อาจารย์คณะเกษตรฯ มข. แนะนำปุ๋ยสั่งตัดให้ชาวนาเลือกใช้ใส่นาข้าว

เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัด คือ การจัดการธาตุอาหารพืชเฉพาะพื้นที่ โดยนำข้อมูลชุดดิน ธาตุอาหารหลักของพืช คือ ไนโตรเจน(N) ฟอสฟอัส(P) และโพแทสเซี่ยม(K) ที่มีอยู่ในดิน มาประกอบการตัดสินใจเลือกสูตรปุ๋ยเพื่อให้แก่พืช

          รองศาสตราจารย์ ดร.วิทยา ตรีโลเกศ สาขาทรัพยากรที่ดินและสิ่งแวดล้อม ภาควิชาพืชศาสตร์และทรัพยากรการเกษตร คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้รับเชิญจากโครงการบริการวิชาการและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการเกษตร คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน เป็นวิทยากรบรรยาย เรื่อง การใช้เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัด เพื่อให้ความรู้และความเข้าใจแก่ชาวนาและเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรบ้านโนน ตำบลบ้านโนน และบ้านคู ตำบลคูคำ อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น กว่า 70 คน ในโครงการนำร่องของโครงการขยายผลการใช้เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัดในนาข้าวของจังหวัดขอนแก่น ตามนโยบายของนายสมศักดิ์ สุวรรณสุจริต ผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น ณ ห้องประชุมเทศบาลตำบลยางตลาด อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ เมื่อวันอังคารที่ 5 พฤศจิกายน 2556
          การบรรยาย เรื่อง การใช้เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัด มีทีมวิทยากรร่วมบรรยาย อาทิ ดร.รุ่งโรจน์ พิทักษ์ด่านธรรม ภาควิชาปฐพีวิทยา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ดร.ประทีป วีระพัฒนนิรันดร์ จากมูลนิธิพลังนิเวศและชุมชน ดร.อรสุดา เจริญรัถ จากมูลนิธิพระดาบส และคุณพีร์นิธิ วินาเสน จากเทศบาลตำบลยางตลาด บรรยายให้ความรู้เกี่ยวกับโครงการส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัดสำหรับนาข้าวให้แก่เกษตรกรในท้องที่ตำบลยางตลาด อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ อันเป็นโครงการต่อยอดจากการอบรมเกษตรกรในหลักสูตรปุ๋ยสั่งตัดของโครงการพระดาบสสัญจรที่ประสบผลสำเร็จในการขยายผลเป็นอย่างดี โดยมีชาวนาตัวอย่าง จำนวน 25 คน ในโครงการของนายสมศักดิ์ สุวรรณสุจริต ผู้ว่าราชการจังหวัดกาฬสินธุ์ในเวลานั้น เข้าร่วมเป็นผู้ถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์การใช้เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัดให้แก่กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกข้าวของจังหวัดขอนแก่น ในโครงการนำร่องการใช้เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัดตามนโยบายของนายสมศักดิ์ สุวรรณสุจริต ผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่นในปัจจุบัน ซึ่งเกษตรกรและเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร ที่เข้าร่วมโครงการมีความสนใจเป็นอย่างมาก มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ได้ความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับเทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัดมากขึ้น
           รองศาสตราจารย์ ดร.วิทยา ตรีโลเกศ กล่าวว่า เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัด (tailor - made fertilizer technology ) หมายถึง การจัดการธาตุอาหารพืชเฉพาะพื้นที่ เฉพาะแปลงโดยนำข้อมูลชุดดิน ข้อมูลธาตุอาหารหลักของพืช คือ ไนโตรเจน(N) ฟอสฟอัส(P) และโพแทสเซี่ยม(K) ที่มีอยู่ในดินรวมทั้งปัจจัยอื่น ๆ มาประกอบการตัดสินใจเลือกสูตรปุ๋ยสำหรับการปลูกพืชชนิดนั้น ดังนั้นเทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัด จึงมีความแม่นยำสูงกว่าการใช้ปุ๋ยตามค่าการวิเคราะห์ดิน เพราะได้นำฐานข้อมูลปัจจัยหลักที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตและการให้ผลผลิตของพืช มาร่วมกำหนด ขั้นตอนคำแนะนำการใช้เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัด ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ 1.การตรวจสอบข้อมูลชุดดินที่ปลูกพืช 2.การตรวจสอบปริมาณธาตุอาหารหลัก (N, P, K) ที่มีอยู่ในดินขณะนั้นและพืชต้องการปริมาณธาตุอาหารหลักอย่างละเท่าใด โดยใช้ชุดตรวจสอบ N, P, K แบบรวดเร็ว และ 3.ผสมปุ๋ยใช้ตามคำแนะนำ ดังนั้นการปลูกข้าวในชุดดินที่แตกต่างกัน แม้จะมีปริมาณ N, P, K ในดินเท่ากัน คำแนะนำการใช้เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัด ก็จะแตกต่างกันไปตามชุดดินของแต่ละพื้นที่
          รองศาสตราจารย์ ดร.วิทยา กล่าวต่ออีกว่า การใช้เทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัด จึงเป็นวิธีการส่งเสริมการใช้ปุ๋ยให้พอดีกับความต้องการปุ๋ยของพืชในแต่ละแปลง ไม่ให้มากหรือน้อยเกินไป จึงช่วยลดการปนเปื้อนของปุ๋ยเคมีสู่สิ่งแวดล้อม พืชเจริญเติบโตแข็งแรงเพราะได้รับธาตุอาหารในปริมาณที่เหมาะสม ลดการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช เทคโนโลยีนี้ยังประกอบด้วยการแนะนำให้เกษตรกรไม่เผาฟางภายหลังการเก็บเกี่ยวข้าว ส่งเสริมการปลูกพืชตระกูลถั่วสลับกับข้าวซึ่งเป็นพืชหลัก เป็นการเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ดิน ลดปัญหาความเสื่อมโทรมของดิน และเป็นการพัฒนาให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ของเกษตรกรแบบมีส่วนร่วมด้วยการวิจัยในไร่นาโดยเกษตรกรเอง อันจะนำไปสู่การสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน เพิ่มพูนความรู้และทักษะในการจัดการฟาร์มและเสริมทัศนคติที่ดีต่อชีวิตและสังคมเกษตรกรรม
          “นอกจากนี้ยังมีการระดมความคิดการจัดตั้งคลินิกดิน ปุ๋ยสั่งตัด ของชุมชน เพื่อแก้ไขปัญหาปุ๋ยปลอม ปุ๋ยแพง และใช้ปุ๋ยผิดสูตร ผิดวิธี อีกทั้งใช้คลินิกดินฯ เป็นแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับดินและปุ๋ยของเกษตรกรโดยเกษตรกรเพื่อเกษตรกรอีกด้วย” รองศาสตราจารย์ ดร.วิทยา ตรีโลเกศ กล่าวในที่สุด

          รองศาสตราจารย์ ดร.วิทยา ตรีโลเกศ ข้อมูลข่าว/ภาพ
          กิตติศักดิ์ สิงหา วิเคราะห์ สังเคราะห์และเผยแพร่