ชีวิตที่พอเพียง : ๒๔๔๐. ควงสาวเที่ยวอังกฤษ ๑๓. เดินทางกลับ และAAR

วันที่ ๗ พฤษภาคม ๒๕๕๘ อากาศดี ฝนไม่ตก อุณหภูมิตอนเช้า ๖ องศา ตอนเราเดินลากกระเป๋า ไปสถานีรถไฟ Waverley ของเอดินเบรอะ ๙ องศา

ตอนเช้าก่อน ๗ น. เล็กน้อย ผมไปวิ่งในสวนสาธารณะ Princes Street Gardens ส่วนตะวันออก ไปเจอ Scottish National Gallery ด้วยความเสียดายว่า บ่ายวันที่ ๒ พ.ค. ผมน่าจะเดินไปชม สาวน้อยจำสภาพของ Princes Street Gardens ตอนมาครั้งก่อนได้ ว่าดอกไม้สวยมาก คราวนี้สู้ไม่ได้ แต่ผมก็ยังไปวิ่ง เพราะชอบความสงบ และร่มรื่น และจริงๆ แล้วก็พบดอกไม้สวยๆ บ้างเหมือนกัน

ผมยังพลาดไม่ได้ไปชม National Museum of Scotland ซึ่งอยู่ไม่ไกลโรงแรมที่พัก แต่ก็ปลงตกว่าเท่าที่ ไปเที่ยวได้ขนาดนี้ก็นับว่าเหลือหลายแล้ว

เวลา ๑๐.๓๐ น. เราก็ออกเดินไปสถานีรถไฟ เรารู้ก่อนแล้วจากเมืองไทยว่าเราจะกลับลอนดอน ด้วยรถเที่ยว ๑๑.๓๐ น. ออกที่ชาลา ๒ และผมวิ่งไปดูลาดเลาแล้วว่าลิฟท์อยู่ตรงไหน ไปถึงลิฟท์ เราไปบอกเจ้าหน้าที่ที่หลังเสื้อเขียนว่า Railway Technician ว่าเราจะไป platform two เขาพาเราลงลิฟท์ แล้วเดินนำไปที่ลิฟท์อีกตัวหนึ่ง บอกว่าให้ลงไป แล้วเดินไปทางซ้าย ชาลา ๒ อยู่ซ้ายมือ สะดวกกว่าตอนขามาอย่างเทียบกันไม่ได้

รถไฟตรงเวลา แต่คนขึ้นมากและเราไม่ได้จองที่นั่ง จึงไปได้ที่นั่งท้ายสุดของโบกี้ รถจึงแกว่งมาก เวลาวิ่ง สองข้างทางเป็นที่ราบเขียวชะอุ่ม แตกต่างจากบรรยากาศ Moor และ Glen ของ Scottish Highlands โดยสิ้นเชิง อย่างไรก็ตาม ผมพิมพ์บันทึกถึงตอนนี้บนรถไฟ

ถึงสถานี King’s Crosss St. Pancreas เราเดินไปสถานีรถใต้ดิน ซื้อตั๋วคนละ ๖ ปอนด์ ขึ้นรถใต้ดินสาย Picadilly Line ไป Heathrow Airport รถคนแน่น แต่พอใกล้ถึงสนามบินก็เหลือคนน้อย พอถึง Terminal 4 คนลงเกือบหมด รถจอดรอประมาณ ๑๕ นาที มีคนขึ้นมาหลายคน จากสถานี Terminal 4 Terminal 1,2,3 ไกลทีเดียว

เนื่องจากผมถือบัตรทอง เขาจึงให้ไป check-in ที่เคาน์เตอร์ Business Class เขาออกบัตรเชิญให้ไปใช้ ห้องรับรองของ Air Canada และบอกว่านำแขกเข้าได้อีกหนึ่งคน แล้วเข้าไปผ่านด่านรักษา ความปลอดภัย ที่เข้มงวดมาก สาวน้อยมีสนับเข่า มีโลหะ เขาจึงต้องตรวจตัวละเอียดมาก

ผมพอจำทางได้ เพราะเพิ่งไปใช้ lounge นี้เมื่อ ๓ เดือนที่แล้ว เราต้องเดินไปตามป้ายบอก (ว่าต้องเดิน ๑๕ นาที) ไปลงบันไดเลื่อนลึกมาก ไปผ่านอุโมง โดยมีทางเลื่อนให้เดิน ๓ - ๔ ช่วง แล้วขึ้นบันไดเลื่อนไปที่ Air Canada Lounge ซึ่งกว้างขวางใหญ่โต คนไม่มาก อาหารและเครื่องดื่มอร่อย สาวน้อยติดใจ

