาวิทยาลัยศิลปากร ตลิ่งชัน

ในฐานะประธานมูลนิธิสยามกัมมาจล นี่คือโครงการเพื่อการพัฒนาเยาวชน เน้นที่อุปนิสัยที่ดี เพื่อความเป็นพลเมืองที่ดีในอนาคต

ในฐานะอดีต ผอ. สกว. นี่คือโครงการวิจัยเพื่อท้องถิ่น เน้นการสร้างพลเมืองเยาวชน ในพื้นที่ภาคตะวันตก ๔ จังหวัด คือสมุทรสงคราม เพชรบุรี ราชบุรี และกาญจนบุรี

และในฐานะอดีตกรรมการสภามหาวิทยาลัยศิลปากร นี่คือโครงการนำร่อง สร้างการเปลี่ยนแปลง ระดับรากฐาน (Transformation) แก่ระบบอุดมศึกษา ในการทำหน้าที่หลักของสถาบันอุดมศึกษา ให้แก่สังคม โดย transform ทั้งด้านการเรียนการสอน การบริการวิชาการ การวิจัย และการทำนุบำรุงวัฒนธรรมและศิลปะ ไปพร้อมๆ กัน ผ่าน community engagement ตามข้อตกลงในวันนี้

Transformation ด้านการเรียนการสอน ต้องเปลี่ยนมุมมองต่อ นศ. จากมองเป็นผู้มารับถ่ายทอดความรู้สำเร็จรูป เปลี่ยนเป็นเน้นให้ นศ. เป็นผู้ร่วมทำงาน ปฏิบัติงานในสถานการณ์จริง เพื่อการเรียนรู้ของตน งอกงามความรู้ ทักษะ และเจตคติจากภายในตน โดยอาจารย์ก็ต้อง transform ตนเอง เปลี่ยนจากผู้สอน เป็นโค้ช/mentor/facilitator

เปลี่ยนกระบวนทัศน์ด้านบริการวิชาการแก่สังคม จากการไปช่วยชุมชน เป็น engagement กับชุมชน ภายใต้ความสัมพันธ์แนวราบ คือร่วมคิด (กำหนดเป้าหมาย) ร่วมวางยุทธศาสตร์ดำเนินการ ร่วมทำ ร่วมรับผล และร่วมเรียนรู้ โดยข้อตกลงในวันนี้ คือ มศก. จะเข้าไป engage กับพื้นที่ภาคตะวันตก ๔ จังหวัดร่วมกับโครงการพลังเด็กและเยาวชน ของศูนย์ประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น โดยส่งเสริมให้อาจารย์และนักศึกษาเข้าไปร่วมกระบวนการ นำไปสู่

Transformation ด้านการวิจัย ที่ได้โจทย์จากท้องถิ่น และนักศึกษาและชาวบ้านในท้องถิ่นร่วมทำวิจัยด้วย

ข้อตกลงความร่วมมือนี้ เป็นเวลา ๕ ปี โดยจะร่วมกันนำความคืบหน้าของการดำเนินการไปเสนอในการประชุมประจำปีของ Engagement Thailand เพื่อร่วมขับเคลื่อนพันธกิจมหาวิทยาลัยกับสังคม

เป้าหมายของความร่วมมือนี้ เป็นเป้าหมายเชิงซ้อน หรือมีความซับซ้อน เป้าหมายสูงสุดคือ ความเข้มแข็งของสังคมไทย ในอนาคต ผ่านการพัฒนาคน

วิจารณ์ พานิช

๒๓ ธ.ค. ๕๘