ในทางกระบวนการเรียนการสอน “รายวิชาการพัฒนานิสิตและภาวะผู้นำ” ประจำภาคเรียนที่1/2558 ใช้กระบวนการเปิดตัวในทิศทางเดียวกัน กล่าวคือในระยะสองสัปดาห์แรกจะยังไม่มีการเรียนการสอนในภาคทฤษฎี หรือบรรยาย แต่จะมุ่งเน้นการจัด “กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์” เพื่อละลายพฤติกรรมเตรียมความพร้อมสู่การเรียนรู้ หรือสร้างเสริมสร้างความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับหมุดหมายของการเรียนรู้ในรายวิชาที่กำลังจะเรียน รวมถึงหมุดหมายของการ “ใช้ชีวิต”
ผู้นำนิสิต : พบ (ว่าที่) ผู้นำนิสิต
กระบวนการเรียนรู้ในรายวิชาการพัฒนานิสิตและภาวะผู้นำ เปิดตัวผ่านกิจกรรมสำคัญๆ ด้วยการมอบหมายทีมกระบวนกร
(ผู้ช่วยสอน) ได้เข้าไปพบปะพูดคุย (เน้นการพบปะพูดคุย เพื่อให้เป็นธรรมชาติๆ
ไม่ติดยึดกับรูปแบบอันเป็นทางการ)
เพื่อก่อให้เกิดบรรยากาศตามแนวคิด
“บันเทิงเริงปัญญา” ให้ได้มากที่สุด
การพบปะพูดคุย คือกระบวนการสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับจุดมุ่งหมายการเรียนรู้ วัตถุประสงค์การเรียนรู้ กติกาการเรียนรู้
ประเด็นการเรียนรู้ หลักเกณฑ์ ตลอดจนการประเมินผลการเรียนรู้
ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นข้อมูลหลักที่นิสิต (ผู้เรียน) ต้องรู้ หรือต้องรับรู้และใส่ใจ
–
นอกจากนั้นก็นำกระบวนการที่ผมพยายามเสนอแนะมาหลายภาคการศึกษาเข้ามาหนุนเสริมการเรียนรู้ในครั้งนี้
นั่นก็คือการจัดกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์โดย “นิสิต”
ครับ-การจัดกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์โดยนิสิตในที่นี้หมายถึง “ผู้นำนิสิต” จาก “องค์กรนิสิต” ซึ่งครั้งนี้เรียนเชิญน้องนิสิตจาก “ชมรมสานฝันคนสร้างป่า”
มาช่วยเป็นวิทยากรจัดกิจกรรม “บันเทิงเริงปัญญา”
โดยส่วนตัวผมมองว่านี่คือระบบและกลไกอันสำคัญที่จะช่วยให้ผู้นำนิสิตได้มีพื้นที่สำหรับประชาสัมพันธ์กิจกรรมองค์กรตนเองไปยัง
“น้องใหม่” (ผู้เรียน) เป็นอีกช่องทางหนึ่งของพัฒนาศักยภาพของผู้นำนิสิตไปในตัว รวมถึงการเป็นอีกช่องทางหนึ่งของการสร้างแรงบันดาลใจให้นิสิต
(ผู้เรียน) เกิด
“พลังบวก” ที่จะเรียนรู้และพัฒนาตนเองผ่านกิจกรรมอันหลากหลาย ไม่ใช่จ่อมจมอยู่แต่กับการเรียนในชั้นเรียน
หรือใช้ชีวิตเปล่าเปลืองไปวันๆ โดยไม่คิดคำนึงถึงการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าดังปรัชญา/เอกลักษณ์/อัตลักษณ์ความเป็นนิสิตที่ยึดโยงอยู่กับ
“การศึกษาเพื่อรับใช้สังคม”
และนอกจากนั้น
ผมยังมองว่าการเปิดพื้นที่ให้ผู้นำนิสิตได้เข้ามาพบปะเช่นนี้
เป็นเสมือนการต่อยอดกิจกรรมจากเวทีการประชมเชียร์และรับน้องใหม่มายังชั้นเรียนอย่างเป็นทางการ
เพราะทีมแกนนำที่เข้ามาจัดกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ก็เป็นสต๊าฟเชียร์อยู่แล้ว— จึงเป็นการเชื่อมร้อยการเรียนรู้จากนอกชั้นเรียนเข้าสู่ชั้นเรียนในอีกครรลองหนึ่งด้วยเหมือนกัน
แน่นอนครับ นี่คือกระบวนการง่ายๆ
ที่ผมไม่เขินอายที่จะเรียนว่า “ง่าย-งาม”
เพราะคนที่นำพากระบวนการหน้าเวที/ชั้นเรียนคือ “ผู้นำนิสิต”
(จากองค์กรนิสิต) ส่วนนิสิต (ผู้เรียน)
ก็ยังต้องเรียนรู้ความเป็นผู้นำทั้งในภาคทฤษฎีและปฏิบัติควบคู่กันไป ซึ่งเชื่อเหลือเกินว่าสักวันหนึ่ง จะเร็วจะช้า
ใครบางคนในกลุ่มผู้เรียนย่อมเติบโตจากการเป็น
“ว่าที่ผู้นำ” สู่การเป็น “ผู้นำ”
เหมือนรุ่นพี่ที่เข้ามาพบปะและช่วยจัดกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ได้อยู่ดี
คลิป : เรียนรู้ผ่านสื่อ เรียนรู้แบบบันเทิงเริงปัญญา
นอกจากกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ข้างต้นแล้ว ทีมกระบวนกรยังคงปักหมุดการเรียนรู้แบบบันเทิงเริงปัญญาผ่าน "สื่อสร้างสรรค์" เหมือนเช่นทุกๆ ภาคเรียน เพื่อฝึกให้นิสิตได้เรียนรู้ด้วยตนเอง เรียนรู้ผ่านสื่อ (ไอที/ICTสร้างสรรค์) ฝึกการคิดใคร่ครวญ วิเคราะห์ สังเคราะห์และตีความจากสื่อ ทั้งในระบบของส่วนบุคคลและร่วมกันปฏิบัติการแบบเป็นทีม ซึ่งมีทั้งที่เป็นสื่อที่ผลิตภายในมหาวิทยาลัยฯ และจากภายนอก เช่น ....