เครื่องบินออกช้ากว่าเวลาประมาณ ๑๕ นาที เราได้ที่นั่ง D กับ F ติดกัน แต่ที่ G ไม่มีคน สาวน้อยจึงย้ายไปนั่ง ทำให้สบายขึ้นมาก สาวคนที่นั่งหน้าเราครองคนเดียว ๓ ที่นั่ง นอนยาวสบาย เครื่องบินมีผู้โดยสารน้อยกว่าขาไป มีกลุ่มทัวร์ไทยนั่งอยู่กับเรา

ผมไม่กินอาหาร ขอน้ำเอามากินยานอนหลับ แล้วนอนหลับยาว ๖ ชั่วโมง สาวน้อยกินอาหาร แล้วบ่นว่าไม่อร่อย เธอก็กินยานอนหลับชนิดเดียวกัน และหลับ ๖ ชั่วโมงเหมือนกัน

ตอนลงเครื่องบินที่สุวรรณภูมิ พบคุณพรศิลป์ พัชรินตะนะกูล กับภรรยา ไปกับกลุ่มทัวร์ด้วย และไปเที่ยวสก็อตแลนด์ด้วยเหมือนกัน เมื่อเล่าว่าเราไปกันเองสองคน เขาก็ยกนิ้วให้

AAR

การไปเที่ยวครั้งนี้ประสบความสำเร็จเกินความคาดหมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สาวน้อยเตรียมออก กำลังกาย และกำลังเข่า ทำให้เดินเที่ยววันละ ๑๐ ก.ม. ได้สบาย ไม่บ่นปวดเข่าเลย

ที่พักทั้งที่ลอนดอน เอดินเบรอะ และอินเวอร์เนสส์ ใช้ได้ ให้ความสุขสบายตามควรแก่อัตภาพ ของกระเป๋า (เงิน)

เราได้ประสบการณ์การเดินทางแบบตัวเบา กระเป๋าใบเล็ก โดยซักชุดชั้นใน และถุงเท้า ที่โรงแรมทุกวัน ผมเอากางเกงและเสื้อไปอย่างละ ๒ ตัว กำหนดวันที่เหมาะที่จะซักแล้วตากให้แห้ง เพราะผ้าหนาแห้งยากหน่อย แต่ในอากาศแห้งแบบเมืองหนาว ซักตอนเย็น รุ่งขึ้นก็แห้งเกือบสนิท

ผมได้เที่ยวพิพิธภัณฑ์ถึง ๘ แห่ง ได้ทำความเข้าใจคุณประโยชน์ของพิพิธภัณฑ์ต่อสังคมในศตวรรษที่ ๒๑ และเสียดายที่ไม่ได้ไปชม Scottish National Museum เรื่องนี้ในประเทศไทย เราต้องพัฒนาทั้ง supply – side และ demand – side โดยที่น่าจะเน้น demand – side ให้มีมุมมองต่อพิพิธภัณฑ์ต่างไปจากเดิม ที่คิดว่าเป็นที่ไป ชมของเก่า ให้กลายเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจของครอบครัว ผสมกับหาความรู้ความเข้าใจโลก ชีวิต และสังคม ในมุมมองใหม่ๆ คือเมื่อไรเอ่ยถึงระบบสื่อ ต้องรวมพิพิธภัณฑ์เข้าไปด้วย พิพิธภัณฑ์เป็นสื่อที่ผ่านการ กลั่นกรองตีความเรื่องราวหรือสิ่งของต่างๆ ในมุมมองใหม่ๆ ช่วยให้คนมีความลุ่มลึก ไม่ตื้นเขินผิวเผิน

ได้เข้าใจสภาพภูมิศาสตร์ และประวัติศาสตร์สังคมในสก็อตแลนด์ โดยเฉพาะเรื่องเจ้าที่ดิน clansland และพื้นดินที่มีถ่าน (peat) อยู่ในชั้นดินตื้นๆ ทำให้ดินเลว และมีการชะล้างลงไปในทะเลสาบ ภูเขาในบริเวณ Scottish Highlands จึงเป็น glen และทุ่งราบจึงเป็น moorland เพราะต้นไม้ใหญ่ขึ้นยาก แต่เมื่อก่อนก็มี ต้นไม้ใหญ่ เพิ่งถูกตัดทำลายไปเมื่อร้อยปีก่อน และหลังจากนั้นมีการปลูกป่าจนถึงปัจจุบัน ต้นไม้ที่ปลูกเป็นสน กับเบิชเป็นหลัก

