Ebola(อีโบล่า)มาแรง และเร็ว
ภาพ__ วิธีป้องกันโรค "น้องโบ" หรือ อีโบล่า
- หลีกเลี่ยงเนื้อสัตว์ป่า + กินสุก (ไม่กินดิบ)
- ล้างมือด้วยสบู่ ก่อนกินอาหาร-ดื่มน้ำ, สัมผัสใบหน้า, เข้าบ้าน, ก่อนนอน
- พยาบาล หมอ ผู้ช่วยเหลือคนไข้, ต้องสวมถุงมือแบบหนา (แบบบางสั้น และรั่วซึมได้ 10-15%)
- อย่าเชื่อข่าวลือ (ไม่เฉพาะอาฟริกา... ข่าวลือในไทย ก็เชื่อไม่ได้!)
- ไปโรงพยาบาล-สถานีอนามัย ทันทีที่ป่วย
.
ภาพ__ การ์ตูนล้อน้องโบ (อีโบล่า) คล้ายกับว่า ทำไมถล่มประเทศยากจน (อาฟริกา)
ผู้เชี่ยวชาญ เชื่อว่า
- แหล่งสะสมเชื้อ อยู่ในลิง + กอริลล่า
- ชาวอาฟริกา ได้รับเชื้อจากการสัมผัส เนื้อลิง + เนื้อค้างคาว เป็นหลัก
.
ภาพ__ น้องโบ (อีโบล่า) มี 2 ระยะ หรือ 2 เฟส
- เฟสหนึ่ง - ระยะแรก = ไข้ ปวดหัว เจ็บคอ ปวดกล้ามเนื้อ = คล้าย ไข้หวัดใหญ่
- เฟสสอง - ระยะสอง = อาเจียน ท้องเสีย เลือดออกทาง "ตา-จมูก-ปาก", ถ่ายเป็นเลือด +/- ไตเสื่อม-ไตวาย, ตับเสื่อม-ตับวาย
คนที่มี อาการเด่นแบบ เฟสหนึ่ง มักจะรอด
คนที่มี อาการเด่นแบบ เฟสสอง มักจะตาย
.
ภาพ__ อาการ 2 เฟส หรือ 2 ระยะ
- (1). เฟส 1 - ระยะ 1 (สีฟ้า) > ไข้ เจ็บคอ ปวดเมื่อย หมดแรง = คล้ายไข้หวัดใหญ่
- (2). เฟส 2 - ระยะ 2 (สีเขียว) > คลื่นไส้ อาเจียน ตกเลือด, ถ่ายเป็นเลือด = คล้ายไข้เลือดออก แต่แรงกว่ากันมาก
คนไข้ที่มีอาการ เฟส 2 ชัดเจน มักจะตาย โดยเฉพาะ...
- เลือดออก > ถ่ายเป็นเลือด - ตกเลือดภายใน - ตกเลือดภายนอก ที่ผิวหนัง
- ตับเสื่อม-ตับวาย
- ไตเสื่อม-ไตวาย
.
ภาพ__ ภาพแผนที่อาฟริกา มีรูปคล้ายแรด มองจากด้านขวา หันหน้าไปทางตะวันออก
น้องโบ หรืออีโบล่า... ชอบอาฟริกาตะวันตก ซึ่งมีชื่อรวมๆ กัน คล้ายมือถือ (แอลจี + โนเกีย) ได้แก่
- LGs = ไลบีเรีย - กินี - เซียร์ร่า ลีโอน
- N = ไนจีเรีย
.
สายพันธุ์ที่พบอยู่ตอนนี้ ส่วนใหญ่ เป็นสายพันธุ์ "แซร์อี (Zaire)"
ชื่อใหม่ของ แซร์อี คือ DRC = สาธารณรัฐ ประชาธิปไตย คองโก + ซูดาน
สัตว์ที่เป็นพาหะ สำคัญ ได้แก่
- สัตว์ปีก = ค้างคาว
- สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม = ลิง วัว กวาง
วิดีโอ__ กินลิง ในไลบีเรีย
วิดีโอ__ ไลบีเรีย มีสงครามกลางเมืองหลายสิบปี
คนที่นั่น บางคน เชื่อว่า ถ้ากินเนื้อศัตรูได้ จะทำคุณไสยให้ล่องหน (ในเรื่อง ใช้ศัพท์ 'naked' ที่แปลว่า เปลือย; 'hannibal' ที่แปลว่า กินเนื้อตัวเอง)
- สีส้มๆ เหลืองๆ คือ ไขมันในสายรัดลำไส้ = อันตคุนัง (ภาษาบาลี) ในอาการ 32
- อันตะ = ลำไส้, คุนัง = ร้อยรัด
- สีชมพูๆ ในภาพ คือ ลำไส้ (อันตัง)
มีคำ กล่าวว่า "อีโบล่า ไม่เคยฆ่าใคร"
แต่น้องโบ ไปตีรวน ระบบ "ภูมิคุ้มกันโรค"
ภูมิคุ้มกันโรค จะไปทำลายตัวเอง ที่เซลล์ทั่วร่างกาย
โดย ทำร้าย เซลล์เยื่อบุผนังหลอดเลือด มากที่สุด
.