ผู้บริหารพบนิสิต : มีปัญหาปรึกษากองกิจฯ
นอกจากการเชิญผู้นำนิสิตมาช่วยรังสรรค์บรรยากาศการเรียนรู้ดังข้างต้นแล้ว การเปิดตัววิชาการพัฒนานิสิตและภาวะผู้นำ
ยังคงเรียนเชิญผู้บริหารด้านการพัฒนานิสิตมาพบปะพูดคุยกับนิสิตด้วยเช่นกัน
กล่าวคือ ผู้อำนวยการกองกิจการนิสิต (นายสุนทร เดชชัย) ได้เข้ามาพบปะให้ความรู้เกี่ยวกับ “ภารกิจและพันธกิจ”
ของกองกิจการนิสิต หรือฝ่ายพัฒนานิสิต
เพื่อให้นิสิตที่เรียนฯ
ได้รับรู้และเข้าใจว่าหน่วยงานดังกล่าวนี้เกี่ยวโยงกับ
“วิถีชีวิต”
ของนิสิตอย่างไรบ้าง
เพราะกองกิจการนิสิต
แทบจะเรียกว่าเป็นหน่วยงานเดียวที่ดูเหมือนจะเกี่ยวข้องกับนิสิต 24 ชั่วโมง
เพราะเจ็บไข้ได้ป่วยก็อยู่ที่นี่
ทุนการศึกษาก็อยู่ที่นี่
วินัยนิสิตก็อยู่ที่นี่ แนะแนวการศึกษาก็อยู่ที่นี่กิจกรรมนอกชั้นเรียนก็อยู่ที่นี่
ฯลฯ จนเราเรียกเป็นวาทกรรมคุ้นหูมายาวนานว่า
“มีปัญหาปรึกษากองกิจ” ซึ่งผมล้อมาจากวาทกรรมขำๆ
ในยุคสมัยหนึ่งที่ว่า
“อะไรก็กู” ถึงขั้นสกรีนเสื้อใส่อย่างเด่นชัดว่า
“มีปัญหาปรึกษากองกิจ”
(นายสุนทร เดชชัย : ผู้อำนวยการกองกิจการนิสิต)
ครับ-นี่คือกระบวนการเปิดตัวรายวิชาการพัฒนานิสิตและภาวะผู้นำ ที่บูรณาการแนวคิดเข้าสู่การพัฒนานิสิตให้ได้มากที่สุด ไม่ได้มุ่งไปแต่เฉพาะการเรียนรู้ในรายวิชา หรือจุดมุ่งหมายของรายวิชาเท่านั้น หากแต่ยังบูรณาการภาคส่วนที่หมายถึงองค์กรนิสิตและองค์กรอันเป็นหน่วยงานของมหาวิทยาลัยมหาสารคามเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในกระบวนการเรียนรู้ครั้งนี้อย่างหนักแน่นตามแบบฉบับ "จริงจัง และจริงใจ"
นี่คืออีกกระบวนการเรียนรู้เล็กๆ ง่ายๆ ที่เราได้ออกแบบและทดลองใช้ในภาคเรียน 1/2558
ภาพโดย : ทีมกระบวนกรวิชาพัฒนานิสิต-ภาวะผู้นำ และนิสิตจิตอาสา
ชื่อวิทยากร (ผู้นำนิสิต) ชมรมสานฝันคนสร้างป่า : นายแสนชัย วรรณศิริ นางสาวจริยา ดอนนางภา นางสาวสุภัทรา โสภาดี นาย
ธีระวัฒน์ บุ้งทอง นาย วัฒนา โพธิ์หล้า นางสาว ปริยา ปะโปตินัง
เป็นกิจกรรมที่ดีมาก ๆ วำหรับน้องนักศึกษานะครับ...ยังชอบคำนี้อยู่เสมอ...และผมเช่นกัน ปัจจุบัน ยังได้ยินคำนี้เสมอ ๆ "การศึกษาต้องรับใช้สังคม" ครับ