ที่จริงคนที่อยู่ในบริเวณ Scottish Highlands ก็คือชาวเขา แต่คงจะเป็นคนเผ่าพันธุ์เดียวกันกับคนทั่วไป จึงไม่เหมือนชาวเขาของไทย ที่เป็นคนคนละชาติพันธุ์ ผมคิดอย่างนี้ถูกหรือผิดก็ไม่ทราบ

ผมไปเห็นวัฒนธรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หาวิธีทำความเข้าใจธรรมชาติ เอามาใช้ทำให้วิถีชีวิต ความเป็นอยู่ของคนดีขึ้น เป็นอารยธรรมตะวันตก

เมืองประมงชายทะเลที่ชาวบ้านทำประมงชายฝั่งสูญสิ้นไปหมด เป็นผลจากเรือประมงขนาดใหญ่ และเรืออวนลาก เมื่อเทียบกับการประมงชายฝั่งในภาคใต่ฝั่งอันดามันของไทย ที่ผมไปเห็นที่ระนอง ตรัง สตูล ของเราทรัพยากรชายฝั่งทะเลยังอุดมสมบูรณ์มาก

ผมกะว่าจะไปซื้อซิมเปลี่ยนใส่ ไอโฟน เอาไว้ตรวจสอบข้อมูล ก็ไม่ได้ทำ เชื่อว่าจะทำให้เปลี่ยน บรรยากาศการท่องเที่ยวได้ดีทีเดียว คือตรวจสอบข้อมูลของสถานที่ต่างๆ ได้ง่ายดาย

อากาศหนาวกว่าที่คิด รวมทั้งฝนตกเป็นส่วนใหญ่ เวลาที่อากาศดีน่าไปเที่ยวคือเดือน มิถุนายน ถึงสิงหาคม แต่ก็จะไปพบสภาพที่คนมาก รอคิวนาน และต้องจองเรื่องการเดินทางและที่พักให้ดี

มองภาพใหญ่ การที่ยุโรปมีความหลากหลายของเผ่าพันธุ์และอารยธรรม มีการสู้รบ ร่วมมือ ค้าขาย และการผสมกลมกลืนกัน เป็นกระบวนการของพัฒนาการมนุษย์ มองในเชิงบวก กิจกรรมเหล่านี้ในระยะสั้น อาจก่อความยากเข็ญ แต่ในระยะยาว หรือในภาพใหญ่ ทำให้ยุโรปมีความมั่งคั่งทางวัฒนธรรมที่ แตกต่าง หลากหลาย และเชื่อว่า อียู จะมีวิวัฒนาการต่อไปอีก ทั้งในด้านการร่วมมือกันแน่นแฟ้นขึ้น และในด้านการแยกตัวออก

ผมได้ไปฟังด้านลบของระบบจีพี (แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป) และด้านลบของระบบ NHS (National Health ของสหราชอาณาจักร จากไกด์ไมเคิ่ล แกทำนายว่าระบบ NHS จะอยู่ไม่ได้ จะต้องหันไปใช้ระบบ private insurance แบบอเมริกา เพราะระบบ NHS อ่อนด้านประสิทธิภาพในการจัดการ ทำให้ขาดทุน ต้องแบมือของบประมาณเพิ่มจากรัฐบาลอยู่ตลอดเวลา

คุณไมเคิ่ลเคยทำงานเป็น social worker มาก่อน และทำด้านคนไร้บ้าน แกบอกว่าสาเหตุมาจาก การติดยา โรคพิษสุราเรื้อรัง หรือปัญหาทางจิตใจ ในเอดินเบรอะ เส้นทางระหว่างสถานีรถไฟกับโรงแรม ที่ผมพัก ระยะทาง ๗๐๐ เมตร มีจุดคนนั่งขอทาน ๓ จุด เห็นตลอด ๓ วัน ที่ผมเดินผ่าน บางคนยังหนุ่ม หน้าตาดี คุณไมเคิ่ลบอกว่าเป็นปัญหาที่เพิ่มขึ้น แต่คนชาชินและไม่มีคนพูดถึง ได้ยินอย่างนี้ วิญญาณนักวิจัย ของผมขึ้น เห็นเป็นโอกาสที่จะสร้างความรู้เพื่อทำประโยชน์ให้แก่สังคม เพราะมนุษย์เรามีศักยภาพ การถูกลดทอนโดยสาเหตุทางสังคมจิตวิทยาเป็นการสูญเสียไม่เฉพาะส่วนบุคคล แต่เป็นการสูญเสียของสังคม ภาพใหญ่ด้วย