เยื่อบุผนังหลอดเลือด ทำหน้าที่คล้ายตะแกรง + แผ่นกรอง
ปกติ จะยอมให้ออกซิเจน น้ำ เกลือแร่ สารอาหาร ฮอร์โมน ซึมผ่านไปได้ อย่างพอดี
คล้ายกับ ด่านศุลกากร ที่ยอมให้ อะไรดีๆ เช่น นักท่องเที่ยว สินค้า-บริการ ฯลฯ เข้าประเทศ
ไม่ยอมให้ อะไรร้ายๆ เช่น ผู้ก่อการร้าย ยาเสพติด ของหนีภาษี ฯลฯ เข้าประเทศ
.
ระบบภูมิคุ้มกันที่ตีรวน จะทำลายตัวเอง ที่ผนังหลอดเลือด
ทำให้ "รั้ว" ของกระแสเลือด รั่วซึม
น้ำเลือด +/- เลือด จะรั่วออกไป
คล้ายๆ เขื่อน ที่รั่วซึม หรือ แตกปริ
.
น้องโบ (อีโบล่า) เป็นไวรัสที่ แบ่งตัวเร็ว ลูกดก
พบเชื้อจำนวนมากในเลือด น้ำลาย สารคัดหลั่ง (เช่น เสมหะ ฯลฯ), เหงื่อ และอาเจียน (อ้วก)
วันที่พบเชื้อมากที่สุด คือ วันที่ 5 ขึ้นไป (หลังมีไข้)
นิวยอร์ค ไทมส์ รายงานว่า
.
ถ้าเทียบปริมาณเชื้อ ในเลือดคนที่ติดเชื้อ 1/5 ช้อนชา = 1 มล. = 1 cc. จะพบว่า
อีโบล่า มีความเข้มข้นเชื้อสูงกว่า โรคอื่นๆ คือ
(1). อีโบล่า > 10,000 ล้านตัว
(2). เอดส์ (HIV) + ไม่กินยาต้าน > 50,000-10,000 ตัว
(3). ไวรัสตับอักเสบ > 5-20 ล้านตัว
.
การที่พยาบาลสหรัฐฯ ติดเชื้อได้ง่าย
ทั้งๆ ที่ใส่ชุดป้องกัน - หน้ากาก - ถุงมือ - พ่นยาฆ่าเชื้อ - ล้างมือ อย่างดี อาจเป็นจาก...
(1). ความเข้มข้นเชื้อในของเหลวสุงมาก
(2). เชื้อจำนวนน้อย ก็ทำให้ติดเชื้อได้ (น่าจะไม่ถึง 1 หยด)
(3). การสวมชุดพลาสติกทั้งตัว ทำให้เหงื่อซึม หรือคัน ได้ง่าย
ถ้าเผลอไปเกา หรือใช้มือที่ปนเปื้อน สัมผัส ตา-จมูก-ปาก ก็ติดเชื้อได้
.
โอกาสตาย...
- ในคน = 70%
- ในลิงกอริลล่า = 90%
ข่าวดี คือ น้องโบ ไม่ติดต่อทางลมหายใจ
ทีนี้ ข่าวดี มักจะมาคู่ข่าวร้าย
.
ข่าวร้าย ที่ว่า คือ น้องโบ "อึด + อายุยืน" เมื่อเทียบกับไวรัสอื่นๆ
(1). ทนแห้ง
อยู่ในที่แห้ง เช่น ลูกบิดประตู ฯลฯ ได้ หลายชั่วโมง คล้ายไข้หวัด
(2). ชอบเปียก
อยู่ในของเหลว เช่น เลือด เสมหะ ฯลฯ ได้ หลายวัน
(3). ทนนาน ถ้าอยู่ใต้สะดือ
พบเชื้อในอสุจิ (semen) ในคนที่รอดชีวิต ได้นานถึง 3 เดือน
ข้อนี้น่ากลัว เพราะ อีโบล่า อาจเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธุ์ หรือกามโรคได้
.
