นักศึกษาประวัติศาสตร์ รัฐศาสตร์ หรือผู้สนใจการเมืองในยุคประชาธิไตยแรกเริ่มควรอ่านอย่างยิ่ง
"น้ำเงินแท้" นวนิยายเรื่องใหม่ล่าสุดของวินทร์ เลียววาริณ นักเขียนซีไรท์สองสมัย กล่าวถึงผลพวงจากเหตุการณ์กบฎบวรเดช พ.ศ. 2476 หรือเพียง 1 ปีหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง
หนังสือจะนำคุณไปสู่ห่วงลึกและด้านมืดของแนวความคิดของคำว่าประชาธิปไตย การใช้อำนาจและผลประโยชน์ทางการเมือง รวมถึงเหยือทางการเมือง ความรู้สึกนึกคิด ความยากลำบากความเป็นอยู่ของนักโทษการเมืองที่ผ่านสามคุก บางขวาง ตรุเตา เกาะเต่า โดยเฉพาะบทบาทและความสามารถของ สอ เศรษฐบุตร และความพิเศษของประทานุกรมของเขา ซึ้งเปรียบเสมือนอาวุธสำคัญของคนในชาติที่จะต่อสู้กับอำนาจมืดคือความไม่รู้อย่างแท้จริง
น้ำเงินแท้ มีฉากตื่นเต้นน้อยกว่า "ประชาธิไตยบนเส้นขนาน" แต่เป็นส่วนขยายของประชาธิปไตยบนเส้นขนานในช่วงสิบกว่าปีแรกของการเปลี่ยนแปลวการปกครอง เน้นความรู้สึกนึกคิดของนักโทษการเมืองจากกบฎบวรเดช เป็นการตั้งคำถวามว่า การเปลี่ยนแปลงการปกครองนั้นเพื่อใครกันแน่ คนไทยพร้อมกับรูปแบบการปกครองใหม่แล้วหรือ คนไทยได้อะไรจากการปกครองแบบนี้
เนื้อเรื่องดำเนินเรียบนิ่งแต่แฝงไว้ด้วยอารมณ์ ผู้เขียนใช้เทคนิคให้ตัวละครเล่าเรื่อง ดังนั้นความคิดต่าง ๆ จึงออกมาผ่านสายตา ความคิดและประสบการณ์ของตัวละคร ที่ต้องทนทุกข์กับการติดคุกกว่า 11 ปี ซึ่งเขาไม่ได้เป็นผู้ก่อการด้วยซ้ำ อารมณ์จึงเอนเอียงไปทางฝั่งต่อต้านรัฐบาลใหม่
หากผู้อ่านไม่ชอบประวัติศาสตร์ไทยช่วงเวลาดังกล่าว อาจอ่านแล้วจะเบื่อได้ เพราะมีความเป็นประวัติศาสตร์สูง และหนากว่า 450 หน้า แต่วินทร์ก็เขียนอย่างเรียบง่าย และมีอารมณ์ขันสอดแทรกตลอดเวลา ช่วยทำให้ไม่น่าเบื่อ รวมถึงสอดแทรกเกร็ดความรู้มากมาย ทั้งความรู้ทางภาษา พืช วิทยาศาสตร์ ประวัติศาสตร์ การเมือง และปรัชญา ตามแบบฉบับของวินทร์ที่ทุกฉากผ่านการค้นคว้าจากเอกสารชั้นต้นมาอย่างดี ซึ่งการันตีได้เลยว่าสนุก
ผมอ่านเรื่องนี้แล้วคิดถึงหนังสามเรื่องไปด้วยกันคือ ซอร์แช้งค์ กรีนไมล์ แผนลับแหกคุกนรก เพราะให้ภาพความทนทุกข์ทรมาณของผู้ที่อยู่ในคุกเช่นกัน แต่ต่างกันตรงที่ วินทร์ทำให้เห็นภาพว่า นักโทษทางการเมืองเป็นชนชั้นต่ำสุดของคุก ได้รับการปฎิบัติอย่างไร้สิทธิมนุษยชน หรือ บางฉาก น้อยกว่าหมาเลยด้วยซ้ำ
เชื่อเมื่อท่านอ่านจบจะได้รับความสนุกสนาน พร้อมกับการตั้งคำถามในใจว่า "เรารู้จักประชาธิปไตยแค่ไหน ยอมรับความคิดต่างได้มากน้อยแค่ไหน และเรียนรู้อะไรกับโศกนาฎกรรมทางดารเมืองที่ผ่านมีแล้วว่าแปดสิบปี"
วาทิน ศานติ์ สันติ
8/4/2558
ยังไม่ได้ครอบครองเป็นเจ้าของครับเล่มนี้
แต่ได้เล็ง ๆ ไว้ในใจเรียบร้อยแล้ว ;)...