สังคมที่ดี คือสังคมที่ส่งเสริมให้สมาชิกงอกงามและใช้ศักยภาพของความเป็นมนุษย์ ทำประโยชน์แก่ตน ครอบครัว และสังคม ให้ได้มากและเหมาะสม

ได้เรียนรู้รายได้ของคนอังกฤษ ว่าคนทั่วๆ ไปรายได้ปีละ ๓ - ๔ หมื่นปอนด์ หมอจีพีแสนปอนด์ ส่วนนักบริหารใหญ่ในธุรกิจได้มากกว่านี้มาก ผมลืมถามว่าครูได้เท่าไร ราคาบ้าน ๓ - ๔ ห้องนอน ๓ - ๔ แสนปอนด์ และช่องว่างของรายได้ ระหว่างคนรวยกับคนจนยิ่งกว้างออก ค่าแรงขั้นต่ำเพิ่มขึ้นน้อยกว่าอัตรา เงินเฟ้อ และการจ้างงานเปลี่ยนเป็น zero contract มากขึ้นทุกที zero contract หมายความว่ารับจ้างทำงาน ตามที่ตกลงกัน ไม่มีสัญญาจ้าง ไม่มีสวัสดิการ ไม่มีข้อผูกพันค่าตอบแทนเมื่อเลิกจ้าง เขาบอกว่าบริษัทอาศัย ช่องว่างทางกฎหมายทำเช่นนี้

วันที่ ๗ พฤษภาคม เป็นวันเลือกตั้งทั่วประเทศของสหราชอาณาจักร ซึ่งสื่อมวลชนบอกว่าจะคู่คี่ กันมากระหว่างพรรคอนุรักษ์นิยม กับพรรคแรงงาน ที่ห้องรับรองของ Air Canada ผมอ่านพบในนิตยสาร The Economist ว่าเขาวิเคราะห์ภาพรวมแล้ว เขาเชียร์พรรคอนุรักษ์นิยมของ นรม. David Cameron กลับมาที่บ้าน วันที่ ๙ เข้าอินเทอร์เน็ตไปดูผล พบว่าพรรคอนุรักษ์นิยมชนะแบบพลิกล็อก ได้ถึง ๕๑% ในขณะที่พรรค แรงงานได้เพียง ๓๖% และที่สร้างความตื่นตลึงคือ พรรคชาตินิยมสก็อตชนะในดินแดนสก็อตแลนด์เกือบ ทั้งหมด ได้ ๕๖ ที่นั่ง ทำให้สงสัยว่า โอกาสที่สก็อตแลนด์จะโหวตแยกประเทศสำเร็จในคราวหน้า น่าจะสูงขึ้นมาก

ลู่วิ่งใน Princes Street Gardens ของผม มีผมวิ่งคนเดียว

งามดอกหญ้า

มุมสงบใน Princes Street Gardens

ระหว่างเดินไปสถานีรถไฟIMG_2343

ถ่ายรูปสั่งลาเอดินเบรอะที่หน้าสถานีรถไฟ

ถ่ายให้เห็น Edinburgh Castle เป็นฉากหลัง

ภายในสถานีรถไฟ Waverley

นั่งรอรถไฟ

ถึงสถานี Kings Cross St. Pancreas

รอรถใต้ดินสาย Piccadilly Line เพื่อไปสนามบิน Heathrow

บนรถใต้ดิน ใกล้ถึงสถานี Heatherow Terminal 1,2,3

Check-in และผ่านการตรวจรักษาความปลอดภัยแล้ว

เดินไปบริเวณ Gate B และ Air Canada Lounge

ภายใน Air Canada Lounge

รอขึ้นเครื่องที่ Gate 43

วิจารณ์ พานิช

๘ พ.ค. ๕๘

บนเครื่องบิน EVA Air จากลอนดอนกลับกรุงเทพ

ปรับปรุง ๑๐ พ.ค. ๕๘