การรักษาในอาฟริกา
จะเน้นให้ยาบรรเทาอาการแบบกิน
ไม่ค่อยฉีดยา ไม่ให้น้ำเกลือ
เพราะ อะไรๆ ก็ขาดแคลนไปหมด
.
ทำให้โอกาส พยาบาล-หมอ ติดเชื้อต่ำกว่าในสหรัฐฯ
สหรัฐฯ ให้น้ำเกลือ ฉีดยา ใช้เครื่องช่วยหายใจ...
ยิ่งเจาะ ยิ่งฉีดมาก... พยาบาล ยิ่งเสี่ยงมาก
เพราะ พยาบาล + ผู้ช่วยพยาบาล สัมผัส คนป่วยมากกว่าคนอื่น
.
ค่ารักษาพยาบาลอเมริกัน 2 ท่าน (ที่ติดโรค จากคนไข้)
- = 1,000 ดอลลาร์ฯ/คน/ชั่วโมง
- = 64,820 บาท/คน/ชั่วโมง
- = 1,557,261.92 บาท/คน/วัน
.
ค่ารักษา 1.56 ล้านบาท/คน/วัน แบบนี้
ประเทศในอาฟริกา คงจะสู้ไม่ไหว
การที่อีโบล่า มีความเข้มข้นเชื้อในคนสูง
บวก จำนวนคนติดเชื้อ เพิ่มขึ้นเร็ว
.
ทำให้ ไวรัส มีโอกาสกลายพันธุ์ สูงขึ้นเรื่อยๆ
อีโบล่า ไปถึงไหน
สายการบิน จะพังก่อน
หลังจากนั้น การท่องเที่ยว จะทรุดตาม
.
ปีนี้ (2557) มีคนตายจากโรคไปแล้ว มากกว่า 4,000 คน
ผู้เชี่ยวชาญ เชื่อว่า ยอดคนป่วย-ตาย น่าจะสูงกว่าที่รายงานไว้ 2.5 เท่า
= น่าจะตาย 10,000 คน ขึ้นไป
.
3 สัปดาห์ที่ผ่านมา...
เฉพาะ บุคลากรสุขภาพ คือ พยาบาล ผู้ช่วยพยาบาล หมอ (ในอาฟริกา)
- ป่วย 427 ท่าน
- ตาย 236 ท่าน
.
อัตราตาย = 55.3%
แม้จะต่ำกว่าคนทั่วไป มีตาย = 70%
ทว่า... ตายแบบนี้ จะทำให้การหาอาสาสมัครนานาชาติเข้าไป ได้ยากขึ้นเรื่อยๆ
.
ถ้ามีค่าตอบแทนสูงพอ
ประเทศที่ไม่รวย + มีหมอมากเป็นพิเศษ คือ คิวบา
คิวบา... ส่งออกพยาบาล หมอ ไปช่วยประเทศทั่วเขตอเมริกากลาง
ประเทศไทย อาจจะบริจาคข้าว ยา อุปกรณ์การแพทย์
.
เรา อาจจะ ช่วยสร้างโรงพยาบาล ติดฉนวนไม่ให้ร้อน
และ ขอความช่วยเหลือ คิวบา
ทำการฝึกอบรม ผู้ช่วยพยาบาลที่นั่น
อย่าลืม จ่ายค้าจ้างให้ คิวบา แบบคุ้มค่าเสี่ยงด้วย
.
ใช้เทคโนฯ สร้างโรงเลี้ยงไก่ของไทย
ทำโรงพยาบาล ขนาดเล็ก ที่ "เย็นๆ เป็นต้นแบบ (model)" ในอาฟริกา
ถ้าทำได้,
จะสร้างชื่อเสียงให้ไทยได้มาก
.
การเฝ้าระวัง ไม่ให้อีโบล่า เข้าไทย
เป็นทางเลือก และทางรอด ของการท่องเที่ยว
ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ
.
From Businessinsider > http://www.businessinsider.com/what-makes-ebola-virus-so-deadly-2014-10
From Businessinsider > http://www.businessinsider.com/ebola-spreading-in-west-africa-2014-10
ความเห็น (1)
ขอบคุณค่ะคุณหมอ...แม้ประเทศไทยจะอยู่ในข่ายเสี่ยงต่อการระบาดต่ำ แต่การทราบข้อมูลของเชื้อโรค และการไม่ประมาทที่จะป้องกันตัวเอาไว้ก่อน ย่อมเป็นสิ่งที่ดีที่สุดนะคะ