ห้องสมุดเพื่อคนตาบอด
การให้บริการห้องสมุดเพื่อคนพิการทางสายตา หรือผู้ที่มีความบกพร่องทางการมอง เป็นรูปแบบการให้บริการที่ห้องสมุดต่างๆ ควรตระหนัก และดำเนินการ ทั้งนี้รูปแบบห้องสมุดสำหรับคนพิการประเภทนี้ ไม่ต้องดำเนินการอะไรทางด้านพื้นที่ที่พิเศษมากนัก เพียงแค่จัดทางเดินให้เป็นระบบแนวเดียวกัน เพื่อให้ผู้พิการสามารถเดินได้สะดวก และจำทิศทางเดินได้ โดยไม่มีสิ่งกีดขวาง
ทั้งนี้การจัดพื้นที่การให้บริการ ควรจัดพื้นที่โต๊ะนั่งใช้งานใกล้ๆ กับทางเข้า ไม่ควรเข้าไปด้านใดมากนัก และแนะนำผู้ใช้ว่าหากต้องการเอกสาร หรือสื่อใดสามารถสอบถามได้จากบรรณารักษ์ เพื่อให้บรรณารักษ์จัดหามาให้ที่โต๊ะที่จัดไว้เฉพาะ
ทั้งนี้ในการเข้าใช้บริการครั้งแรกๆ บรรณารักษ์สามารถช่วยเหลือโดยการนำผู้ใช้ที่มีปัญหาทางสายตาเดินไปยังโต๊ะนั่งใช้งาน พร้อมแนะนำตำแหน่งบริการ ทั้งนี้การเดินนำควรให้ผู้พิการแตะสัมผัสข้อศอก หรือแขน แล้วค่อยๆ เดินนำพร้อมแนะนำ เพื่อให้ผู้พิการจดจำเส้นทางได้ง่ายขึ้น ไม่ควรใช้วิธีการจูง
ทรัพยากรที่ผู้พิการทางสายตาต้องการ แบ่งได้หลายประเภท เช่น
- ผู้พิการที่ยังพอมองเห็น หรือมองไม่ค่อยชัด อาจจะเตรียมแว่นขยาย พร้อมโคมไฟที่สามารถปรับระยะ และความสว่าง เพื่อให้สามารถอ่านหนังสือและสื่อปกติได้สะดวกยิ่งขึ้น
- ผู้พิการที่ตาบอด หากสามารถจัดหาหนังสืออักษรเบรลล์ได้ (Braille) จะเป็นการดีมาก โดยสามารถติดต่อซื้อได้ที่ มูลนิธิช่วยคนตาบอดแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์
- นอกจากหนังสืออักษรเบรลล์ อาจจะจัดเตรียมหนังสือเสียงระบบ DAISY ได้เช่นกัน ในปัจจุบันการผลิตหนังสือเสียงระบบ DAISY สามารถทำได้เร็วและสะดวกกว่าการผลิตหนังสืออักษรเบรลล์ โดยหากมีเนื้อหาของตนเองที่จะผลิต สามารถใช้บริการผู้ต้องขังในเรือนจำหญิงลาดยาว ผ่านทาง STKS ได้นะครับ หรือจะทำความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ที่ผลิตอยู่แล้ว เพื่อขอสำเนาแฟ้มหนังสือเสียงระบบ DAISY มาให้บริการที่ห้องสมุด โดยมีหน่วยงานที่ดำเนินการอยู่แล้ว ดังนี้
- STKS ฝ่ายบริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
- สถาบันคนตาบอดแห่งชาติเพื่อการวิจัยและพัฒนา
- ในการให้บริการหนังสือเสียงระบบ DAISY ห้องสมุดควรจัดเตรียมเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีลำโพงพร้อมใช้งาน ซอฟต์แวร์ช่วยอ่านออกเสียง หรือ Screen Reader เช่น Tab Player
- การพัฒนาสื่อในรูปแบบสื่อออนไลน์ ตามมาตรฐาน Web Accessibility พร้อมเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีลำโพงพร้อมใช้งาน ซอฟต์แวร์ช่วยอ่านออกเสียง หรือ Screen Reader
อย่างไรก็ดี ก็คงต้องใช้ความตั้งใจอย่างยิ่งสำหรับการบริการพิเศษนี้ ซึ่งยังไม่มีข้อมูลว่าสถาบันการศึกษาใดจัดทำแล้วบ้าง
ความเห็น (2)
...ชื่นชมที่มีบริการช่วยเหลือ และส่งเสริมศักยภาพของคนตาบอดนะคะ...
.... ขอชื่นชม
